Qo'shimcha
// vergul, vergul, vergul, tire, nuqtali vergul, vergul, vergul, nuqta
Download 5.16 Mb.
|
Ona-Tili-Savol-javob2
|
// vergul, vergul, vergul, tire, nuqtali vergul, vergul, vergul, nuqta
Quyidagi gapda qo'llash lozim bo'lgan vergullar miqdori nechta? She'r shuning uchun muqaddaski uning bir vazni ilohiy bir vazni insoniydir uning bir satri osmoniy bir satri zaminiydir. (A.Oripov) // 3ta Quyidagi hukmlarning qaysi biri to'g'ri? // Insho uchun yozilgan epigraf matnidan so'ng (so'roq yoki undov gap bo'lmasa nuqta qo'yiladi, muallifi qavs ichida yoziladi.) Quyida berilgan qo'shma gaplar tarkibidagi sodda gaplar orasiga qo'yilishi lozim bo'lgan tinish belgilari qaysi javobda to'g'ri ko'rsatilgan? 1. Yuragida qanday dard bor mana bu menga sir. 2. Mening bir jaydari falsafam shu hargiz iltimosga kuning qolmasin. 3. To'rt mashina o'g'it yubordik fermerlarga vaqtida to'g'ri taqsimlansin. // tire, ikki nuqta, tire Quyidagi gapda qaysi so'zlardan keyin vergul qo'yilishi kerak? Yo'q faqat meni bilishmaydi lekin boshqalarni jumladan seni ham yaxshi bilishadi. // yo'q, bilishmaydi, boshqalarni, jumladan, ham Quyidagi gaplarning qaysinisida tinish belgilari to'g'ri qo'yilmagan? //O'n yil! O'n yildan beri kasal ekanmi!? Qaysi bog'lovchilardan oldin yozuvda vergul qo'yiladi? //Iekin,ya'ni, balki, chunki, negaki, takror qo'llanuvchi ayiruvchi bog'lovchilar Qaysi gapda tinish belgilari bilan bog'liq xatoga yo'l qo'yilgan? //Balki kutar meni bir qiz, ko'zyoshlari oqizoq. 2867. Qaysi so'z turkumiga kiruvchi so'zlardan keyin yozuvda vergul qo'yiladi? //undov so'zlar, modal so'zlar, yuklama bog'lovchilar Qaysi bog'lovchilardan oldin yozuvda vergul qo'yiladi? // sabab bog'lovchilari, takror qo'llanuvchi ayiruv bog'lovchilari, zidlov bog'lovchilari, aniqlov bog'lovchisi Qaysi gapda ko'chma ma'noli so'z qo'llangan? A) Elyorning vujudiga orombaxsh shabada yugurdi. B) U ko'l yoqasiga kelib qolganini ham sezmadi. C) Choyxonachi yoshi elliklardan oshib qolgan bo'lsa ham xuddi o'smirlarday yengil qadam tashlardi. // Berilgan barcha gaplarda Qaysi qatordagi gapda paronimlaming qo'llanishi bilan bog'liq uslubiy xato mavjud? // Majlisda kamchiliklar birma-bir sanalib, ularni tezda bartaraf etish kerakligi qayt etib o'tildi. Qaysi qatordagi gapda o'tgan zamon sifatdoshi qo'llangan?//Vahobjon boyagi qiz ko'rsatgan uy eshigining tugmasini bosdi. Quyidagi gapda nechta vergul qo'llanishi kerak? Bog'dan chiqish uchun bir necha odim yurgach ishkom ichida suyanib turgan qizga ko'zi tushdi uyalganidan bir zumda qizarib - bo'zarib ketdi ketmonga tikilib qadamini tezlatdi. // 2 ta Quyidagi gaplarning qaysi birida ikki nuqta qo'yiladi? //Saida bunga juda suyundi demak hisob yuzasidan bo'ladigan muzokara qizg'in tus oladi. Quyidagi qo'shma gap tarkibidagi sodda gaplar orasiga qanday tinish belgisi qo'yiladi? Yaxshini yomon dema, olising bo'lsa ham Yomonni yaxshi dema, yaqining bo'lsa ham. //nuqtali vergul Qaysi gapda qo'shma gapni tashkil etgan sodda gaplar orasiga tire (—) qo'yiladi?// Maqtanchoq bo'imang xijolat tortmaysiz. Qaysi gapda metafora usuli bilan ma'no ko'chishi hosil bo'lgan?//Quyoshning oltin qalami nur taratar edi. Qaysi qatorda shakldosh so'zlar ma'noni kuchaytirishga xizmat qilgan?//Yig'latdi meni demayki, siqtatdi meni. Qaysi qatorda iboralarning ma'nosi noto'g'ri berilgan?//ovi yurgan-baxtli, dili pora -xafa boimoq Qaysi qatorda ot turkumiga mansub ma'nodosh so'zlar berilgan?//qiyinchilik, mashaqqat, zahmat Qaysi qatorda ma'nodosh so'zlar sifat turkumiga mansub? // ulug', buyuk, ulkan Qaysi gapda ikki nuqta ishlatiladi? // Bildi ota foydasizdir qiynamoq. Qaysi gapda ayrim shakllarni o'zgartirish orqali qaratqich aniqlovchini sifatlovchi aniqlovchiga aylantirish mumkin? // Namanganning bu dongdor to'quvchisini hamma taniydi. Qaysi qatorda so'z qo'llash bilan bog'liq uslubiy xato mavjud? // Ko'k yuzida suzib yurgan bulut parchalari oftobni bir zumda yuz kuyga solayapti. Qaysi qatorda ko'chma ma'noli so'z berilgan?//Elyorning vujudiga orombaxsh shabada yugurdi. Qaysi hukm noto'g'ri? // So'z - tushuncha, so'z birikmasi esa fikr ifodalaydi. Qaysi qatorda gap bo'laklarining me'yoriy tartibi ko'rsatilgan? // hoi va to'ldiruvchi kesimdan oldin, aniqlovchi egadan oldin joylashadi Quyida berilgan gapdagi ismlar qaysi kelishik shakllari bilan turlangan? Bobosi so'zini eshitgan nabira oldidagi kitoblarni taxlay boshladi, so'ng tokchadan xurjunni olib, unga kitoblarni solishga shaylandi. // bosh kelishik, chiqish kelish., tushum kel., qaratqich kel., jo'nalish kel. Qaysi gapda vositasiz to'ldiruvchini qaratqich aniqlovchi o'rnida qo'llash orqali uslubiy xatoga yo'l qo'yilgan? // Ammo siyosiy ishlarni to'qson foizini kengashga qo'yib, bir ulushini qilichga qoldirishga o'rgangan Temurbek boshqacha o'ylardi. Qaysi gaplarda urg'u ko'zlar, atlas so'zlarining birinchi bo'g'iniga tushadi? 1. Ko'zlar inson qalbining oynasidir. 2. Chin inson birovga yaxshilik ko'zlar. 3. Tikuvchi atlas ko'ylak tikdi. 4. Geografiya o'qituvchimiz darsga atlas olib kirdi. 5. O'zbek qizlariga atlas juda yarashadi. // 2,4 Qaysi qatordagi birikuvlarda tobe so'zlar ko'chma ma'noda qo'llangan? // iliq munosabat, chuqur tekshirmoq, xira odam Qaysi qatorda zid ma'noli so'zlar birgalikda yangi so'z hosil qilgan?// yosh-u qari, achchiq-chuchuk, uzoq-yaqindan Qaysi qatordagi kelishik shakllari ko'makchilar bilan ma'nodosh (sinonim) bo'la oladi? A) Ashulalarida Vatanni madh etdi. B) Mahallada duv-duv gap tarqaldi. C) Botirning ahvoliga achindi. // berilgan barcha gaplarda Quyidagi birikmalardan qaysilarida xoslik, umumdan ajratilganlik ma'nosi ifodalangan?// Bobur bog'i, Yangiqo'rg'on tumani Qaysi qatorda munosabat shakllari to'g'ri va to'liq keltirilgan?// egalik, kelishik, shaxs-son, zamon, mayl shakllari 2895. Qaysi dostonda bir-birini tanimasdan, birgalikda sevikli yor uchun izlanib, kurashib, ko'p tilsimli sarguzashtlarni boshidan kechirgan ota va o'g'il obrazi berilgan?//"Malika Ayyor" dostoni 2896. Qaysi javobda "Ravshan" dostonidagi epizodik obrazlar ko'rsatilgan? 1) Kampir ena; 2) Oqqiz; 3) aka-uka kallar, 4) Gulqiz; 5) Maston onasi; 6) 500 nafar mirboz // 1,23,5 Qaysi qahramonning o'ng kiftida Shohimardon pirning qo'l izlari o'rni bor edi? //Go'ro'g'li Qahramonlarga devlar yordam beradigan doston nomini belgilang. // "Malika Ayyor" Qorong'ilikda parilar, devlar yasagan, ko'rganlar darmonda va ko'rmaganlar armonda qoladigan shahar nomi qaysi dostonda uchraydi? // "Malika Ayyor" dostonida Torkiston Qaysi asarda kitob orqali o'g'il bilan ota o'rtasida saxiylik va baxillik haqida suhbat bo'lib o'tadi? //"Alpomish"da Qaysi xalq dostoni qahramoni "Qush uchmagan cho'llardan, So'na yuzgan ko'llardan, odami yo'q yo'llardan, Dim uchi yo'q cho'llardan qistab o'tib boradi"? // "Ravshan", Hasanxon Quyida berilgan qahramonlar nimaning ramzi ekanligi to'g'ri juftlab ko'rsatilgan javobni belgilang. 1) Kuntug'di; 2) Oyto'ldi; 3) O'gdulmish; 4) O'zg'urmish; A) sog'lomlik ramzi; B) aql va zakovat ramzi; C) adolat ramzi; D) baxt va davlat ramzi // 1-е, 2-d, 3-b, 4-a Qadimgi arab tili qaysi til oilasiga mansub bo'lgan? // som-xom Qadimgi turkiy til qaysi asrlarda amalda bo'lgan? // mil. aw. davrlardan X asrgacha Qaysi adib o'z hikoyalarida turklarning qahramonligi, ularning yuksak ma'naviy fazilatlarini bosh mavzu qilib oldi? - // U. Sayfiddin Qaysi asarni vatan, el-yurt madhiyasi deb ham atash mumkin? // Qutadg'u bilig Qaysi birikma "Narsani kesishga mo'ljallangan keskich" ma'nosini beradi? // po'lat keskichi Qaysi dostonchilik yo'nalishida doston bir bahshi tomonidan do'mbira jo'rligida bo'g'izda ijro etiladi? // Qashqadaryo va Surxondaryo Qaysi gap miqdor daraja ergash gapli qo'shma gapga misol bo'la oladi? // qoyaga qancha yaqin yursang, xavf shuncha kam Qaysi gap tarkibida so'z birikmalari uyushib kelgan? - // Bolalar maktab bog'i sport maydonchasida musobaqa o'tkazishdi Qaysi gap tarkibida uyushmagan sifatlovchi-aniqlovchi mavjud? - // Dala chetida katta ikki qavatli uy bo'y cho'zib turardi Qaysi gap tarkibidagi bog'lovchi-yuklamani va bog'lovchisi bilan almashtirish mumkin emas? // yorug'i bor-u, issig'i yo'g'roq Qaysi gapda ega va kesim orasida tire qo'yilmaydi? // Bu gullar hushbo'y. Qaysi gapda ellipsiya hodisasi qo'llangan?//Obro' kelsa, misqollab kelar, obro' ketsa-qadoqlab. Qaysi gapda kengaygan bo'laklar uyushib kelgan? // o'quvchilar bargak qilish uchun yaraydigan va pishib yetilgan o'riklarni terdilar Qaysi gapda qaratqich-aniqlovchi belgili qo'llanishi kerak? //Keksalar oppoq soqollari namlangan. Qaysi gapda shaxsi noma'lum gap berilgan?//Dam olish kuni kitobxonlar yig'inga borish kerak. Qaysi gapda tire noto'g'ri ishlatilgan?// Kulgi ko'tarildi - qarsak bo'lib ketdi. Qaysi gapning bir qismi to'liqsiz gap bo'lib shakllangan? // Olim bo'lsang olam seniki. Qaysi grammatik ma'nolar biror-bir so'roqqa javob bo'lmaydi? // ordamchilar Qaysi grammatik ma'nolar uyushiq bo'lakli gaplarda umumlashtiruvchi kesim bo'la oladi? // ot, olmosh, fe'l Qaysi ijodkor o'zi yozgan asarlarining yaratilgan onlarini qadrlashini mamnuniyat bilan tilga olgan? //Frans Kafka Qaysi javobda qator undoshli so'z keltirilgan? //barg, g'arq, go'sht Qaysi qatorda roman tetrologiya keltirilgan? // V. Katayev "Qora dengiz to'lqinlari" Qaysi qatorda "kumush" so'zi ko'chma ma'noda kelgan? //Qariyaning kumush soqoli unga alohida husn berib turadi. Qaysi qatorda bir necha bosh gapli murakkab qo'shma gap berilgan? - //Kimdir mendan zulm emas, mehr ola olsa, bu - mening eng katta yutug'imdir, insonlarga tekkan eng katta foydamdir. Qaysi qatorda keltirilgan hukm noto'g'ri? // hisob so'zlar yakka holda qo'llanib, predmetning son-sanog'ini ifodalashi mumkin. Qaysi qatorda metonimiya berilgan? - // Osmon fonarini ham yoqdi shu onda. Qaysi qatorda mintaqaviy bo'linish ifodalovchi atoqli ot noto'g'ri yozilgan?//"Quyi chirchiq" tumani 2930. Qaysi qatorda nisbiy sifatlar berilgan? - // qishki, devoriy, ko'chma Qaysi qatorda predmet belgisini bo'rttirib ko'rsatish uchun taftologiya yo'lidan foydalanilgan? // Uzun-uzun arg'amchi yerda yotsa. Maylimi? Qaysi qatorda qaratqich aniqlovchi ajratilgan? // Onasi ham bolasining, baxtiqaro jigar go'shasining ko'zlarida shu zoru mushtoqlik olovini ko'rdi. Qaysi qatorda qo'shma gapning uslubiy vositalari to'g'ri sanalgan? // takror, antonimlik, paralellik, ellipsiya, ohang Qaysi qatorda ravish holi berilgan? // Men hech qachon pastkashlardek yalinmayman. Qaysi qatorda roman trilogiyalar berilgan? // Jon Golsuorsi "Forsaydlar haqida qo'shiq", N. Mahfuz "Xan al-Haliliy", Vasiliy Yan "So'nggi dengizgacha" Qaysi qatorda Salohiddin Toshkandiyning tarixiy asari keltirilgan? - // Temurnoma Qaysi qatorda sifatlovchi-aniqlovchi ot+ravish shaklidagi so'z bilan ifodalangan?//U aqli raso yigit edi. Qaysi qatorda sinonim so'z qo'llash bilan bog'liq xato mavjud? // Ba'zi bir asarlardan ma'lum bo'ladiki, ba'zi yozuvchilarimiz hali ham hayotga chuqurroq kirib bormaydilar. Qaysi qatorda sintaktik birliklar berilgan? -II osmon musaffo, musaffo osmon Qaysi qatorda zamon anglatuvchi otlar bildirgan vaqt chegarasiga ko'ra to'g'ri yozilgan? // soniya, daqiqa, kun, sutka Qaysi qatorda zid ma'noli so'zlar birgalikda qo'llanib, yangi so'zni hosil qilgan? //yoshu-qari, achchiq-chuchuk. uzoq-yaqindan Qaysi shoir o'zining asarida bugoq so'zini izohlar ekan, uning kasallik sifatida ta'rifini beradi, tarqalish doirasini belgilaydi, patalogiyasini tasvirlaydi, naslga o'tishiga diqqat qaratadi? //Mahmud Qoshg'ariy Qishning boshi boshlanguncha. Ushbu gapning kesimi nima bilan ifodalangan? // payt ravishdoshi Qo'shimchalar qo'shilganda o'zak tarkibida hech qanday o'zgarish kuzatilmaydigan so'zlar qaysi qatorda berilgan? - // nok, ishtirok, idrok Qo'shimchalarni kengaygan birikmali sodda gaplarga aylantirganda kengaygan gapga aylanuvchi gapning kesimi nima bilan almashadi? //ravishdosh, sifatdosh yoki harakat nomi Qo'shma gaplarni kengaygan birikmali sodda gaplarga aylantirganda qo'shma gap tarkibidagi qaysi qismlar tushirib qoldiriladi? // bog'lovchilar va nisbiy so'zlar Qo'shma gaplarni kengaygan birikmali sodda gaplarga aylantirganda, kengaygan bo'lakli gaplar tarkibida o'rin bilan qaysi so'zlar qatnashishi mumkin? //a) sababli, bois, natijada, holatda b)....vaqt, c) kishi, joy, qaramay d) a, b, с Qur'onni kim birinchi marta o'zbek tiliga izohli tarjimasini amalga oshirgan? //1992-yil Alovuddin Mansur Quyida berilgan fikrlardan qaysi biri to'g'ri?// dialogdagi har bir gap tire bilan boshlanadi Quyida berilgan gaplarning qaysi birida gap bo'laklari bilan grammatik aloqaga kirishmaydigan so'z qatnashgan? // O'g'lim sira bo'lmaydi urush. Quyida berilgan gapning qaysi birida miqdor-daraja ravishi ishtirok etgan?// Qaddini rostlab eshikni uzoq taqillatdi. Quyida keltirilgan asarlardan qaysi biri Badriddin Hiloliy qalamiga mansub?// "Shoh va Gado" Quyida keltirilgan ifodalardan qaysi biri xato tasvirlangan? //Chumoli-mag'rurlik ramzi Quyida keltirilgan ko'makchi fe'llardan qaysilari harakatning tez va oson bajarilishini bildiradi? III. Yubormoq; 2. Tashlamoq; 4. Qo'ymoq Quyidagi asarlardan qaysi birining tarjimasi cho'lpon qalamiga mansub? // "Hasis" (Moller), "Bosmachilar" (Shiller), "Hamlet" (Shekspir) Quyidagi gaplarning qaysi birida tire to'g'ri qo'yilgan?//Ishning ko'zini bil - dala ham obod... Quyidagi ma'nodosh so'zlar haqidagi fikr kimga tegishli. Ma'nodosh so'zlarni o'rniga ishlatish so'z san'atkori uchun farz tilimizning shu tovlanib turishida shoir uchun ne-ne bitmas tuganmas xazina bor? // M. Shayxzoda Quyidagi tarixiy joy nomlaridan qaysi birining nomi "Quyosh yeri" ma'nosini beradi?//xvayri... Quyosh tutilishini oldindan aniqlab bergan, yerning dumaloqligini ilmiy jihatdan isbot qilib bergan. Meredian uzunligini aniqlagan qomusiy olim nomi qaysi qatorda ko'rsatilgan? // Ahmad al-Farg'oniy 2960. Qaysi ertak qahramoni yuragi va ko'ziga ko'zgu parchasi tushib qolgach, buvisini masxaralaydigan, qo'ni-qo'shnilar ustidan kuladigan, chiroyli gullarni toptaydigan bolaga aylanib qoladi? //"Qor malikasi" 2961. Qaysi dostonda "G'aribning ko'nglini ovlamoq savob", "Qilichdan seskanmas botirning tani", "Gavharni ne bilsin ushalgan sopol", "Yaxshilaming yuzin ko'rsang jannatdir, yomon odam qilgan ishi minnatdir" kabi baytlar hikmatli so'zlar darajasiga ko'tarilgan?//"Kuntug'mish" Qaysi shoir "husn"ni "Mus'haf ("Qur'on") ga, "meng" (xol) ni oyatga o'xshatib, yor go'zalligini tasvirlashdan maqsad Alloh ekanligiga ishora qilgan? // Atoyi Qaysi tazkirada Mashrab haqida ma'lumot bor? // "Tazkirayi qalandaron" Qaysi shoir to'qqiz yoshida "Mening maktab aro buldur murodim, Xatimdek chiqsa imloyu savodim" deb yozgan va 21 -22 yoshida devon tartib bergan edi? // Furqat Qaysi shoir asosan hajman ixcham g'azallar yaratgan? // Bobur Quyidagi misralar qaysi shoir qalamiga mansub? Eshikka ko'p qarayberma san, Gulbog'ingga, baribir, yo'l bor ... Oqshom menga niqob ostidan Ohu ko'zin suzdi gulruxsor. // S.Yesenin Qaysi folklor asarida Qur'oni Karimni o'rtaga qo'yib do'st tutingan, lekin bunga amal qilmagan xiyonatkor odam obrazi bor? // "Kuntug'mish" Qaysi hukmdorga nisbatan "olam podshohi", " gulchehralar molik riqobi", "ohu nazarlar shahriyori" kabi ifodalar qo'llangan? // Muhammad Xo'jabekka Qaratqich kelishigi shaklidagi ismlarga qo'shilib keladigan vazifadosh ko'makchilarni aniqlang. // old, ost, ust. Download 5.16 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|