Raqamli kutubxonalarda yangi texnologiyalarning ta'siri

RAQAMLI KUTUBXONALARDA YANGI TEXNOLOGIYALARNING TA'SIRI
Рақамли кутубхона компьютернинг жойлашувидан, қаерда сақланганидан қатъи назар, "талаб бўйича" маълумотларга киришни таъминлашга қаратилган. Ўзбекистонда рақамли кутубхоналарнинг замонавий ахборот муҳитидаги ўрни ва кутубхона хизматлари учун янги муаммолар ва ваъдалар талайгина топилади. Рақамли кутубхона бошқа жойларда ҳам мавжуд бўлиши мумкин бўлган ҳақиқий ёки виртуал ресурсларнинг электрон тўплами бўлиши керак. Ушбу манбалар инсоннинг тўлиқ когнитив фаол иштирок этиши мумкин бўлган яхлит ишлар бўлиши керак. Рақамли кутубхона ўзи ташкил этган ва жойлаштирган элементларга онлайн ёки офлайн режимда киришга рухсат бериши мумкин ва мультимедиа ҳамда кўп тилли ҳар ҳил алфабитдаги маълумотларни ўз ичига олиши мумкин. Онлайн режимда фойдаланиш мумкин бўлса-да, рақамли кутубхона веб-сайт ёки портал билан бир хил эмас, аммо порталлар, ихтисослашган веб-сайтлар ва қидирув тизимлари жуда кўп мавзуларни қамраб олади, рақамли кутубхоналар бир ёки маълум бир фанлар гуруҳига торроқ йўналтирилган. Рақамли кутубхоналар, шунингдек, тўпламдаги ҳар бир элементни тавсифлаш учун идентификаторлар ёки калит сўзлар каби ўзига хос ва юқори тавсифловчи метамаълумотларнинг мазмунини бириктиради. Шу сабабли, рақамли кутубхонадаги қидирувлар янада фойдали натижалар бериши, қидиришда вақт ва кучни тежаш имконини беради ва энг яхши ҳолларда браузерлар ўзлари қидираётган матн ёки мультимедиа таркибига бевосита киришлари мумкин.
ХУЛОСА
Рақамли кутубхоналар охирги фойдаланувчиларга кутубхона ва ахборот хизмати интерфейсининг янги форматини тақдим этади. Кутубхона ходимлари кўпроқ мутахассислар, юқори техник ва юқори технологияли хизматлар кўрсатиш учун яхши жиҳозланган бўлиши керак. Ўқувчи компьютер саводхонлигига эга бўлиши ва компьютерлаштирилган ахборот хизматларидан максимал даражада фойдаланиш кўникмаларини ривожлантириши керак. Ахборот технологияларидаги ўзгаришлар кутубхона концепциясига босма ва қоғоз оммавий ахборот воситаларидан рақамли оммавий ахборот воситаларига айланди. Рақамли кутубхонанинг муваффақияти замонавий технологиялар билан боғлиқ ҳолда кутубхона мутахассисларининг компьютерлари, мулоқот қобилияти ва билимларига боғлиқ. Ҳозирги даврда биз анъанавий кутубхонадан глобал рақамли кутубхонага ўтиш босқичида турибмиз. Рақамли кутубхона технология ривожланишининг мантиқий давоми ва кутубхона ва ахборот мутахассисларининг мавжуд инфратузилма билан боғлиқ муаммоларга ижобий жавобидир, биз маҳаллий даражада яхши ва янги хизматлар учун рақамли кутубхона ресурсларини ривожлантиришни бошлашимиз мумкин. Рақамли технологиялар ва компьютер тармоқларининг пайдо бўлиши бугунги кунда маълумотни бошлаш, олиш ва олиш мумкин бўлган воситаларни тақдим этди. Келажакда кутубхоналар ўзларининг омон қолишлари ва муваффақиятлари учун фойдаланувчиларнинг ўзгарувчан ахборот эҳтиёжларини қондириш учун ўз ролини доимий босма маҳсулотлар дўконидан динамик электрон мультимедиа ҳужжатларининг рақамли кутубхоналарига ўзгартиришлари керак. Рақамли кутубхонани ташкил этиш мураккаб вазифа бўлиб, осон ва арзон эмас. Бу ташкилотнинг мақсади, ўз вақтида маълумотларнинг қиймати, зарур инфратузилма ва конвертация қилиш учун ресурсларнинг мавжудлиги каби бир қанча омилларга боғлиқ.