Quyosh energiyasini elektr energiyasiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri aylantirish - Quyosh energiyasini elektr energiyasiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri aylantirishning termoelektrik, fotoelektrik va fotogalvanik usullari mavjud bo‘lib, ularning ichida fotogalvanik usul hali yaxshi o‘rganilgan emas. Ma’lumki, matereallarda erkin elektronlar mavjud bo‘lib, ular musbat ion atrofida xaotik ravishda harakat qiladi, metallning o‘zi esa elektr jihatdan neytral hisoblanadi. Agar bir yoki bir necha elektron metall sirtidan tashqi muhitga (vakuumga) chiqsa, metall sirti bilan muhit orasida potensiallar ayirmasi Δφ hosil bo‘ladi. Elektron zaryadi (e) ni bu potensiallar ayirmasi Δφ ga ko‘paytmasi elektronning chiqish ishi deb ataladi: , eV yoki J.
Har xil metallardagi elektron chiqish ishi har xil bo‘ladi. Bu ish ko‘pincha joullardan yoki elektron voltlarda o‘lchanadi. . Ba’zi metallar uchun chiqish ishining son qiymatilarini keltiramiz: - Har xil metallardagi elektron chiqish ishi har xil bo‘ladi. Bu ish ko‘pincha joullardan yoki elektron voltlarda o‘lchanadi. . Ba’zi metallar uchun chiqish ishining son qiymatilarini keltiramiz:
Metall
|
ChI (eV)
|
Metall
|
ChI (eV)
|
Alyuminiy
|
3,74
|
Mish
|
4,47
|
Temir
|
4,36
|
Kumush
|
4,28
|
Kobalt
|
4,25
|
Seziy
|
1,89
|
Litiy
|
2,39
|
Sink
|
3,74
| Chiqish ishlari har xil bo‘lgan ikki metall bir-biri bilan payvandlanganda elektronlar diffuziyasi hisobiga kontakt potensiallar ayirmasi hosil bo‘ladi. Agar kontakt joyi qizdirilsa, elektronlar diffuziyasi ortadi va kontakt potensiallari ayirmasi ham kattalashadi. - Chiqish ishlari har xil bo‘lgan ikki metall bir-biri bilan payvandlanganda elektronlar diffuziyasi hisobiga kontakt potensiallar ayirmasi hosil bo‘ladi. Agar kontakt joyi qizdirilsa, elektronlar diffuziyasi ortadi va kontakt potensiallari ayirmasi ham kattalashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
