Quramalı elektr shınjırların esaplaw usılları

Quramalı elektr shınjırların esaplaw usılları
Joba :
1. Quramalı elektr shınjırlardı esaplaw
2. Superpozitsiya yamasa ústpe-úst quyılıw usılı
3. Túyin hám konturlar ushın jazılatuǵın teńlemeler usılı
Aldınǵı temalarda ápiwayı uzgarmas tok elektr shınjırları menen tanısqan edik. Kóbinese bul shınjırlar bir tok dáreginen hám bir neshe qarsılıqtan (qarıydarlardan ) tashkil taptan boladı. Ámelde bir neshe tok dáreklerine iye bolǵan quramalı elektr shınjırlar ko'prok, ushraydı. Bul shınjırlardı esaplawda xar qıylı usıllar qollanıladı.
1. Superpozitsiya yamasa ústpe-úst quyılıw usılı. Bul usıl isletilingende shınjırdıń xar bir shaxobchasidagi tok ǵárezsiz túrde isleytuǵın derekler payda etken toklardıń algebraik yigindisi retinde anıqlanadı.
Suwretde keltirilgen sxemanı qurib shıǵamız. Shınjırda bir birinshi derek ámeldegi bulganida shınjır daǵı tok tómendegishe anıqlanadı :
Bul júzimdiń yunalishi YE1 EYUK dıń yunalishi menen birdey boladı. Shınjırda bir ekinshi derek ámeldegi bulganida shınjırdıń tokı kuyidagicha aniklanadi:
Bul júzimdiń yunalishi E2 EYUK dıń yunalishi menen birdey boladı. Eger dereklerdiń EYUK lari birdey yunalgan bulsa, shınjır daǵı ulıwma tok:. Eger dereklerdiń EYUKlari kapustaa-karshi yunalgan bulsa, shınjır daǵı ulıwma tok:

Eger E≠ E2 bulsa, shınjır daǵı ulıwma júzimdiń yunalishi úlken EYUK dıń yunalishi menen birdey boladı.

2. Túyin hám konturlar ushın jazılatuǵın teńlemeler usılı. Fakat Om konuniga tıykarlanıp quramalı shınjırlardı esaplaw múmkin emes. Onıń ushın Kirxgofning birinshi hám ekinshi konunlarini isletiw kerek. Esaplaw ushın elektr shınjırdıń sxeması, derektiń elektr jurgiziwshi kúshi úlkenligi hám kutbi, xamma tarmaqlarınıń karshiliklari berilgen boladı. Esaplaw nátiyjesinde barlıq tarmaqlardaǵı toklardıń úlkenligin hám yunalishini aniklash kerek.
Teńlemeni dúziwde turtta shártni orınlaw kerek:
a) tuzilgan teńlemeler sanı belgisiz toklar sanına teń boladı ;
b) túyin ushın dúzilgen teńlemeler sanı berilgen shınjır daǵı túyinler sanınan birge kem bulishi kerek;
v) kolgan teńlemeler Kirxgofning ekinshi konuniga tıykarlanıp dúziledi. Onıń ushın ápiwayı konturlardı tańlaw kerek (derek, EYUK lar hám karshiliklar kishi bulishi kerek). Bunnan tashkari, konturlardıń xar birinde ilgeri dúzilgen teńlemelerge kirmagan keminde bir shınjır tarmogi bulishi kerek;
g) toklardıń baǵdarın qálegen tańlap alıw múmkin — bul yunalishlar oń boladı.
Teńlemelerdi sheshkennen keyin qandayda-bir tok keri kiymatga iye ekenligi tapılsa, tańlap alınǵan yunalish júzimdiń xakikiy yunalishiga teris ekenligin ańlatadı.
3. Túyin kernewleri usılı. Bul usıl eki túyinli shınjırlardı esaplawda isletiledi. Eki túyinli quramalı shınjır keltirilgen. Tarmaqlardaǵı toklardıń oń baǵdarın B túyinnen A túyinge karab alamız. B hám A túyinler arasındaǵı kernew túyinler kernewi dep ataladı :
Bunda : A hám V — túyinlerdiń potentsialları. Om krnuniga muvofik birinshi tarmaqtaǵı tok:

R1 hám g1 — birinshi tarmaqtıń qarsılıgı hám utkazuvchanligi (generatorlardıń ishki karshiliklari esapqa alınbaǵan ).

Shunta uxshab boshkd tarmaqdardagi toklar :. Kirxyufshshg birinshi nızamına muvofik A túyin ushın kuyidagini jazıw múmkin:. Sol teńlemege tarmaqlardaǵı toklardıń ańlatpaların quysak:. Kavslarni ashıp túyin kernewin tabamız :. Yamasa ulıwma kurinishda:.

Passiv elemenler

2__TPA__Kurs

Tayarladi___Zaytova M.