Intellekt (lotincha: intellects — bilish, tushunish, idrok qilish) — insonning aqliy qobiliyati; hayotni, atrof muhitni ongda aynan aks ettirish va oʻzgartirish, fikrlash, oʻqish-oʻrganish, dunyoni bilish va ijtimoiy tajribani qabul qilish qobiliyati; turli masalalarni hal qilish, bir qarorga kelish, oqilona ish tutish, voqea-hodisalarni oldindan koʻra bilish layoqati. Intellekt tarkibiga idrok qilish, xotirlash, fikr yuritish, soʻzlash va h.k. psixik jarayonlar kiradi. Intellektning rivojlanishi tug'ma isteʼdod, miya imkoniyatlari, joʻshqin faoliyat, hayotiy tajriba kabi ijtimoiy omillarga bogʻliq. Intellekt saviyasi, darajasi inson faoliyatining natijalariga, shuningdek, psixologik testlarga qarab ham belgilanadi[
So‘z boyligi,
|
har til o’zining asosiy so’z boyligiga ega. Vaqt o’tishi bilan bu boylik yangi so’zlarning yasalishi va boshqa tillardan so’zlar kirib kelisht yo’li bilan yanada boyiydi.
Til tirik organizm kabi vaqt taqozosi bilan o’z ichki imkoniyat- laridan kelib chiqqan holda va, yuqorida ta’kidlanganidek, so’2 yasalishi, hamda so’z o’zlashtirish yo’li bilan o’z zahirasini boyitib borar ekan, boshqa tomondan ba’zi so’zlar eskirib, iste’moldan chiqib boradi. Shu nuqtai nazardan so’z boyligi bir, tomondan ortib
boruvchi, ikkincht tomondan esa o’zgarib, yangilanib boruvchi ma’naviy xazina hisoblanadi.
|
Bog‘lanishli nutq
|
Bog'lanishli nutq odatdagi suhbatda bo'lgani kabi, doimiy ketma-ketlikda gaplashadigan til. U shuningdek bog'langan nutq deb ham ataladi. So'zlarni ajratib talaffuz qilish va bog'langan nutq kontekstida talaffuz qilish o'rtasida ko'pincha sezilarli farq bor. Bir-biriga bog'langan nutqda so'zlar yoki heceler kesiladi, iboralar birlashtiriladi va so'zlar yozilishidan farqli ravishda ta'kidlanadi.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
