Qurilish fakulteti

Mavzu: Python dasturlash tilida arifmetik ifodalar va standart funksiyalar.
Reja:
1.Ta’minlash operatori

Ta’minlash operatorini ishlash jarayoni tushunarli bo‘lishi uchun, ularni interaktiv rejimda sinab ko‘ramiz.

Python dasturlash tilida s=+x amali s=x amaliga teng kuchli hisoblanadi, s=x+ va s=x++ amallari python dasturlash tilida aniqlanmagan. Mantiqiy amallar Mantiqiy turdagi o‘zgaruvchi xotiradan 1 bayt joy egallaydi va 0 (false, yolg‘on) yoki (true, rost) qiymat qabul qiladi. Mantiqiy tur o‘zgaruvchilar qiymatlar o‘rtasidagi munosabatlarni ifodalaydigan mulohazalarni rost (true) yoki yolg‘on (false) ekanligi tavsifida qo‘llaniladi va ular qabul qiladigan qiymatlar matematik mantiq qonuniyatlariga asoslanadi. Mantiqiy o‘zgaruvchini quyidagicha faollashtiramiz. = qiymat Bu yerda qiymat True yoki False bo‘lishi mumkin. Taqqoslash amallari python dasturlash tilida quyidagi jadvalda berilgan ko‘rinishida bajariladi
Python dasturlash tilida uchta mantiqiy bog‘lash mulohazalari mavjud, mantiqiy mulohazalar ustida amallar quyidagicha: - inkor; - konyunksiya; - dizyunksiya; 1) inkor – A mulohazani inkori deganda A rost bo‘lganda yolg‘on yoki yolg‘on bo‘lganda rost qiymat qabul qiluvchi mulohazaga aytiladi. Python tilida inkor – not A bilan beriladi. Masalan, A mulohaza inkori not A ko‘rinishida yoziladi; 2) konyunksiya- ikkita A va B mulohazalar konyunksiyasi yoki mantiqiy ko‘paytmasi «A and B» ko‘rinishga ega. Bu mulohaza faqat A va B mulohazalar rost bo‘lgandagina rost bo‘ladi, aks holda yolg‘on bo‘ladi (odatda «and» amali «va» deb o‘qiladi). 3) dizyunksiya – ikkita A va B mulohazalar dizyunksiyasi yoki mantiqiy yig‘indisi «A or B» ko‘rinishda yoziladi. Bu mulohaza rost bo‘lishi uchun A yoki B mulohazalardan biri rost bo‘lishi yetarli. Odatda «or» amali «yoki» deb o‘qiladi.
Taqqoslash va mantiqiy amallarni ishlash jarayoni tushunarli bo‘lishi uchun, ularni interaktiv rejimda sinab ko‘ramiz.
Python dasturlash tilida mantiqiy amallardan foydalanishda albatta quyidagilarga e’tibor bering: - O‘zgaruvchiga boshlang‘ich qiymatlarni berishda = belgisi oldidan va orqasidan bitta bo‘sh joy(probel) quying; - O‘zgaruvchiga boshlang‘ich qiymatlarni berishda True va False kabi yozilish kerak ya’ni birinchi harfi katta harflarda.
Python dasturlash tilida chiziqli dasturlar tuzilganda uning tarkibida matematik funksiyalar ishtirok etsa, albatta, matematik funksiyalar paketini chaqirish kerak. Ifodalarni ketma-ket ijro etish strukturasi Python 47 tomonidan ta'minlanadi. Normal sharoitda python ifodalari dasturdagi bo‘yruqlar yozilishiga ko‘ra bajariladi. type() va help() funksiyalari Dastur bajarilish vaqtida pythonda o‘zgaruvchilar turi e’lon qilinmasligi sababli ba’zi o‘zgaruvchilar natijasi qanday turda ekanligini aniqlash kerak bo‘ladi. Python dasturlash tilida o‘zgaruvchilar turini aniqlash uchun type() funksiyasi aniqlangan, type() funksiyasining umumiy ko‘rinish quyidagicha.


XULOSA
Python – bu ko’p paradigma dasturlash tili. Ob’ektga yo’naltirilgan dasturlash va tizimli dasturlash to’liq qo’llab-quvvatlanadi va uning ko’plab xususiyatlari qo’llab-quvvatlanadi funktsional dasturlash va aspektga yo’naltirilgan dasturlash (shu jumladan tomonidan metaprogramma [53] va metaobektlar (sehrli usullar)). [54] Boshqa ko’plab paradigmalar kengaytmalar orqali qo’llab-quvvatlanadi, shu jumladan shartnoma bo’yicha loyihalash [55] [56] va mantiqiy dasturlash. [57]
Python foydalanadi dinamik yozish va birikmasi ma’lumotni hisoblash va uchun tsiklni aniqlaydigan axlat yig’uvchi xotirani boshqarish. [58] Shuningdek, u dinamik xususiyatlarga ega ism o’lchamlari (kech majburiy ), bu dasturni bajarish paytida usul va o’zgaruvchan nomlarni bog’laydi.
Python dizayni ba’zi qo’llab-quvvatlaydi funktsional dasturlash ichida Lisp an’ana. Unda bor filtr , xarita va kamaytirish funktsiyalar; tushunchalar ro’yxati, lug’atlar, to’plamlar va generator iboralar. [59] Standart kutubxonada qarzga olingan funktsional vositalarni amalga oshiradigan ikkita modul (itertools va functools) mavjud Xaskell va Standart ML. [60]
Tilning asosiy falsafasi hujjatda umumlashtirilgan The Python Zen (PEP 20) o’z ichiga oladi aforizmlar kabi: [61]

• 
  Chiroyli xunukdan yaxshiroqdir.
  
• 
  Yashirin narsadan oshkora yaxshiroqdir.
  
• 
  Oddiy murakkabdan yaxshiroqdir.
  
• 
  Murakkab murakkabdan yaxshiroqdir.
  
• 
  O’qish qobiliyati hisobga olinadi.
  

Python o’zining barcha funktsiyalarini yadroga o’rnatganidan ko’ra, juda yuqori darajada ishlab chiqilgan kengaytiriladigan. Ushbu ixcham modullik uni mavjud dasturlarga programlanadigan interfeyslarni qo’shish vositasi sifatida ayniqsa mashhur qildi. Van Rossumning katta standart kutubxonasi va osonlikcha kengaytiriladigan tarjimoni bo’lgan kichik yadroli til haqidagi tasavvurlari uning ko’ngli qolganidan kelib chiqqan ABC, qarama-qarshi yondashuvni qo’llab-quvvatlagan. [35]
Python dasturchilarga kodlash metodologiyasida tanlov berish bilan birga, sodda, kamroq tartibsiz sintaksis va grammatikaga intiladi. Aksincha Perl “buni amalga oshirishning bir nechta yo’li mavjud “shiori, Python” buni amalga oshirishning aniq usuli bo’lishi kerak, va yaxshisi bitta bo’lishi kerak “dizayn falsafasini o’z ichiga oladi. [61] Aleks Martelli, a Yo’ldosh da Python dasturiy ta’minot fondi va Python kitob muallifi, “Biror narsani” aqlli “deb ta’riflash – bu yozadi emas Python madaniyatidagi iltifot deb qaraldi.