R eja Iqtisodiyotni rivojlantirishdagi Innovatsion faoliyat va uning samaradorligini yonalishlari

MDH mamlakatlari tajribasi.
MDH davlatlarida innovatsion faoliyatni muvofiqlashtirish va
boshqarish bo‘yicha butunlay boshqacha tizim yuzaga kelgan. Bu
davlatlarning aksariyatida rivojlangan innovatsion infratuzilma
yaratilmagan innovatsion sohadagi qonunchilik esa rivojlanish bosqichida
turibdi. Xususan, MDHning qator davlatlarida (Ukraina, Moldoviya,
Armaniston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston) u yoki bu nomlanishda
innovatsion faoliyat to‘g‘risida qonunlar qabul qilingan. Rossiyada 2011-yilda “Fan va ilmiy-texnika siyosati to‘g‘risida”gi Federal Qonunga
(1996yilda qabul qilingan) qo‘shimcha 254-raqamli Federal qonunni qabul
qilish orqali 4 shtrix maxsus bobi kiritildi. Boshqa mamlakatlarda
(Belarussiya, Ozarbayjon) innovatsiya faoliyatining shu kabi qonuniy
asoslarini shakllantirishga qaratilgan ishlar olib borilmoqda. Misol uchun,
2010-yilda Bellarussiya Prezidentining farmoni bilan milliy innovatsion
tizim yaratildi. Mazkur tizim mamlakatda innovatsion faoliyatini barqaror
rivojlanishini ta’minlovchi qonuniy, tuzilmaviy va funksional
kontinentlarni o‘zida mujassamlaydi.
Ta’kidlash joizki, MDH davlatlarida innovatsion faoliyat faqatgina
tashkiliy shakllanish bosqichida turibdi, shuning uchun innovatsion
infratuzilma va texnoparklar tashkil etilmoqda. Misol uchun Rossiyada
ushbu faoliyatga oxirgi misollardan biri sifatida Federal qonun asosida
innovatsion markaz tashkil etilganini ta’kidlash mumkin. Yetakchi
akademik institutlar va ilmiy markazlarda innovatsiya faoliyati bo‘yicha
muayyan tajriba to‘plangan. Ustuvor ilmiy va innovatsion yo‘nalishlar
bo‘yicha butun ilmiy muassasalar tizimini birlashtiradigan Novosibirsk
akademik shaharchasi kompleksi va universiteti, Kurchatov ilmiy markazi,
Zelenograd, Pushin, Fryazinsk va Arzamazsk ilmiy markazlarining
tajribalari ma’lum. Rossiya, Ukraina va Bellarussiya akademiyalarida
innovatsion faoliyat va ilmiy hajmdor mahsulotlarni yaratishda muayyan
tajriba to‘plangan.
Innovatsion klaster texnologiyalarini qo‘llash butun dunyo bo‘ylab
anchagina keng rivojlandi. Aksariyat Yevropa davlatlari o‘zlari uchun eng
maqbul bo‘lgan klasterlar asosida iqtisodiyotni rivojlantirish
strategiyalarini ishlab chiqishdi. Bunda rivojlangan mamlakatlar
hukumatlari o‘z kuch harakatlarini mavjud klasterlarni qo‘llab-quvvatlash
va yangi tarmoqli tuzilmalarni yaratishga qaratmoqdalar. Davlat nafaqat
innovatsion klasterlarni yaratish tashabbuskori, balki tashkil etiladigan
klasterlarning faol ishtirokchisi ham hisoblanadi. Misol sifatida Germaniya
tajribasini olish mumkin. Germaniyada 1995-yildan beri Bio Regio nomli
biotexnologik klasterlar tizimi faoliyat ko‘rsatadi. Mazkur klasterlashtirish
yo‘nalishi Buyuk Britaniyada ham faol tarzda rivojlanmoqda. Edinburg,
Oksford va Janubiy-SHarqiy Angliya hududlarida biotexnologik
firmalarning faoliyatini yo‘lgan qo‘yish uchun qulay sharoitlar yaratilgan.
Jahon tajribasida klasterlar asosida iqtisodiyotni rivojlantirishning bir
nechta markazlari mavjud bo‘lib, ular innovatsion klasterlarni yaratish
uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Ular quyidagilar: Amerika, G‘arbiy
Yevropa, Osiyo va Lotin Amerikasi modellari
Iqtisodiy va texnalogik taraqqiyotning yangi bosqichi sifatida namoyon bo’layotgan raqmli inqilob insoniyat xayotini shiddat blan o’zgartirib, keng imkoniyatlar yaratish blan birga, xalqaro raqobat maydonining yanada keskinlashuv davrini boshlab beri. Raqamli iqtisodiyot ikki xil turli tushunchalarni ifodalash uchun ishlatiladi.