Qo’shiqchilik malakalarini shakillantirish

Qo’shiqchilik malakalarini shakillantirish.
Bola to’g’ri kuylashi uchun qo’shiqchilik, vokal-xor malakalarini shakllantirish kerak. Qo’shiqchilik malakalari. Bu to’g’ri holatda kuylash. qo’shiq kuylash jarayonida bola gavdani ko’tarib bukchaymasdan, stul orqasiga suyanibroq o’tirishi kerak. Qo’llari esa tizzaga qo’yiladi.
Vokal malakalari. Bu ovoz hosil qilish, nafas va diktsiya. Nafas qisqa, yengil va shovqinsiz bo’lishi kerak. So’zlar aniq va burro talaffuz qilinadi. Xor malakalari. Bu ansambl va tuzilish (stroy)ning o’zaro bog’liqligi. «Ansambl» — frantsuzcha so’z bo’lib, «uyg’unlashuv» (slitnost) ya’ni, ovozlarning kuch va balanligining birlashuvidir. Bu jarayonda ovoz unison kuylashga va tembrning tekislanishiga erishishimiz kerak.
Kuylash malakalarini rivojlantirish Kuylash malakalari qo’shiq yodlash va o’rgatish jarayonida rivojlanadi. Asar murakkablashgani sari malaka rivojlanadi. Bog’chada tarbiyalash jarayonida bilishi kerak:
Kichik va o’rta guruh — musiqa rahbari musiqa asbobi yordamida oddiy, murakkab bo’lmagan qo’shiqlarni kuylay olishi kerak.
Katta guruh — asbobsiz faqat musiqa rahbarining yordami bilan yoki musiqa rahbarisiz musiqa musiqa asbobi jo’rligida kuylashi, tovushlar balandligi va cho’zimlarini farqlay olishi, qo’shiq kuylash jarayonida to’g’ri, tik, yelkani ko’tarib o’tirishi kerak.
Maktabgacha tayyorlov guruhi — yodlagan qo’shig’ini ifodali kuylab berish, oldin yodlagan qo’shig’ini eslab kuylashi, kuylash jarayonida yonidagi bolalarni eshita olishi va kamchilik — u xatolarini to’g’irlay olishi, evushlarning yuqoriga va pastga harakatlanishini farqlay olishi, notalar qisqa uzunligini va notalarning nomlarini bilishi kerak.

Qo’shiq kuylashga o’rgatishning metodlari va yo’llari

Musiqa rahbari bolalarga qo’shiqni o’rgatishdan oldin qo’shiqni tanishtirishi, kompozitori haqida, asarning matni, mazmuni haqida gapirib berishi kerak, bir so’z bilan aytganda bolalarda bu qo’shiqni o’rganish uchun qiziqishlarini uyg’otishdir.

Qo’shiq o’rgatish jarayonida yosh davrlar bo’yicha ko’rib chiqamiz.