Qoraqalpoq davlat universiteti iqtisodiyot fakulteti

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT FAKULTETI
4-G IQTISODIYOT GURUHI TALABASI
ALLAMOV JAMSHIDBEKNING
“GLOBAL IQTISODIY RIVOJLANISH ” FANIDAN

KURS ISHI

Mavzu: Jahon bozorini shakllantirish muammolari va istiqbollari.
Bajardi: J. Allamov
Tekshirdi: S. Seytnizayov

Reja:

1. 
   Kirish.
   
2. 
   Asosiy qism.
   

1. 
   O‘zbekistonning jahon bozorida tutgan o‘rni va ahamiyati.
   
2. 
   O‘zbekiston iqtisodiyotining jahon bozoriga kirib borishining ustuvor yo‘nalishlari.
   
3. 
   O‘zbekistonning jahon bozoriga kirib borishining ijtimoiy-iqtisodiy muammolari.
   
4. 
   Jahon mоliya bozorining rivojlanish muammolari.
   
5. 
   O‘zbekiston iqtisodiyoti: istiqbollar va xavflar.
   

3. 
   Xulosa.
   
4. 
   Foydalangan adabiyotlar.
   

Kirish.

Jahon bozori tushunchasi- asosiy tadqiqot obyekti jahon iqtisodiyoti (dunyo fermer xo'jaliklari, iqtisodiyotlararo), iqtisodiy nazariyaning uchta bo'limidan biri. Jahon bozori tovar tizimidir pul munosabatlari(eng keng ma'noda) davlatlar yoki tadbirkorlar, kompaniyalar, tashkilotlar o'rtasida turli mamlakatlar. Jahon bozorining paydo bo'lishining asosiy sababi globallashuv bo'lib, unga o'z vaqtida geografik kashfiyotlar, transport texnologiyalarining rivojlanishi, shuningdek, siyosat va diplomatiya yordam bergan.

Hozirgi kunda mamlakatimizda turli mulkchilik shakllaridagi O‘zbekiston Respublika mol-xomashyo, Respublika universal agrosanoat, "Toshkent" fondi, 0 ‘zbekiston respublika va hududiy ko‘chmas mulk biijalari, "Ozko‘rgazmasavdo" Xalqaro ko‘rgazma savdo markazi, " O‘zekspomarkaz" aksionerlik kompaniyalari kabi tashkilotlar birja savdolari, yarmarka va ko‘rgazmalar faoliyatlarini tashkil etish va boshqarish bilan shug‘ullanmoqda.
Iqtisodiyotimiz rivoji biija va yarmarkalaming yanada rivojlanishi, faoliyatlarining takomillashuviga olib kelishi muqarrar, shuning uchun ham e’tiboringizga havola etilayotgan darslik biija va yarmarka faoliyatini tashkil etish hamda boshqarish tamoyillari, ularning tarixi, taraqqiyoti, istiqbollari masalalariga bag‘ishlanadi.
Zamonaviy bozor tizimiga kiruvchi biija va yarmarkalar kengaytirilgan takror ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligi va ijtimoiy mahsulot aylanmasi tezlashishini ta’minlaydi. Birja va yarmarkalar faoliyati evaziga tovarlar muomala vaqti qisqaradi, asosiy fondlar, mehnat resurslaridan foydalanish samaradorligi oshadi, aylanma mablag‘ va bank kreditiga bo‘lgan talabning qisqarishi hisobiga boshqa sohalarga yo‘naltiriladigan resurslar zaxiralari o‘sishi bilan e’tiborga molikdir.
Shuning uchun biija va yarmarka tizimi orqali aylanma mablag‘ vositalari aylanishining tezlashishi hozirgi davming asosiy iqtisodiy vazifalaridan biri bo‘lib maydonga chiqdi. Biija va yarmarkalar bozor infratarkibining muhim bo‘lagidir. O‘tish davrining islohotlari natijasida tovarlar bozori infratarkibi yo‘qdan bor qilindi, zarur infratarkibsiz zamonaviy tovar ishlab chiqarish samarali bo‘lishi mumkin emas. Chunki xomashyo, tayyor mahsulot ishlab chiqaruvchilar, biija va yarmarkalar savdogarlarining ikki taraflama manfaatli tijorat foydasi olishlariga yo‘naltirilgan, tijorat faoliyatining mustaqil shakli bo‘lgan biija va yarmarkalar tovar bozori infratarkibining muhim unsurlari (elementlari)dan biri hisoblanadi. Biija va yarmarkalarda maxsus ishlab chiqilgan qoidalar bo‘yicha tanlangan tovar nomenklaturalarini sotuvga tayyorlash va ular yuzasidan oldi-sotdi operatsiyalari amalga oshiriladi.
Bozor va bozor munosabatlari rivojlanishining mahsuli bo‘lmish tovar biijalari va yarmarkalar tarixiy uzoq evolyutsion yo‘lni bosib o‘tdi. Birja va yarmarkalar savdosi shakllari umumiy tashkiliy qirralarini saqlab qolgan holda, bir qator o‘zgarishlami boshidan kechirib, iste’molchi talablariga moslashib bordi. Ular faoliyatining yangi qirralari, yo‘nalishlari paydo bo‘la boshladi. Biija faoliyati yo‘nalishi asta-sekin iqtisodiy transformatsiyalashib, eski tashkiliy shakl yangi iqtisodiy mazmun bilan to‘ldirilib borildi.