Raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti nukus filiali

2. Muloqot va uning turlari: rasmiy va norasmiy
Rasmiy muloqot - bu, formal yoki tashqi holatlarda amalga oshirilgan muloqotlardir. Masalan, ishbilarmonlik, siyosiy yoki huquqiy muloqotlar. Rasmiy muloqotlarda muhokama, fikr-mulohazalar va savollar odatda tarjima qilinadi, yoziladi va rasmiy protokollar yaratiladi.Norasmiy muloqot - bu, rasmiy olmaydigan muloqotlardir. Masalan, do'stlar yoki oila a'zolari orasida amalga oshirilgan muloqotlar. Norasmiy muloqotlarda muhokama va fikr-mulohazalar odamlar o'rtasida odatda ovozli ravishda olib boriladi, yozilmaydi va protokollar yaratilmaydi.
Muloqotning muhim xususiyatlari:Qaytaro't - muloqot davomida savol berish va javob berishning o'zaro almashish jarayonida muhimdir. Bu, har ikkala tomonni ham qiziqtirish va muloqotni yanada samarali qilish uchun muhimdir.
E'tibor berish - muloqot davomida qarshilik yetkazilmasligi, kuzatilmasligi va muhokama qilishda e'tiborli bo'lish muhimdir.
O'ziga xoslik - muloqot davomida har bir odamning o'ziga xosliklari, fikrlari va mulohazalari yuqori qadar qadrlanishi kerak. Bu, barcha tomonlar o'rtasida samarali muloqot olib borish uchun muhimdir.
Sabr - muloqot davomida sabrli bo'lish va qarashlarga e'tibor berish muhimdir. Bu, muhokama va savol-javoblar o'rtasida sodda vaqtida fikrlar va mulohazalar almashishga yordam beradi.
Muloqot va uning turlari: rasmiy va norasmiy
Muloqot, o'zaro aloqada bo'lgan odamlar o'rtasida ma'lum bir mavzuni, fikrni, savolni yoki ma'lum bir masalani bahash etishdir. Muloqotlar formal (rasmiy) va informal (norasmiy) bo'lishi mumkin.Rasmiy muloqotlar, adabiyotda "protocol" deb ataladi, va ular odamlar o'rtasidagi tashkiliy tadbirlarda yoki tashkiliy muammolarda ishlatiladi. Bu muloqotlarda, o'zgaruvchanlar odatda belgilangan tartibda gapirishadi va formal til ishlatiladi. Masalan, boshqaruv organlarining yig'ilishlarida yoki diplomatik muloqotlarda rasmiy muloqotlar ishlatiladi.Norasmiy muloqotlar esa, adabiyotda "informal" deb ataladi, va ular odatda do'stlar yoki yaqin do'stlar o'rtasida bo'lib o'tadi. Bu muloqotlarda, insonlar odatda o'ziga yaxshi keladigan tilni ishlatishadi va tartib yoki qoidalarga rioya qilish. Shaxslararo muloqotning turli shakllari mavjud: aloqa va vositachilik, rasmiy (rol, biznes, funktsional) va norasmiy. "Rasmiy" va "norasmiy" belgilaridan farqli o'laroq, "rasmiy / norasmiy muloqot" atamalarini ishlatish to'g'ri ko'rinadi, chunki "menejer-bo'ysunuvchi" rasmiy munosabatlari ham rasmiy, ham norasmiy darajada amalga oshirilishi mumkin. Rasmiy yoki rasmiy muloqot biznes qoidalari, funktsional-rolli aloqa, tashkilot qoidalari va rasmiy odob-axloq qoidalari bilan tartibga solinadi.
Funktsional (rolga asoslangan, ishbilarmon, rasmiy) muloqot qoidalar va qoidalarga muvofiq davom etadi. Masalan, o'qituvchi muhitida ishbilarmonlik muloqotida me'yorlar mavjud xizmat ko'rsatish odobi, bu o'qituvchiga talabalar huzurida hamkasbiga "siz" haqida murojaat qilishga ruxsat bermaydi.Shaxslararo norasmiy muloqot aloqa va vositachilikka bo'linadi. Aloqa aloqasi o'ziga xos xususiyatlarga ega. Vositachilik aloqasidan farqli o'laroq, kontaktli (to'g'ridan -to'g'ri) aloqa kontekst, muloqot holati bilan boyitilgan faol aloqa bilan tavsiflanadi va unga keng doiradagi og'zaki va og'zaki bo'lmagan vositalar, tabiatan o'ynoqi va aks ettirish mexanizmlaridan ko'proq foydalanadi. Aloqa aloqasi shaxslarning bevosita muloqotini o'z ichiga oladi va shunday hisoblanadi ma'lum darajada erishilgan tushunish, kelishuv, psixologik yaqinlik darajasi.Muloqot - bu tabiiy hodisa, bu odamlar bilan o'zaro aloqada bo'lish va ular bilan ma'lumot almashishdir. Bilasizmi, siz gapirasizmi yoki yo'qmi, xabarni boshqa tomonga etkazadi. Muloqotning og'zaki va og'zaki bo'lmagan ikki turi mavjud. Og'zaki aloqa bu so'zlashuv yoki yozish shaklida boshqa odamlar bilan ma'lumot almashish uchun so'zlardan foydalanadigan aloqa shakli.Aksincha, Og'zaki bo'lmagan muloqot biron bir narsani etkazish uchun so'zlardan foydalanmaydi, lekin ba'zi boshqa rejimlardan foydalaniladi, ya'ni aloqa tana tili, mimika, imo-ishora tili va boshqalar kabi aytilmagan yoki yozilmagan xabarlar orqali amalga oshiriladi. Ushbu maqola parchasida biz og'zaki va og'zaki bo'lmagan muloqot o'rtasidagi barcha muhim farqlarni batafsil bayon qildik.Rasmiy muloqotlar, odatda, qonun, qoida yoki protokollar orqali belgilanadi. Bu turiya belgilangan tartibga ko'ra amalga oshirilishi kerak va odatda qonunlar, qoidalar yoki protokollar muloqotda qatnashuvchilar tomonidan qamrab olinishi va ularning huquqlarini va majburiyatlarini belgilaydi.Masalan, hukumat organlari, korxonalar yoki davlat tashkilotlari bilan muloqot o'tkazilishida, belgilangan tartibga ko'ra muloqotning maqsadi, qatnashuvchilar to'g'risidagi ma'lumotlar, muloqotning vaqti va joyi, muloqot natijalari, o'tkazilishi lozim bo'lgan tadbirlar va boshqalar haqida qonunlar yoki qoidalar tuzilishi mumkin.Rasmiy muloqotlar belgilangan tartibda amalga oshirilishi kerak, va shu sababli, ular doim tartibga solinadigan, formal yoki yagona shaklda amalga oshirilishi lozim. Rasmiy muloqotlar, odatda, yuridik shaxslar, davlat organlari, korporativ tadbirkorlik tashkilotlari, o'qituvchilar va boshqa tashkiliy tadbirlar orqali amalga oshiriladi. Bu turiya muloqotlar qonunlar, qoidalar yoki protokollar orqali belgilanishi kerak, va ularning amalga oshirilishi uchun belgilangan tartibga ko'ra amalga oshirilishi zarur.Rasmiy muloqotlar, odatda, yuridik shaxslar o'rtasida yuridik muammolar yechish, shartnoma yoki kelishuvlar imzolash, yoki boshqa huquqiy tadbirlar amalga oshirish uchun amalga oshirilishi kerak. Masalan, korporativ tadbirkorlik tashkilotlari o'rtasida aktsiyalar narxini belgilash, boshqaruv organlari tanlash, qaror qabul qilish kabi tadbirlar rasmiy muloqotlar yordamida amalga oshirilishi mumkin.
Rasmiy muloqotlar formal yoki yagona shaklda amalga oshirilishi kerak, va ularning tartibi, shakli va mazmuni belgilangan qonunlar yoki qoidalar orqali tuzilishi kerak. Bu, muloqotda qatnashuvchilar huquqlarini va majburiyatlarini belgilaydi va muloqot natijalarining yosib olinishi uchun zarurdir.