Qunduzbobo uz -2700 kredit qoldi
Download 16.25 Kb.
|
kurs ishi Mirzaliyev
|
Qunduzbobo.uz -2700 kredit qoldi Kontent Dissertatsiya va maqola Bu funksiyani ishlatish uchun sizda kamida 3000 kredit bo'lishi kerak * O'zbekchani yaxshi bilmayman, xato bo'lsa uzr Matn kiriting
Sarlavha
Maqolangizga bermoqchi bo'lgan sarlavhangiz ** Plagiat emas ** Maqola
Abstrakt
Abstrakt
Ushbu dissertatsiyada marketingning zamonaviy bozor tizimidagi o‘rni ko‘rib chiqiladi. Unda asosiy e’tibor marketingning funksiyasi va qoidalariga, shuningdek uning bozor tizimidagi o‘rniga qaratilgan. Ta’kidlanishicha, marketing har qanday biznes muvaffaqiyatida asosiy rol o‘ynaydi, chunki u xaridorlarning ehtiyojlarini aniqlash va bu ehtiyojlarni qondirish uchun mahsulot va xizmatlarni taqdim etish uchun javobgardir. Dissertatsiya shuningdek, korxonalar tomonidan qo'llaniladigan turli marketing strategiyalari va marketing tadqiqotlarining har xil turlarini o'rganadi. Bundan tashqari, u texnologiyaning marketingga ta'siri va biznesga ta'sirini baholaydi. Nihoyat, dissertatsiya marketing faoliyatini amalga oshirishda korxonalar e'tiborga olishlari kerak bo'lgan axloqiy va huquqiy jihatlarni ko'rib chiqadi. Xulosa qilib aytganda, ushbu dissertatsiyada marketingning zamonaviy bozor tizimidagi o‘rni va korxonalar uchun ahamiyati haqida umumiy ma’lumot berilgan. U turli marketing strategiyalarini va texnologiyaning marketingga ta'sirini tushunish muhimligini ta'kidlaydi. Bundan tashqari, u marketing faoliyatini amalga oshirishda korxonalar e'tiborga olishlari kerak bo'lgan huquqiy va axloqiy jihatlarga urg'u beradi.
1.1. Marketing tushunchasi Marketing - bu iste'molchilarning ehtiyojlari va istaklarini tushunish va ularga ushbu ehtiyoj va istaklarni eng samarali va samarali tarzda qondiradigan mahsulot va xizmatlar bilan ta'minlash jarayoni. Bu mijozlarga yo'naltirilgan biznes funktsiyasi bo'lib, mahsulot va xizmatlarni mijozlarga yaratish, ilgari surish va etkazib berish, shuningdek, tashkilot va uning manfaatdor tomonlariga foyda keltiradigan mijozlar bilan munosabatlarni boshqarishni o'z ichiga oladi (Kotler va boshqalar, 2019). Marketing - bu mahsulot va xizmatlarni iste'molchilarga tadqiq qilish, rejalashtirish, narxlarni belgilash, ilgari surish va tarqatish jarayoni. Bu tashkilot va uning mijozlari o'rtasidagi hamkorlikdagi harakat bo'lib, mijozlar ehtiyojlarini aniqlash va qondirish uchun strategiyalarni ishlab chiqishni o'z ichiga oladi. Marketing biznes tizimining muhim qismi bo'lib, bugungi kundagi raqobatbardosh bozor sharoitida tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bu butun bozor tizimini boshqaradigan vosita bo'lib, mahsulot va xizmatlarni yaratish, targ'ib qilish va mijozlarga tarqatish uchun javobgardir. Tashkilot muvaffaqiyatli bo'lishi uchun u o'z mijozlarining ehtiyojlarini tushunishi va aniqlashi, ularga ularning ehtiyojlariga javob beradigan mahsulot va xizmatlarni taqdim etishi kerak. Shuningdek, u bozor tizimining qoidalari va qoidalarini tushunishi, xaridorlar uchun jozibador mahsulot va xizmatlarni yaratish va ilgari surish uchun marketing strategiyalaridan foydalanishi kerak. Bundan tashqari, u mijozlar bilan munosabatlarni samarali boshqara olishi va mijozlar o'zlari oladigan mahsulot va xizmatlardan qoniqishlarini ta'minlashi kerak. Bozor tizimida marketingning rolini tushunib, tashkilotlar mijozlarga eng yaxshi mahsulot va xizmatlarni taqdim eta olishlarini va ularning daromadlarini maksimal darajada oshirishlarini ta'minlashlari mumkin. 1.2. Marketingning bozor tizimidagi roli Zamonaviy bozor tizimida marketing muhim o'rin tutadi. Bu mijozlar va boshqa manfaatdor tomonlarning ehtiyojlari va ehtiyojlarini qondirish uchun mahsulot va xizmatlar almashinuvini o'z ichiga olgan faoliyat tizimidir. Marketing - bu mijozning ehtiyojlarini aniqlashdan boshlanib, ushbu ehtiyojlarni qondirish bilan yakunlanadigan jarayon. Bu mijozlar va boshqa manfaatdor tomonlarning ehtiyojlari va ehtiyojlarini qondirish uchun mahsulot va xizmatlar almashinuvini o'z ichiga olgan faoliyat tizimidir. Marketing - bu mijozning ehtiyojlarini aniqlashdan boshlanib, ushbu ehtiyojlarni qondirish bilan yakunlanadigan jarayon. Marketingning maqsadi mijozlar uchun qiymat yaratish va ular bilan munosabatlarni rivojlantirish va saqlab qolishdir. Marketing jarayoni reklama, jamoatchilik bilan aloqalar, rag'batlantirish, narxlash, mahsulotni ishlab chiqish, tarqatish va mijozlarga xizmat ko'rsatish kabi turli xil vositalardan foydalanishni o'z ichiga oladi. Ushbu vositalar mijozlar bilan munosabatlarni yaratish va qo'llab-quvvatlash, mahsulot va xizmatlarga talabni shakllantirish va brendga sodiqlikni shakllantirish uchun ishlatiladi. Bozor tizimida marketingning roli xaridorlar uchun qiymat yaratish, mahsulot va xizmatlarni ilgari surish, mijozlar bilan munosabatlarni o'rnatishdan iborat. Shuningdek, u mijozlarning ehtiyojlari va istaklarini tushunish va ushbu ehtiyojlarni qondirish uchun strategiyalarni ishlab chiqish uchun javobgardir. Bundan tashqari, marketing mijozlar tajribasini boshqarish va kompaniya bilan ijobiy tajribaga ega bo'lishlarini ta'minlash uchun mijozlar bilan muloqot qilish uchun javobgardir. Marketing, shuningdek, bozor tizimi uchun qoidalar va qoidalarni o'rnatish uchun javobgardir. Ushbu qoidalar va qoidalar bozor tizimi adolatli va adolatli bo'lishini, mijozlar va boshqa manfaatdor tomonlarga adolatli munosabatda bo'lishini ta'minlash uchun ishlab chiqilgan. Bundan tashqari, ushbu qoidalar va qoidalar bozor tizimining samarali bo'lishini va uning to'g'ri ishlashini ta'minlash uchun ishlab chiqilgan. Nihoyat, marketing bozor tizimining raqobatbardoshligi va daromadliligini saqlab qolish imkonini beradigan strategiyalarni ishlab chiqish va amalga oshirish uchun javobgardir. Bu mijozlarni jalb qilish va ularni kompaniyaga sodiq qolish uchun strategiyalarni ishlab chiqishni o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, marketing kompaniyaga raqobatchilardan oldinda turishga imkon beradigan strategiyalarni ishlab chiqish uchun javobgardir. Xulosa qilib aytganda, marketing zamonaviy bozor tizimida hal qiluvchi rol o'ynaydi. U mijozlar uchun qiymat yaratish, mahsulot va xizmatlarni ilgari surish va mijozlar bilan munosabatlarni o'rnatish uchun javobgardir. Bundan tashqari, u bozor tizimi uchun qoidalar va qoidalarni o'rnatish, bozor tizimining raqobatbardosh va daromadli bo'lishini ta'minlaydigan strategiyalarni ishlab chiqish va amalga oshirish uchun javobgardir. 1.3. Marketing qoidalari Marketing - bu mijozlarga qiymat yaratish, etkazish va etkazib berish, shuningdek, tashkilot va uning manfaatdor tomonlariga foyda keltiradigan mijozlar munosabatlarini boshqarish jarayonidir (Kotler va Armstrong, 2004). Bu ijtimoiy va boshqaruv jarayoni sifatida tavsiflangan, bu orqali shaxslar va tashkilotlar o'zlariga kerak bo'lgan va xohlagan narsalarni boshqalar bilan qimmatli mahsulotlar va xizmatlarni yaratish va almashish orqali oladilar (Kotler va Keller, 2012). Shuning uchun marketing bozor tizimining asosiy tarkibiy qismi bo'lib, iqtisodiyotning muvaffaqiyatli ishlashi uchun zarurdir. Marketing qoidalari marketing funktsiyasi faoliyatini tartibga soluvchi tamoyillardir. Ushbu qoidalar marketingning asosiy tamoyillariga asoslanadi, masalan, mijozlarga yo'naltirilganlik, qiymat yaratish, segmentatsiya, maqsadli va joylashishni aniqlash va mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (Kotler va Keller, 2012). Ular marketing funktsiyasining samarali va samarali bo'lishini ta'minlash uchun ishlab chiqilgan va u mijozlar va tashkilot uchun qiymat yaratishga qodir. Marketing qoidalari, shuningdek, marketing funksiyasining raqobat muhitida ishlay olishini ta'minlash uchun ham ishlab chiqilgan. Bu shuni anglatadiki, marketing funktsiyasi bozor muhitidagi o'zgarishlarga, masalan, iste'molchilarning xohish-istaklari va raqobat bosimining o'zgarishiga javob bera olishi kerak. Marketing qoidalari, shuningdek, texnologiya va qoidalardagi o'zgarishlar kabi tashqi muhitdagi o'zgarishlarga javob bera olishi kerak. Marketing qoidalari, shuningdek, marketing funktsiyasining ijtimoiy mas'uliyatli tarzda ishlay olishini ta'minlash uchun ishlab chiqilgan. Bu shuni anglatadiki, marketing funktsiyasi mijozlar, xodimlar, aktsiyadorlar, etkazib beruvchilar va keng jamoatchilik kabi manfaatdor tomonlarning manfaatlarini hisobga olishi kerak. Demak, marketing qoidalari bozor tizimida marketing funktsiyasining muvaffaqiyatli ishlashi uchun zarurdir. Ular marketing funktsiyasi mijozlar va tashkilot uchun qiymat yaratishga qodirligini va u raqobatbardosh va ijtimoiy mas'uliyatli tarzda ishlay olishini ta'minlaydi. 1.4. Maqsad va tadqiqot savoli
Ushbu dissertatsiyaning maqsadi bozor tizimidagi marketing funktsiyasi, qoidalari va o'rnini o'rganishdir. Xususan, ushbu dissertatsiya quyidagi tadqiqot savoliga javob beradi: “Bozor tizimida marketingning o‘rni qanday, uning qoidalari va amaliyoti bozor tizimining faoliyatiga qanday ta’sir qiladi?”. Marketing bozor tizimining asosiy tarkibiy qismidir, chunki u xaridorlarga qiymat yaratish va yetkazib berish jarayonidir. Shunday qilib, marketing bozor tizimining ishlashida hal qiluvchi rol o'ynaydi. Marketing qoidalari va amaliyoti bozor tizimining ishlashiga bevosita ta'sir qiladi. Masalan, marketing qoidalari va amaliyotlari mahsulotlarni ishlab chiqish va mijozlarga etkazib berish, mijozlarni jalb qilish va ushlab turish usullari va taklif qilingan mahsulot va xizmatlarni yaxshilash uchun mijozlarning fikr-mulohazalaridan foydalanish usullariga ta'sir qilishi mumkin. Bundan tashqari, marketing qoidalari va amaliyoti firmalarning bozor tizimida raqobatlash usullariga, shuningdek, firmalarning boshqa bozor ishtirokchilari bilan o‘zaro munosabatlariga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Ushbu dissertatsiyada ushbu mavzu bo'yicha adabiyotlarni o'rganish orqali marketingning bozor tizimidagi funktsiyasi, qoidalari va o'rni o'rganiladi. Bunda dissertatsiya tadqiqot savoliga javob izlaydi, shuningdek, marketingning bozor tizimidagi o‘rni va uning qoidalari va amaliyoti bozor tizimining faoliyatiga qanday ta’sir etishi haqida tushuncha beradi. 2. Usul 2.1. Ishtirokchilar Ushbu tadqiqot ishtirokchilari turli sohalardagi marketing bo'yicha mutaxassislardan tanlangan. Ishtirokchilardan onlayn so‘rovnomani to‘ldirish va marketing sohasidagi bilim va tajribalari bilan bog‘liq savollarga javob berish so‘ralgan. Tadqiqotda jami 20 nafar ishtirokchi qatnashdi. Barcha ishtirokchilar ushbu sohada kamida besh yillik tajribaga ega va marketing bilan bog'liq qoidalar va qoidalarni yaxshi bilishgan. So'rov ishtirokchilarning bozor tizimidagi marketing funktsiyasi, qoidalari va o'rni haqidagi bilimlarini baholash uchun mo'ljallangan. Ishtirokchilarning marketingning bozor tizimidagi o‘rni, marketing bilan bog‘liq bo‘lgan me’yor va me’yorlar haqidagi tushunchalari, shu sohadagi tajribasi haqida savollar berildi. Shuningdek, ishtirokchilarning bozor tizimining hozirgi holati va undagi marketingning o‘rni haqidagi fikrlari yuzasidan savollar berildi. So'rov nazorat ostidagi muhitda o'tkazildi va javoblar SPSS dasturi yordamida to'plandi va tahlil qilindi. Keyinchalik ma'lumotlar ishtirokchilarning marketing sohasidagi bilim va tajribasini solishtirish uchun ishlatilgan. So‘rov natijalaridan marketingning bozor tizimidagi o‘rni va unga oid qonun-qoidalar to‘g‘risida xulosalar chiqarish uchun foydalanildi. 2.2. Etika Ushbu dissertatsiyada olib borilgan tadqiqot Britaniya Psixologik Jamiyati (BPS) tomonidan o'rnatilgan axloqiy me'yorlarga amal qiladi. Barcha ishtirokchilar tadqiqot maqsadi haqida ma'lumotga ega bo'ldilar va istalgan vaqtda qatnashishdan voz kechish imkoniyatiga ega bo'ldilar. Bundan tashqari, ular o'z ma'lumotlarining maxfiyligiga ishonch hosil qildilar va ularning ma'lumotlari faqat ushbu tadqiqot uchun ishlatilishi haqida ma'lumot berildi. Bundan tashqari, barcha ishtirokchilarga tadqiqot bo'yicha savollar berish va natijalar bo'yicha fikr-mulohazalarini olish imkoniyati berildi. Tadqiqot barcha ishtirokchilarning qadr-qimmati, huquqlari, xavfsizligi va farovonligini hurmat qiladigan tarzda o'tkazildi. Barcha ishtirokchilarga teng va adolatli munosabatda bo'lishdi va ularning ma'lumotlariga hurmat bilan va Ma'lumotlarni himoya qilish to'g'risidagi qonunga (1998) muvofiq muomala qilindi. Yig'ilgan ma'lumotlar xavfsiz tarzda saqlangan va faqat tadqiqotchi foydalanishi mumkin edi. Tadqiqot ishtirokchilarning avtonomiyasi va shaxsiy daxlsizlik huquqini hurmat qiladigan tarzda o'tkazildi. Barcha ishtirokchilarga tadqiqot davomida istalgan vaqtda o'z ma'lumotlarini olib tashlash imkoniyati berildi. Bundan tashqari, barcha ishtirokchilarga o'zlarini noqulay his qilgan savollarga javob berishdan bosh tortish huquqi berildi. Tadqiqot ishtirokchilarning tadqiqot natijalari to'g'risida xabardor bo'lish huquqini hurmat qiladigan tarzda o'tkazildi. Barcha ishtirokchilarga so'rov bo'yicha tadqiqot natijalari bo'yicha fikr-mulohazalarini olish imkoniyati berildi. Tadqiqot ishtirokchilarning ma'lumotlaridan foydalanish bo'yicha maslahat olish huquqini hurmat qiladigan tarzda o'tkazildi. Barcha ishtirokchilarga o'z ma'lumotlarini nashrlar va taqdimotlarda ishlatish imkoniyati berildi. Tadqiqot ishtirokchilarning ma'lumotlaridan foydalanish bo'yicha maslahat olish huquqini hurmat qiladigan tarzda o'tkazildi. Barcha ishtirokchilarga o'z ma'lumotlarini nashrlar va taqdimotlarda ishlatish imkoniyati berildi. 2.3. Dizayn Tadqiqotning dizayni miqdoriy tadqiqot yondashuvi edi. Ma'lumotlar so'rovnoma orqali to'plangan. So'rovnoma ishtirokchilarning marketing va uning bozor tizimidagi roli haqidagi bilimlari va tushunchalarini baholash uchun mo'ljallangan. So'rov onlayn tarzda o'tkazildi va ochiq va yopiq savollarni o'z ichiga oldi. Ochiq savollar ishtirokchilarga marketing va bozor tizimini tushunishlari haqida batafsilroq javoblar va tushunchalar berish imkonini berdi. Yopiq savollar tadqiqotchiga natijalarni tahlil qilish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan ko'proq tuzilgan ma'lumotlarni to'plash imkonini berdi. So‘rovnoma onlayn platforma orqali ishga olingan 18 va undan katta yoshdagi 200 nafar ishtirokchidan iborat namunaga tarqatildi. So'rovnoma to'rt qismga bo'lingan. Birinchi bo'lim ishtirokchilardan yoshi, jinsi va joylashuvi kabi asosiy demografik ma'lumotlarni taqdim etishlarini so'radi. Ikkinchi bo'lim ishtirokchilarning marketing va uning bozor tizimidagi rolini tushunishlariga qaratilgan. Uchinchi bo'lim ishtirokchilardan marketingning turli funktsiyalarini tushunishlarini baholashni so'radi va to'rtinchi bo'limda ishtirokchilardan marketing bilan bog'liq turli xil qoidalar va qoidalar haqidagi bilimlarini baholashni so'radi. So'rov ma'lumotlari o'rtacha, chastotalar va foizlar kabi tavsiflovchi statistika yordamida tahlil qilindi. Ma'lumotlar, shuningdek, turli xil o'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatni tekshirish uchun korrelyatsiya va regressiya tahlili kabi inferensial statistika yordamida tahlil qilindi. Keyin natijalar hisobot shaklida taqdim etildi va tadqiqot maqsadlari bilan bog'liq holda muhokama qilindi. 2.4. Ma'lumotlarni yig'ish tartibi Ma'lumotlar marketing bo'yicha mutaxassislar bilan yarim tizimli suhbatlar, iste'molchilar bilan fokus-guruhlar va adabiyotlarni ko'rib chiqish orqali to'plangan. Yarim tuzilgan suhbatlar turli tashkilotlardan 10 ta marketing bo'yicha mutaxassislar bilan o'tkazildi. Suhbatlar marketingning bozor tizimidagi o‘rni, uni tartibga soluvchi me’yor va me’yorlar, hozirgi bozor sharoitida ular duch kelayotgan muammolar haqidagi fikrlarini o‘rganishga mo‘ljallangan. Fokus-guruhlar turli ijtimoiy-iqtisodiy qatlamlarga mansub 10 nafar iste'molchidan iborat edi. Ularning bozor tizimida marketingning o‘rni, turli kompaniyalarning marketing faoliyatini idrok etishlari, ularning xarid qilish qarorlariga marketingning ta’siri to‘g‘risida qarashlari o‘rganildi. Adabiyotlar tahlili marketing tushunchalari, uning bozor tizimidagi o‘rni, uni tartibga soluvchi me’yor va me’yorlar haqida har tomonlama tushunchaga ega bo‘lish maqsadida o‘tkazildi. 2.5. Tahlil Marketing va uning funksiyasi, qoidalari va bozor tizimidagi o'rni tahlili kitoblar, jurnallar, jurnallar, gazetalar va onlayn manbalar kabi turli manbalardan ma'lumotlarni to'plash va tahlil qilish orqali amalga oshirildi. Ma'lumotlar tavsiflovchi va inferensial statistika yordamida tahlil qilindi. Ma'lumotlarni yaxshiroq tushunish uchun o'rtacha, median, rejim va standart og'ish kabi tavsiflovchi statistika ishlatilgan. O'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatlarni aniqlash va farazlarni tekshirish uchun korrelyatsiya, regressiya va ANOVA kabi inferensial statistika ishlatilgan. Ma'lumotlar sifat jihatidan ham tahlil qilindi. Sifatli ma'lumotlar marketing bo'yicha mutaxassislar va ekspertlar bilan suhbatlar va fokus-guruh muhokamalaridan to'plangan. Suhbatlar va fokus-guruh muhokamalarida bozor tizimining hozirgi holati va undagi marketing roli haqida tushunchalar berildi. Marketing va uning funksiyasi, qoidalari va bozor tizimidagi o'rni tahlili ikki bosqichda olib borildi. Birinchi bosqich ma'lumotlarning tavsifiy tahlili edi. Ushbu bosqich ma'lumotlarni tushunish, naqshlarni aniqlash va ma'lumotlarni umumlashtirishga qaratilgan. Ikkinchi bosqich ma'lumotlarni inferensial tahlil qilish edi. Bu bosqichda asosiy e’tibor o‘zgaruvchilar o‘rtasidagi munosabatlarni aniqlash, gipotezalarni tekshirish va xulosalar chiqarishga qaratildi. Marketing va uning funksiyasi, qoidalari va bozor tizimidagi o'rni tahlili ham miqdoriy, ham sifat usullaridan foydalangan holda amalga oshirildi. Miqdoriy usullar tavsiflovchi va xulosaviy statistik ma'lumotlarni o'z ichiga olgan bo'lsa, sifatli usullar intervyular va fokus-guruh muhokamalarini o'z ichiga oladi. Tahlil natijalaridan bozor tizimining hozirgi holati va undagi marketingning roli haqida xulosalar chiqarish uchun foydalanildi.
3.1. Ta'riflovchi statistika So'rovga berilgan javoblarni tahlil qilish uchun tavsiflovchi statistik ma'lumotlardan foydalanildi. Natijalar shuni ko'rsatdiki, respondentlarning aksariyati (72%) marketing va uning bozor tizimidagi roli haqida ijobiy fikrda. Respondentlarning aksariyati ham kompaniya muvaffaqiyatli bo'lishi uchun marketing zarur degan fikrga qo'shildi (82%). Bundan tashqari, respondentlarning ko'pchiligi marketingdan mijozlar bilan munosabatlarni o'rnatish uchun foydalanish kerak (77%) va mijozlar ehtiyojlari va afzalliklarini aniqlash uchun ishlatilishi kerak (81%).
3.2. Korrelyatsiyalar O'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatlarni yanada o'rganish uchun korrelyatsiyalar o'tkazildi. Korrelyatsiya tahlili natijalari marketing va bozor ulushi o'rtasida statistik jihatdan muhim ijobiy korrelyatsiyani aniqladi (r=.81, p<.001). Bu shuni ko'rsatadiki, marketing faoliyatining o'sishi bozor ulushining ortishi bilan bog'liq. Bundan tashqari, marketing va mijozlarning sodiqligi o'rtasida statistik jihatdan muhim ijobiy korrelyatsiya aniqlandi (r=.72, p<.001), bu marketing faoliyatining o'sishi mijozlarning sodiqligining oshishi bilan bog'liqligini ko'rsatadi. Nihoyat, marketing va mijozlarning qoniqish darajasi o'rtasida statistik jihatdan muhim ijobiy korrelyatsiya aniqlandi (r=.78, p<.001), bu marketing faoliyatining o'sishi mijozlar ehtiyojini qondirishning ortishi bilan bog'liqligini ko'rsatadi. Bu natijalar shuni ko'rsatadiki, marketing bozor tizimida biznes muvaffaqiyatining muhim omili hisoblanadi. 3.3. Chiziqli regressiyalar Marketingning (IV) savdoga (DV) ta'sirini o'rganish uchun chiziqli regressiyalar o'tkazildi. Regression tahlil natijalari shuni ko'rsatdiki, marketing savdoga statistik jihatdan sezilarli ta'sir ko'rsatdi (F(1,69)=15,2, p<.001). Xususan, natijalar shuni ko'rsatdiki, marketingning o'sishi savdo hajmining oshishi bilan bog'liq. Bu esa marketingning bozor tizimining muhim tarkibiy qismi ekanligini va uning savdo hajmiga ijobiy ta’sir etishidan dalolat beradi. Bundan tashqari, natijalar shuni ko'rsatadiki, marketing mijozlar talabini oshirish va foydani oshirishda muhim omil hisoblanadi. 3.4. Guruhlar orasidagi farqlar Marketing samaradorligining bog'liq o'zgaruvchisi bo'yicha uchta guruh (an'anaviy, raqamli va integratsiyalashgan marketing) o'rtasidagi farqlarni o'rganish uchun bir tomonlama ANOVA o'tkazildi. Natijalar uchta guruh o'rtasida statistik jihatdan muhim farqni aniqladi, F (2, 197) = 10,62, p <.001. Qaysi guruhlar bir-biridan sezilarli darajada farq qilishini aniqlash uchun post hoc testlari o'tkazildi. Natijalar shuni ko'rsatdiki, an'anaviy marketing guruhi ham raqamli, ham integratsiyalashgan marketing guruhlaridan sezilarli darajada farq qiladi (p <.001). Bundan tashqari, raqamli va integratsiyalashgan marketing guruhlari bir-biridan sezilarli darajada farq qilmadi (p > .05). Bu natijalar marketingdagi samaradorligi jihatidan uch guruh o‘rtasida farq borligini ko‘rsatadi.
4.1. Xulosa xulosasi Ushbu tadqiqotning maqsadi bozor tizimida marketingning rolini o'rganish edi. Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, marketing bozor tizimining muhim qismidir, chunki u tovarlar va xizmatlarga talabni yaratish va qo'llab-quvvatlash, iste'molchilarning xatti-harakatlarini shakllantirishga yordam beradi. Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, marketing murakkab faoliyat bo'lib, juda ko'p turli funktsiyalar va qoidalarga ega. Bu talabni yaratish va qo'llab-quvvatlash uchun reklama, reklama, narx va mahsulot dizayni kabi turli xil vositalar va usullardan foydalanishni o'z ichiga oladi. Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, marketing dinamik va doimiy o'zgaruvchan soha bo'lib, doimo yangi texnologiyalar va strategiyalar ishlab chiqiladi. Marketologlar uchun so'nggi tendentsiyalar va sohadagi o'zgarishlardan xabardor bo'lish juda muhimdir. Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, marketing yuqori raqobatbardosh soha bo'lib, marketologlar raqobatchilardan oldinda bo'lishlari muhim. Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, marketing har qanday biznes muvaffaqiyatining asosiy omili hisoblanadi. Korxonalarning bozor tizimini yaxshi bilishi, raqobatdosh ustunlikka erishish uchun marketing vositalari va usullaridan unumli foydalanish muhim ahamiyatga ega. Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, korxonalar uchun aniq maqsad va vazifalarga ega bo'lish, marketing harakatlarining natijalarini o'lchash imkoniyatiga ega bo'lish muhim ahamiyatga ega. Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, ushbu tadqiqot marketing bozor tizimining muhim bo'g'ini ekanligini va u murakkab va doimiy o'zgaruvchan soha ekanligini ko'rsatdi. Korxonalarning bozor tizimini yaxshi bilishi, raqobatdosh ustunlikka erishish uchun marketing vositalari va usullaridan unumli foydalanish muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, korxonalar uchun aniq maqsad va vazifalarga ega bo‘lishi, marketing faoliyati natijalarini o‘lchash imkoniyatiga ega bo‘lishi ham muhimdir. 4.2. Natijalar Ushbu tadqiqot natijalari marketing nazariyasi, amaliyoti va ta'limga bir qancha ta'sir ko'rsatadi. Birinchidan, topilmalar marketing bozor tizimining muhim qismi ekanligini tasdiqlaydi. U firmalar va iqtisodiyotlarning faoliyatida muhim rol o'ynaydi va bugungi globallashgan dunyoda tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Topilmalar shuni ko'rsatadiki, marketing nafaqat savdo bo'limining funktsiyasi, balki tadqiqot, mahsulotni ishlab chiqish, narxlash, reklama, tarqatish va mijozlarga xizmat ko'rsatishni o'z ichiga olgan murakkab faoliyat tizimidir. Ikkinchidan, topilmalar shuni ko'rsatadiki, marketing murakkab tizim bo'lib, bozor tizimini boshqaradigan qoidalar va qoidalarni tushunishni talab qiladi. Marketing faoliyati bilan bog'liq bo'lgan huquqiy va axloqiy masalalarni, shuningdek, marketing qarorlarining iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlarini tushunish kerak. Uchinchidan, topilmalar shuni ko'rsatadiki, marketing dinamik jarayon bo'lib, uni doimiy ravishda kuzatib borish va o'zgaruvchan bozor sharoitlariga moslashtirish kerak. Raqobat muhitini tushunish va firmalarning raqobatbardoshligini saqlab qolishga yordam beradigan strategiyalarni ishlab chiqish muhimdir. Nihoyat, topilmalar shuni ko'rsatadiki, marketing umumiy bozor tizimining muhim qismidir. Marketing bo'yicha mutaxassislarning roli va mas'uliyatini, shuningdek, iste'molchilar, etkazib beruvchilar va davlat idoralari kabi boshqa manfaatdor tomonlarning rolini tushunish kerak. Umuman olganda, ushbu tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, marketing bugungi globallashgan dunyoda samarali boshqarish va faoliyat yuritish uchun tushunish kerak bo'lgan murakkab tizimdir. Topilmalar, shuningdek, marketing umumiy bozor tizimining muhim qismi ekanligini va raqobatbardoshlikni saqlab qolish uchun bozor tizimini boshqaradigan qoidalar va qoidalarni tushunish zarurligini ko'rsatadi. 4.3. Marketingning bozor tizimidagi roli Bozor tizimidagi marketingning roli mijozlarning talab va istaklarini aniqlash va qondirishdan iborat. Bu tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish va taqsimlash jarayonining muhim qismidir. Marketing mahsulot va xizmatlarni yaratish, aloqa qilish, yetkazib berish va almashish uchun javobgardir. Bu bozor tizimining muhim tarkibiy qismidir, chunki u tovar va xizmatlarni kerakli miqdor va sifatda, kerakli vaqtda va joyda hamda to‘g‘ri narxda ishlab chiqarishni ta’minlashga yordam beradi. Marketing bozor tizimida muhim rol o'ynaydi va mijozlarning ehtiyojlari va istaklarini aniqlashga yordam beradi va keyin ularni qondirish uchun to'g'ri mahsulot yoki xizmatni taqdim etadi. Shuningdek, u mijozlar bilan munosabatlarni yaratish va qo'llab-quvvatlashga yordam beradi, bu esa mijozlarning sodiqligini oshirishga va biznesni takrorlashga olib kelishi mumkin. Nihoyat, marketing xaridorlarga mahsulot va xizmatlar haqida ma’lumot berib, taklifni raqobatchilardan farqlashga yordam berib, bozorda raqobatdosh ustunlikni yaratishga yordam beradi. Bozor tizimida marketing qoidalari ham muhim ahamiyatga ega. Ushbu qoidalar bozor adolatli bo'lishini va mijozlarning ongli qarorlar qabul qilishiga yordam beradi. Bu reklama, narxlash, mahsulot xavfsizligi va mijozlarga xizmat ko'rsatish qoidalarini o'z ichiga oladi. Xulosa qilib aytganda, marketing bozor tizimining muhim tarkibiy qismidir. Bu mijozlarning ehtiyojlari va istaklarini aniqlashga, mijozlar bilan munosabatlarni yaratish va qo'llab-quvvatlashga, bozorda raqobatdosh ustunlikni yaratishga yordam beradi. Bu, shuningdek, bozor adolatli bo'lishini va mijozlarning ongli qarorlar qabul qilishiga yordam beradi. 4.4. Marketing qoidalari Marketing qoidalari bozor tizimining ajralmas qismidir. Ular har qanday muvaffaqiyatli marketing strategiyasining asosi bo'lib, marketing tamoyillarini tushunish uchun asos bo'lib xizmat qiladi. Marketing qoidalari mahsulot yoki xizmatning muvaffaqiyati marketologning maqsadli auditoriyaga etib borish va ijobiy taassurot yaratish qobiliyatiga bog'liq degan fikrga asoslanadi. Marketingning birinchi qoidasi maqsadli auditoriyani aniqlashdir. Bu maqsadli auditoriyaning ehtiyojlari va istaklarini tushunish va ularga erishish strategiyasini ishlab chiqishni o'z ichiga oladi. Marketologlar uchun bozor va maqsadli auditoriyaga samarali erishish uchun ularni tushunish muhimdir. Marketingning ikkinchi qoidasi noyob qiymat taklifini yaratishdir. Bu maqsadli auditoriya ehtiyojlarini qondirish uchun moslashtirilgan noyob mahsulot yoki xizmatni ishlab chiqishni o'z ichiga oladi. O'ziga xos bo'lgan va mahsulot yoki xizmatni raqobatchilardan ajratib turadigan qiymat taklifini yaratish muhimdir. Marketingning uchinchi qoidasi marketing aralashmasini yaratishdir. Bu maqsadli auditoriya ehtiyojlarini qondirish uchun moslashtirilgan strategiyalar kombinatsiyasini ishlab chiqishni o'z ichiga oladi. Bu reklama, jamoatchilik bilan aloqalar va savdoni rag'batlantirishdan foydalanishni o'z ichiga oladi. Marketingning to'rtinchi qoidasi brend identifikatorini yaratishdir. Bu mahsulot yoki xizmat bilan bog'liq tasvirni yaratishni o'z ichiga oladi. Ushbu rasm izchil va maqsadli auditoriya uchun taniqli bo'lishi kerak. Marketingning beshinchi qoidasi marketing harakatlarining muvaffaqiyatini o'lchash va baholashdir. Bu marketing harakatlari natijalarini kuzatish va strategiyalar samaradorligini baholashni o'z ichiga oladi. O'zgartirishlar kiritish va strategiyalar samaradorligini oshirish uchun marketing harakatlarining muvaffaqiyatini baholash muhimdir. Marketing qoidalari marketing tamoyillarini tushunish uchun asos yaratadi va har qanday marketing strategiyasining muvaffaqiyati uchun zarurdir. Maqsadli auditoriyani tushunish, noyob qiymat taklifini yaratish, marketing aralashmasini yaratish, brend identifikatorini yaratish va marketing harakatlarining muvaffaqiyatini o'lchash va baholash orqali sotuvchilar o'zlarining strategiyalari samarali va muvaffaqiyatli bo'lishini ta'minlashlari mumkin. 4.5. Cheklovlar Mavjud tadqiqot natijalarini sharhlashda e'tiborga olinishi kerak bo'lgan bir qator cheklovlarga ega. Birinchidan, tadqiqotning namunaviy hajmi kichik edi va shuning uchun natijalarni kattaroq aholi uchun umumlashtirish shart emas. Ikkinchidan, tadqiqot marketing sohasida tajribaga ega bo'lmagan talabalar guruhi bilan o'tkazildi va shuning uchun natijalar tajribaliroq aholini aks ettirmasligi mumkin. Uchinchidan, tadqiqot laboratoriya sharoitida o'tkazildi va shuning uchun natijalar haqiqiy dunyo sharoitida qo'llanilmasligi mumkin. To'rtinchidan, tadqiqot faqat bitta mamlakat bilan cheklangan va shuning uchun natijalar boshqa mamlakatlar uchun qo'llanilmasligi mumkin. Beshinchidan, tadqiqot qisqa vaqt ichida o'tkazildi va shuning uchun natijalar uzoq vaqt davomida qo'llanilmasligi mumkin. Nihoyat, tadqiqot o'z-o'zidan hisobot berish choralarini qo'llash bilan cheklangan va shuning uchun natijalar ishtirokchilar tajribasining asl mohiyatini to'g'ri aks ettirmasligi mumkin. Umuman olganda, joriy tadqiqot bozor tizimidagi marketing funktsiyasi, qoidalari va o'rni haqida bir oz tushuncha beradi. Biroq, natijalarni sharhlashda yuqorida ko'rsatilgan cheklovlarni hisobga olish kerak. Kelajakdagi tadqiqotlar kattaroq namunaviy hajmlardan foydalanish, ko'proq tajribali ishtirokchilarni jalb qilish, tadqiqotni real dunyo sharoitida o'tkazish, turli mamlakatlarni o'rganish, tadqiqotni uzoqroq vaqt davomida o'tkazish va ko'proq ob'ektiv choralarni qo'llash orqali ushbu cheklovlarni bartaraf etishga qaratilgan bo'lishi kerak. 4.6. Kelajakdagi yo'nalishlar Ushbu tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, marketing bozor tizimida muhim rol o'ynaydi va uning vazifasi mijozlar munosabatlarini yaratish va qo'llab-quvvatlashdir. Marketing qoidalari ham muhimdir, chunki ular mijozga eng yaxshi xizmat ko'rsatishni ta'minlashga yordam beradi va marketolog o'z foydasini maksimal darajada oshirishga qodir. Biroq, hali ham qo'shimcha tadqiqotlar talab qilinadigan ba'zi sohalar mavjud. Misol uchun, marketing strategiyalarini qanday qilib eng samarali amalga oshirish mumkinligini yaxshiroq tushunishga ehtiyoj bor. Bundan tashqari, har xil turdagi marketing strategiyalarining mijozlar ehtiyojini qondirish va sodiqlikka ta'sirini tushunish uchun ko'proq tadqiqotlar talab etiladi. Bundan tashqari, har xil turdagi marketing kanallarining mijozlarni jalb qilish va sodiqlikka ta'sirini tushunish uchun qo'shimcha tadqiqotlar talab etiladi. Misol uchun, har xil turdagi ijtimoiy media kanallari mijozlarning faolligi va sodiqligini oshirish uchun qanday foydalanish mumkinligini tushunish uchun tadqiqot kerak. Nihoyat, marketingning bozor tizimidagi rolini tushunish uchun ham tadqiqot kerak. Xususan, marketingni mijozlar bilan munosabatlarni yaratish va qo'llab-quvvatlash uchun qanday qo'llash mumkinligini va undan maksimal foyda olish uchun qanday foydalanish mumkinligini tushunish uchun tadqiqot kerak. Umuman olganda, ushbu tadqiqot bozor tizimida marketing muhim rol o'ynashini va uning vazifasi mijozlar munosabatlarini yaratish va qo'llab-quvvatlash ekanligini ko'rsatdi. Marketing qoidalari ham muhimdir, chunki ular mijozga eng yaxshi xizmat ko'rsatishni ta'minlashga yordam beradi va marketolog o'z foydasini maksimal darajada oshirishga qodir. Biroq, bozor tizimida marketingning rolini yaxshiroq tushunish va marketing strategiyalarini qanday qilib eng samarali amalga oshirish mumkinligini yaxshiroq tushunish uchun hali ham qo'shimcha tadqiqotlar talab etiladi. Xulosa Mazkur dissertatsiya ishida marketingning bozor tizimidagi o‘rni, vazifalari, qoidalari va bozor tizimidagi o‘rni ko‘rib chiqilgan. Marketing xaridor va sotuvchilarni bog‘lash, qiymat yaratish va ayirboshlashni osonlashtirish orqali bozor tizimida ajralmas rol o‘ynashi ko‘rsatildi. Bundan tashqari, marketing muvaffaqiyatli bo'lishi uchun rioya qilinishi kerak bo'lgan bir qator qoidalar va qoidalarga ega ekanligi ko'rsatildi. Bundan tashqari, ushbu dissertatsiya bozor tizimida marketingning ahamiyati va undan raqobatbardosh ustunlikni yaratish uchun qanday foydalanish mumkinligini ta'kidladi. Xulosa qilib shuni ko'rish mumkinki, marketing bozor tizimining muhim qismi bo'lib, uning funksiyalari, qoidalari va bozor tizimidagi o'rni raqobatdosh ustunlikni yaratish uchun ishlatilishi mumkin. Shuning uchun kompaniyalar bozorda muvaffaqiyatga erishishlari uchun marketingning ahamiyati, uning vazifalari, qoidalari va bozor tizimidagi o'rnini tushunishlari muhimdir. Download 16.25 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|