Qoqshol qo`zg`atuvchisi

Morfologiya, fiziologiya. Bakteriodlar polimorf, mobil va statsionar, o'rta o'lchamli (0,8 x 1,5 mm) tayoqchalar, yakka yoki juftlikda joylashgan. Ular qat’iy anaeroblardir.
B. fragilis
Ko'paytirish uchun, kislorodsiz sharoitlardan tashqari, maxsus oziq moddalarini talab qiladi, 10% CO2 va K vitamini mavjudligi-ularning sekretsiyasi uchun (gemin bacteroidlarning o'sishini rag'batlantiradi), zamburug’ ekstrakti va glyukoza bilan peptonli bulonga qon qo’shilgan muhitda o’stiriladi. Safro qo’shilgan muhitda o'sadi, boshqa mikroorganizmlardan, ularni farqlash uchun ishlatiladi.Bacteroidlarni ko'paytirish asta-sekin, kamida 5 kun davomida inkubasiya qilinadi.
B. fragilis qonli muhitda kichik konvekssiz pigmentsiz koloniyalarni hosil qiladi, B. melaninogenicus pigmentli koloniyalarni qora yoki quyuq jigar rangda ko’rinadi. Individual shtammlari gemolitik faoliyatini ega.
B. fragilis kultural xususiyatlari
Bakteroidlar ko'plab uglevod, peptonlarni fermentatsiya qiladi. Metabolik mahsulotlar orasida suksinatlar, asetatlar, laktat, propionatlar mavjud bo'lib, ular patologik materiallarda ushbu mikroorganizmlarni aniqlashda gaz-suyuqlik xromatografiyasida qo'llaniladi.
Antigenlar. Bakteroidlarning antigenik jihatdan geteroenligi va ularning antigenik tuzilishi o'zgaruvchanligi ma'lum. Ular 21 na seroguruhdan iboran. Tashqi membrananing oqsili, neyrominidaza, fibrinolizin va kapsula hosil qilish xususiyatlari bilan bog’liq.
Ekologiya va tarqatish. Bakteroidlar ichakda va boshqa biotoplarda yashaydi, normal mikrofloraning bir qismidir.
Patogenlarning patogenezi va inson kasalliklarining patogenezi. Shartli patogen mikroorganizmlar sifatida bacteroidlarga bo'lgan munosabat, inson organizmida kasallikning sezilarli miqdori va tarqalishi bilan faqat ma'lum sharoitlarda, odatda immunitet tanqisligi bo'lgan shaxslarda paydo bo'lishi bilan oqlanadi. Ko'pincha, bacteroidlardan kelib chiqqan kasalliklar yiringli yallig'lanish xususiyatiga ega va patologik jarayon va to'qimalarda lokalizatsiya qilinishi mumkin.
Bacteroidlarning patogen xususiyatlariga olib keladigan omillar ularning lipoproteinlari va tashqi membrananing oqsillari bilan bog'liq bo'lib, ular o'zlarini endotoksin sifatida namoyon qiladi. B. fragilis inson kasalliklariga olib keladigan boshqa bacteroidlarga qaraganda tez-tez bakteroidlarga antifagotsitik xususiyatlarni ta'minlovchi kapsulasi mavjud. Bundan tashqari, bu tur boshqa bakteroidlar, fibrinolizin, DNK fazasiga qaraganda yuqori darajadagi neyraminidaza hosil qiladi.
Immunitet. Bakteroidlar (sepsis ,urogenital sohada yallig'lanish) oqibatida infektsion jarayonning ayrim shakllarida titrlangan sog'lom odamlarda bu antitelalarning tarkibidan yuqori bo'lgan antitelalar aniqlanadi. Kasallikdan so'ng Antitela titri bir necha oy davomida asta-sekin kamayadi. Immunitet hosil qilishda aniqlangan antitelalarning ahamiyati noma'lum.