Qo’ziboyeva Feruza

Qo’ziboyeva Feruza

Mavzu :Kadensiya .Davriya.Jumla .Kadans kvartsektakkord .

Reja :

1) “ Kodensiya “ .

2) “ Jumla .Davriya” .

3)” Kodans kvartsektakkord “.

Kodensiya haqida

Kadensiya, kadans (lot. cado — tugayapman) — muayyan musiqa tuzilmasini yakunlovchi garmonik yoki ohang iborasi, kuy yoki akkordlar rivojiga yaxlitlikni baxsh etadi. Kadensiyaning bir nechta turi boʻlib (toʻliq, mukammal, oʻrta, xotima va boshqalar ). Ular asar parchalarini bir-biridan ajratib, ayni vaqtda, musiqa tuzilmalarining oʻzaro mantiqan bogʻlanishiga ham xizmat qiladi. Konsert kabi yirik asarlardan oʻrin olgan, yakka ijrochi uchun moʻljallangan erkin shaklli virtuoz musiqa lavhasi. Kodensiya ijrochining yuksak mahoratini namoyish etishga qaratilgan.

Kadensiyaning turlari :

1) To’liq kadensiya .

2) Mukammal kadensiya .

3) O’rta kadensiya .

4) Xotima kadensiya .

Kodensiyaning turlari .

Avtentik va plagal kadensiyalar umumiy tugallik darajasiga qarab o’z navbatida mukammal va nomukammal kadensiyalarga bo’linadi.Oxirgi tonikasi taktning kuchli hissasiga to’g’ri kelgan asosiy tovushi melodik holatda joylashgan va yo D yoki S dan keyingi izchillikda kelgan asosiy ko’rinishdagi (basda D-T yoki S-T tipik kadansli kvarta va kvinta bo’lgan) kadensiyalar mukammal kadensiyalar deyiladi .Mukammal kadensiya umuman boshqa tekis vaziyatlarga qarab nomukammal kadensiyaga nisbatan xotimaning yuksak darajasini beradi.Shuning uchun ham ayrim vaqtlarda davrning birinchi jumlasi esa mukammal kadensiya bilan tamomlanishi mumkin.Jumlalarning mana shu xildagi xotimalarga biz kadensiyaning oddiy bir qaytarilig’inigina eshitib qolmaymiz , so’nggi akkordlarning tugallik darajasi xilma xil bo’lishi tufayli, akkordlar taktlarining ning o’xshashligiga qaramay bu kadensiyalar bir birini to’ldiradi va bir biriga bo’ysunadi.

Kodensiya turlari davomi.

TURG’UN KODENSIYALAR :

Aftentik : D - T

To’liq : S- D -T

Plagal :S-T

NOTURG’UN KODENSIYALAR :

O’rta aftentik : D

O’rta plagal : S

Davriya haqida .

Musiqa asari vaqtda rivojlanadi, san’atning o’ziga xos xususiyati ham xuddi mana shundadir. Shu bilan birga, ma’no jihatidan bir xil va shakl jihatidan yaxlit musiqa asari, o’zining ayrim bo’linmalarini tashkil qiluvchi tuzilmalarga ham bo’linadi. Tuzimalar bir- birlarinidan sezura yordamida ajraladi. Sezura bir tuzimining oxirini ikkinchi tuzimning bosh qismidan ajratib turadigan belgidir Davriya, musiqa jumlasi faqat bir mavzuni, bir musiqaviy fikrni ifodaylovchi tugal musiqa tuzimining eng oddiy namunasi davriyadir. Davriya odatda, musiqaviy jumla deb ataladigan (ikkita teng cho’zimli to’rt taktli) tuzimdan tashkil topgan. Bu jumlalar sezura yordamida ajratiladi va bir biriga funksiya aloqasida bo`lgan ikki turli kadensiya bilan tugallanadi.Odatda kvadratli deb ataladigan, sakkiz taktli teng cho`zimli jumlalardan tuzilgan davriya, o`lchovi jihatidan juda katta ahamiyatga ega bo`lgan raqs janrida, skerso, marsh, xorovot qo`shig`ida juda keng tarqalgan.

Zadacha .

Kadans kvartsekstakkordi faqat o ‘rta va xotim a kadensiyalarida paydo boladi.Oddiy taktlarda u kuchli hissaga , to ‘rt va olti hissali murakkab taktlarda esa nisbatan kuchli hissalarda ham ishlatiladi .

S ning K64 tayyorlanishi va yechilishi.

• bas sekundaga yuqoriga y o ‘naladi;

• umum iy tovush o‘z ornida qoladi,

• qolgan ikkita tovush sekundaga pastga tushadi.

O’rta kadensiyada K64 ning D ga o ‘tishi ravon harakat bilan sodir bo‘Iadi:

: ikkita umum iy tovush o ‘z o ‘rnida qoladi,

:qolgan ikkita tovush pog’onama – pog’ona pastga tushadi .

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !!!.