Demek bundan kurinib turibdiki turizimni tashkil qilishda turkiya tajribasini qollash va sayohlar oqimini kuchaytirish choralarini kurish lozim
Jahon iqtisodiyotiga chetdan kiritiladigan investitsiya oqimlari va uni jalb qilishdagi muammolari Jahon iqtisodiyoti globallashib, savdo yo’lidagi to’siqlar kamayib soliq qonunlari va tartibi borayotgan xozirgi sharoitda chetdan kiritilgan investitsiya oqimlari tez sur’atlar bilan o’smoqda. Bevosita chet el investitsiyalarning dunyo bo’yicha umumiy hajmi 1980 yildagi qaraganda 14 baravardan ziyod o’sib, 2002 yilda 7 trln. AQSH dollariga etdi. Hozirgi vaqitda butun dunyoda 64 mingta mamlakatlar aro kompaniya mavjud bo’lib, ular 870 mingta xorijiy sho’’ba korxonalari faoliyatini nazorat qilib turadi. Ushbu korxonalar sotayotgan mahsulot hajmi tuhminan 18 trln. AQSH dollarini tashkil etadi. Bu esa jahon eksporti hajmidan 2 baravardan ziyoddir. So’nggi 10-15 yil mobaynida jahon iqtisodiy tizimida katta sifat va miqdor o’zgarishlari yuz beradi u parchalanib ketgach, bozor iqtisodiga o’tayotgan mamlakatlar katta ettilik mamlakatlari, 20 ta rivojlangan mamlakatlar guruhi kabi va boshqa Yangi atamalar paydo bo’ladi. Ommaviy axborat vositalarida endilikda siz «jahon iqtisodiyoti krizisi» degan so’zlarni uchratmaysiz, bu atama o’rnini «global iqtisodiy pasayish» degan birmuncha tushuncha egallaydi. Bir qutbli dunyo sharoitida jahon iqtisodiyoti Yagona tutash tizimi bo’lib, bu tizim ichida tovarlar va xizmatlar moliya va investisiy oqimlari xarakatlanadi, ilmiy kadirlar va ishchi kuchi ko’chib yuradi. Jahon iqtisodiy tizimi tarkibiga 200 ga Yaqin mamlakat kiradi, shulardan 146 tasi Jahon savdo tashkiloti (JST) a’zosidir. Tizimning tuzilishini shartli ravishda quydagicha tasovvur etish mumkin; markazda dunyoning iqtisodiy jihatdan eng yirik davlat AQSH turadi. Uning Yalpi ichki mahsuloti (YAIM) 10 trl. AQSH dollaridan ortiqdir. SHundan keyngi o’rinda ikkita iqtisodiy mintaqa: AQSH ga Yaqinroq turuvchi YAponiYa EI va boshqa rivojlangan mamlakatlar, birmuncha uzoqroq masofadan esa rivojlanayotgan mamlakatlar va bozor iqtisodiyotiga o’tayotgan mamlakatlar o’rin egallagan.
Texnologiyalar transferining barcha bosqichlarini muvaffaqiyatli
amalga oshirish uchun quyidagi shart-sharoitlarni amalga oshirish zarur:
Olimlar tomonidan yaratilgan yangi g‘oyalar va yangiliklar zarur;
g‘oyadan to ilmiy hajmdor mahsulotga aylanish mumkin bo‘lgan real
patentlangan ilmiy natijaga bo‘lgan yo‘lni bosib o‘tish lozim. Buning
uchun yetarli moddiy-texnik, tajriba-eksperimental va moliyaviy ta’minot
kerak bo‘ladi. Bu yerda ishlab chiqarish tarmoqlari tomonidan investitsiya
berilishi muhimdir;
Ilmiy ishlanma ishlab chiqarish tarmog‘ining amalda qiziqishini
uyg‘otishi va uni texnologik jarayonlarga joriy etilishi lozim;
sanoat sinovi uchun ishlab chiqarish tarmog‘ida tegishli infratuzilma
va sharoit yaratilgan bo‘lishi zarur;
Innovatsion mahsulot ichki va xalqaro bozorlarda to‘lovga qodir
talabga ega bo‘lishi lozim, ya’ni import o‘rnini bosadigan va eksportga
yo‘naltirilgan bo‘lishi zarur.
Do'stlaringiz bilan baham: |