Rasulova Dilshoda Mikroiqtisodiyot fanidan

Raqobat shakllari:
1. Ishlab chiqaruvchi larning bozordagi mavqeiga ko`ra

• Sof yoki erkin raqobat;
• Sof monopoliya;
• Monopolistik raqobat;
• Oligopoliya.

2. Miqyosiga
ko`ra:

• Tarmoqlar ichidagi raqobat;
• Tarmoqlar o`rtasidagi raqobat;
• Millliy xo`jalik doirasidagi raqobat;
• Jahon xo`jaligi doirasidagi raqobat.

3. Sodir bo`lish xarakteriga ko`ra

• Tartibsiz (stixiyali) raqobat;
• Tartibga solinadigan raqobat

4. Amalga oshirish usuliga ko`ra:

• Narx vositasidagi raqobat;
• Narxsiz raqobat.

5. Amalga oshirish yo`liga ko`ra:

• Xalol raqobat;
• G`irrom raqobat.

Narxning raqobat vositasi sifatida qo`llanish darajasiga qarab narx yordamidagi va narxsiz raqobat ajratiladi.
Raqobatlashishda g`ayrioddiy usullar (josuslik, qotillik, zo`ravonlik va h.k.) ning qo`llanish darajasiga ko`ra halol va g`irrom raqobat farqlanadi.
Raqobat usullari:
Narx
yordamida
Narxsiz
Narx vositasida raqobatlashishda ishlab chiqaruvchilar o`z tovarlarining narxini raqiblari tovarlari narxidan pasaytirish orqali iste`molchilarni og`dirib olish va bozordagi mavqeini mustahkamlashga harakat qiladi.
Narxsiz raqobatda raqobatlashish vositasi sifatida narxdan tashqari omillardan foydalanib tovar sotish hajmini ko`paytirib borishga harakat qilinadi.
Narx yordamida raqobatlashish:
<>
Bunda yirik ishlab chiqaruvchilar raqiblarini tarmoq (bozor) dan siqib chiqarish uchun tovarlariga narxlarini vaqti – vaqti bilan va uzoq muddat pasaytirib turadi.
Demping narxlarini qo`llash
Bunda milliy ishlab chiqaruvchilar o`zlarining tovarlarini boshqa mamlakatlarga ichki bozordagi narxlardan, ayrim hollard tan narxdan ham past bo`lgan narxlarga chiqaradi.