Quvyilida0'rta mustaqilshug'ullanishughun

“Minora” atamasiga izoh bering.

Minora — gorizontal (eni) o‘lchamiga nisbatan vertikal (tik) o‘lchami ortiq bo‘lgan baland inshoot.

15-BILET

1. 
   Qadimgi Mesopatamiya sivilizatsiyasi. Uning boshqa sivilizatsiyalardan farqli tomonlari haqida ma’lumot bering.
   

Mesopotamiya (yun. (mezos) - "orasi", "o’rtasi" va (potainos) - "daryo", ya’ni "ikki daryo oralig i”) Tigr va Yevfrat daryolari orasidagi mintaqa bo Tib, asosan hozirgi Iroq hamda shimoli-sharqiy Suriya, janubi-sharqiy Turkiya va g’arbiy Eron hududlariga inos keladi. Miloddan avvalgi 3ming yillikda Mesopotamiya hududida ilk davlatlar (Ur, Uruk, Lagash va boshqalar) vujudga kelgan. Mesopotamiya ba’zan "tainaddun beshigi" deb ataladi, bunga sabab bu mintaqada Shumer, Akkad, Bobil va Ossuriya saltanatlari bo’lganligidir. Temir asrida Mesopotamiya Yangi Ossuriya va Yangi Bobil imperiyalari,
keyinchalink Axamoniylar hukmronligi ostida bo’ldi. VII asr Isloln istilosigacha Sosoniylar tomonidan boshqarilgan bu hudud istilodan so’ng Iroq degan nom bilan ataladigan bo’ldi.

2. Amir Temurning dunyo tarixida tutgan o‘rni haqida mulohaza yuriting.

Amir Temur 1336-yil 9-aprelda qadimgi kesh viloyatidagi (hozirgi shahrisabz) yakkabog' tumanida (Xo'ja i1g'or qish1og'ida) tug'u1adi. Uning to‘liq ismi Amir Temur ibn Amir Tarag'ay ibn Amir Barqul. Onasi Takinaxotun. Shayx Shamsiddin kulol Temurbekning piri bo'lgan. Amir temur mohir chavandoz va jangchi bo'1gan. Amir Temurning asosiy maqsadi markazlashgan davlat tuzish edi. Bu maqsadga 1370-yil 11- aprelda erishadi ungacha eesa 1365-yil tarixda mashhur bo‘lgan loy jangida I1yosxo'ja ustidan g'a1aba qozonadi. Amir Temur birin ketin hududlarni qo'lga kirita boshlaydi. Jumladan sharqiy Turkiston tomon bir necha mart a yurish qiladi. Mog'ullarga zarba berib Farg'ona, O'tror, Yassi va Sayramni bosib oladi. Hisor Badaxshon, Qunduzni ham egallaydi, 1381-yi1 Hi rot, Seiston, Mazondaronni egallaydi. Shundan so'ng Saraxs, Jom, Qavsiya, Sabzavor shaharlarini jangsiz egallaydi. Xorazmga 5 marta yurish qilib 1382-yilda egallaydi. Amir Temur tarixda 3 yillik [1386-1388) 5 yillik [1392-1396] va 7 yillik [1399-1404] yurishlarni amalga oshiradi. Bu yurishlar davomida Eron,
Ozarbayjon, lroq, Suriya, Kavkaz kabi hududlarni egallaydi. U 1402-yil Usmoniylar imperiyasi hukmdori Boyazid bilan Anqara jangida to'qnashadi va g'alaba qozonib, Yevropani Usmoniylardan asrab qolib, Yevropa haloskori nomiga sazovor bo'ladi. Amir Temur 1405-yil 18-fevralda Xitoyga bo'lgan yurishida halok bo' ladi.

3.