Rangtasvir texnikasi va ashyolar texnologiyasi

KRAPLAKLAR 

Qizil kraplak (№1 va №2), pushti kraplak va oltinsimon-sariq «JX» 

Kraplaklar  va  oltinsimon-sariq  «JX»  larning  kelib  chiqishi  sintetik 

bo'yoqlardir. Kraplaklar antroxinon pigmentlaridan tayyorlanadi. Kelib 

---

 

41

 

chiqishi — kompleks intensiv bo'yalgan qo'shilmalar. Oltinsimon-sariq 

«JX» sariq niliy pigmentdan tayyorlanadi. 

Kraplaklar 

rangi 

turlicha 

bo'lishi 

mumkin, 

tuzilmalar 

qo'llanilayotgan  qo'shilma  tarkibiga  bog'liq  (oksiantraxinonga  va 

cho'kindilarga).  Rangtasvirda  qo'llanilayotgan  kraplaklar-  ning  rangi 

pushti qizildan to pushti-binafshagacha bo'ladi. Kraplak 1868-yil kashf 

etilgan. 

Oltinsimon-sariq  «JX»  hind  sarig'ining  o'rnini  bosuvchi  bo'yoq 

hisoblanadi va undan o'zining iliq tusi bilan farq qiladi. 

Kraplaklarning  o'ziga  xos  xususiyatlari  quyidagicha:  a)  bu  kuchli 

lessirovkali  bo'yoqlar  katta  berkituvchanlikka  ega;  b)  kraplaklar  sekin 

quriydigan  bo'yoqlar  sirasiga  kiradi;  d)  kraplak-  larga  lok  yoki 

zichlangan  moy  kiritilsa,  bo'yoqlarning  yorqin-  ligini  yana  ham 

ko'paytiradi;  e)  oltinsimon-sariq  «JX»  boshqa  bo'yoqlar  bilan 

qorishilganda,  ularning  qurishi  sekinlashadi.  Quyuq  qatlamlarda 

yorilishlarga  moyil,  ayniqsa,  kuydirilgan  suyak  qora  bo'yog'i  va  tabiiy 

umbra bilan qo'shilganda. Bo'yoq yupqa qatlam berish uchun chiqariladi. 

Kraplaklar  va  oltinsimon-sariq  «JX»ning  yorug'likka  tur-  g'unligi 

past. 

Oltingugurt  vodorod  va  oltingugurtli  gazlar  ta'sirida  ularning  rangi 

o'zgarmaydi. 

Organik bog'lanishlardan tarkib topgan bo'yoqlarning noxush 

aralashmasi 

Oltinsimon-sariq «JX»  va kraplaklarni ultramarin bilan, kobaltlilar, 

xromlilar,  margumushlilar  va  qo'rg'oshinli  belila  bilan  aralashtirish 

mumkin emas.