Quyosh energiyasidan foydalanishning energetik tizimlari va qurilmalari

Quyosh energiyasi resursini hisoblash usuli. Ma’lumki, yuqorida ta’kidlab o‘tilganidek yig’indi Quyosh energiyasi resurslari (istalgan qabul qilgich maydongacha to‘g‘ri kelgan) A (φ⁰ ) o‘ziga quyidagilarni biriktiradi. R_to’g’ri(t) – R_diffuz(t) – R_akslan.(t).
Yer yuzasida Quyosh nurlanishining intensivligining umumiy tushuvi o‘z qiymatiga ko‘ra va yilning har xil sutkalari davomida Quyoshning davomiyligiga qarab o‘zgaradi. Bir vaqtda yil davomida istalgan yil sutkasida qaralayotgan A (φ⁰ ) nuqtada ob-havo sharoitlari ham o‘zgaradi. Bir vaqtda qaralayotgan maydongacha tushayotgan R_Σ(t) tashkil etuvchilarining ulushi ham o‘zgaradi.
Haqiqatdan ham yilning istalgan vaqt momentida R_to’g’ri(t) uchun qabul qilgich maydongachaning normal joylashishi eng samarali hisoblanadi. Bu vaqtda R_diffuz(t) maksimal tushuvidan foydalanish uchun eng samarali bu qabul qilgich maydonchaning doimiy gorizontal joylashuvi hisoblanadi. O‘zbekiston holati uchun ham R_Σ(t) 2 ta tashkil etuvchi, ya’ni R_to’g’ri(t), R_diffuz(t) (QQM)ga Quyosh energiyasini resurslari aniqlanadi. Yerning boshqa regionlari uchun, masalan Antarktida yoki Shimoliy qutbda, aynan qor yoki muz yuzasidan akslangan R_aks.(t) ning qiymati R_Σ(t) ning umumida eng katta bo‘lishi mumkin.
Namuna sifatida, 2.2-jadvalda AQSHning janubiy-g‘arbiy shtatlari uchun (φ⁰=35⁰ sh.k) yil davomida R_diffuz(t) kichik ulushi shartida ixtiyoriy orientatsiyalashgan QQM ga R_Σ(t) ning tushuvchi ta’siri bo‘yicha tajriba ma’lumotlari keltirilgan.
Quyosh energiyasi resurslari yillik tushuvi kattaligiga Quyoshga nisbatan QQM orientatsiyasining ta’siri (E_Σ^yil = E_tog’ri^yil).