Qoriqxonalarning ahamiyati“

Olaquzan :Chotqol va boshqa birqancha qoriqxonalarda uchraydi
Maqomi: (VU:D) tbiatan kam sonli tur
Tarqalishi:Qizilqum choli, Ustyurt yassi tekisligi, Mirzachol va Qarshi choli Tyan-shan va Pomir oloy tog` tizmlari
Yashash joylari:harhil chol va yarimchollar,daryo va ko`llar qir g`oqlari, to`qayzorlar.

22
Soni: Yerlar o`zlashtrilishi natijasida soni kamayibbormoqda. Mamlakatimizda 5000 dan ortiqroq .Angren yassi tekisligidagi yuqori tog` qisida –taxminan 500ta

Yashash tarzi: Oqshom paytlari faol hayot kechiradi, bazan kundizi ham ov qladi.Ko`payish davri 5,5-6 oy davom etadi. Bolalari 3-6 ta fevral oyining ortasi mart oyining boshida dunyoga keladi.Asosiy ozuqsi katta qum sichqoni, tog`li hududlarda esa yumron qoziq lar blan ozuqalanadi.
Cheklovchi omillar: Xududlarning qishloq hojaligi maqsadida o`zlashtrilishi v va unga mutanosib ravishda ozuqa bazasi kichik kemiruvchilarning kamayishi.
Ko`paytrish: Malumotlar yoq
Muhofaza choralari: Qizilqum va Zarafsho qoriqxonalarida muhofaza etiladi
(1-Rasimga qarang)

Qo`ng`ir ayiq: Chotqol davlat qoriqxonasida muhofaza etiladi.
Maqomi: (VU:R) zaif, keng , broq mazaik tarqalgan tur.
Tarqalishi: G`arbiy Tyan-Shan G`arbiy Oloy.
Soni:1980- yillarda 200-220 tani tashkil etgan bolsa hozirgi kunlarga kelib 300dan ortig` qayt etilgan.
Yashash tarzi: Mart-oktabr oylarida asosan ertalb va kechasi faol hayot tarzini otaydi. Yanvar-fevral oylarid bolalaydi bolalari soni 1-3 tagacha boldi. Ikki yild bir martta bola beradi.
Cheklovchi omillar: Brakanerlik, yashsh joylarining mazaikligi, bezovtalik omillari.
Ko`paytrilishi: Dunyoning ko`plab hayvonot bog`larida ko`paytriladi.
Muhofaza choralari: Ovlash taqiqlanadi.
(2-Rasimga qarang)
Qum mushugi:Qizil qum qoriqxonasi hududida uchraydi.
Maqomi: (NT) Mazaik tarqalgan kenja tur .
Tarqalishi:Qizilqum cholining qumli massivlari.
23

Yashash joylari:Yarim mustahkmlshgan, mustahkamlashgan past baland qumlar..

Soni:xx asrning 60-yillarigacha ko`p bolgan. Kegin esa soni keskin kamayib ketgn.1980-yillarda soni sanoqli tarda uchragani qayt qilingan. Hozirda bularni sonini aniqlash juda qiyin.
Yashash tarzi: Yoz paytlari tunda yilni bosqa paytlari esa kundizi ham faol hayot tarzini kechiradi. Qum mushiglarini bog`ozlik davri 60 kun davom etadi. Mushukchalari esa 2-5 ta bolib aprel-may oylarida dunyoga keladi.Asosiy ozuqa obekti chol kemuruvchilari,(Qumsich qonlar, qosh oyoqlar,quyonlar) 13 yilgacha yashashi mumkun
Cheklovchi omillar:Chol hududlaring o`zlash trilishi. Odamlar tomonidn taqib qlinishi. Kemuruvchilarning tabiy kamayib ketishi.
Koptrilishi: Dunyodagi birqancha qoriqxonalarda ko`paytriladi.