Quyosh issiqxonalarini issiqlik fizikaviy xaraktrestikalari

I=
bu yerda Io-plastinkaga tushgan yorug'lik intensivligi, I-plastinkadan o'tgan
yorug'lik intensivligi. Bu munosabat Bugyer qonuni deyiladi. Bunda a=1/k bo’lganda Io/I=e=2,72 ekanligi kelib chiqadi. Bu qonunni faqat yorug’lik intensivligi. uchungina emas, balki yorug'lik kuchi va yorug'lik oqimi uchun ham
urinli ekanligini qayd etamiz.
Xulosa qilib aytish mumkinki, moddaning yorug'liki
kozffitsiyenti, shu moddaning shunday qalinlikdagi qatlamga
teskari kattalikki, bu qatlamdan o'tganda yorug'lik intyensivligi e marta zaiflashadi.
Turli moddalarning yorug'likni yutish kozffitsiyenti, yoki yorug’likni o’tkazish o’tkazish koeffitsiyenti turlichadir.
Umuman olganda, har qanday moddaning ham oz yoki ko'proq darajada
selektiv (tanlab) yutish qobiliyati bo'ladi. Ya'ni, yutish kozffitsintining
qiymati yorug'lik to'lqinining uzunligiga bog'liq bo'ladi. Masalan, suv va suvbug'i infraqizil nurlarni kuchli yutadi. Odatdagi shisha ko'rinadiga yorug'likni yaxshi o'tkazadi, biroq infraqizil nurlarni ancha zaiflashtiradi va ultrabinafsha nurlarni to'liq yutadi, tirik o'simliklarning barglari ko'rinuvchi spyektrning yashil va to'q qizil sohalaridan tashqari butun sohani kuchli yutadi; bunday yutishga barglarda bo'ladigan pigmyent-hlorofill sabab bo'ladi.
Qizigan tuproq infraqizil nurlanishda bo'ladi, shisha yoki plyonka esa
infraqizil nurlarni yutadi va bu tufayli tuproq nurlayotgan enyergiyaning
ancha qismi issiqlikka aylanadi va issiqxonani qizdirishga sarf bo'ladi.
Quyosh-gyeotyermal issiq suv va tuproq osti issiqlik akkumulyatorli yarim
silindrik tiniq yuzasi ikki qavat polietilyen plyonka bilan qoplangan
teplitsaning issiqlik fizikaviy haraktyeristikasi tadqiq etildi.
Quyosh-gyeotyermal issiq suv va tuproq osti issiqlik akkumulyatorli yarim
silindrik teplitsaning ichki havo tyempyeraturasi va tiniq yuzadan o'tadigan
quyosh radiatsiyasiga bog'lanishi quyidagicha formuladan aniqlanadi.
+
Shuningdekd bu quyosh-gyeotyermal issiq suv bilan isitiladigan tuproq osti
issiqlik akkumulyatorli teplitsaning atrof to'siqlari orqali issiqlik yo'qotilishi formuladan aniqlanadi.
=
bu yerda ()"-normativ issiqlik yo'qotish mikdori bo'lib, normativ
tempyeratura °C dan aniklanadi. t,",t, -teplitsani ichki va tashqi havo
tempyeraturasi bo'lib, normativdan olindi.
Ya'ni