Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

Advego Plagiats yordamida. Kontentlarning ommabop birjalari sifatida 
TextSale.ru, Etxt.ru, Advego.ru, ContentMonster.ru larni ko’rsatish mumkin. 
7. 
Saytning yoki saytning alohida sahifasi 
firmenniy belgisi - Favikonni yaratish va uni brauzer qatorida URL dan oldin 
joylashtirish; 
8. 
Web-saytni 
barcha 
reklama 
ma’lumotlarida, barcha jo’natmalarda, suvenirlarda va chop etilgan 
materiallarda ko’rsatish ham yaxshi natijaga olib keladi; 
9. 
Sayt 
haqidagi 
ma’lumotlarning 
statistikasini asosiy metrikalar bo’yicha yig;ish va tahlil qilish. 
Saytning ommaviyligini oshrish uchun eng mauhim shartlardan biri – 
ko’rsatilayotgan elektron hizmatlarning sifati yuqori darajada bo’lishi kerakligidir. 
Saytning yana bir xususiyatlaridan biri undan foydslanish oson bo‘lishiligidir 
(usability). Eng asosiysi – resursga kirishning oddiyligi, qulayligi va tezkorligidir. 
Bu borada „Sakkiz soniya qoidasi“ mavjuddir. Uning mohiyati shundan iboratki, 
agarda saytga kiruvchi sakkiz soniya davomida saytdan kerakli ma’lumotlarni topa 
olmasa, u xolda bu mijoz kompaniya uchun yo’qotilgan hisoblanadi.
11-Bob bo’yicha hulosa va takliflar 
 

Elektron tijoratning turli tarmoqlardagi rivojlanishi hizmatlarning yangi 
turlari paydo bo’lishiga olib kelmoqda; 

---

449 

Yangi biznes modellarning paydo bo’lishiga iste’molchilarni innovatsion 
talablari, biznesning diversifikatsiyasi va jahondagi rivojlanish trendlari 
sabab bo’lmaqda; 

Elektron tijoratning barcha sohalarda tashkil etilayotgan yangi turlari va 
ko’rinishlari raqamli iqtisodiyotga mos bo’lgan imkoniyatlar va 
tavakkalchiliklarga ega va buni ham tadbirkor hisobga olishi zarur; 

Bulutli texnologiyalar, big data, elektron to’lov tizimlari, mobil 
texnologiya va ilovalar, sun’iy intellekt kabilar iqtisodiyotning barcha 
tarmoqlarida elektron tijoratning rivojlanishiga turtki bo‘layapti; 

Iste’molchilarnini elektron tijorat tizimlari usabilitisiga bo’lgan talablari 
interfeyslar va yangi servislar yaratishga olib kelayapti; 

Iqtisodiyotning turli sohalarida elektron tijoratni muvaffaqiyatli ravishda 
tashkil qilish va uni samarador boshqarish uchun respublika va jahon 
miqyosidagi trendlarni hamda iste’molchilarning xoxish-istaklarini yaxshi 
bilish va tushunish kerak bo’ladi; 

Elektron marketing klassik marketingning nazariy asoslariga tayanadi; 

Biznes uchun marketingda bozorning segmentatsiyasi (jug’rofiy, 
demografik, psixografik va boshqalar) va internetdagi taqsimlanish 
kanallari (bevosita, bilvosita va aralash) katta ahamiyatga egadir; 

Iste’molchilarni alohida ko’rsatgichlari bo’yicha va iste’mol afzalliklari 
bo’yicha guruhlash maqsadli auditoriyag targetlashtirishga yordam beradi; 

Elektron biznes uchun bir qancha xollarda reklama ham yaxshigina 
daromad manbaidir va bu ularni an’anaviy biznesdan farqlaydi; 

Elektron reklamaning eng asosiy turlari kontekst reklama, videoraklama, 
banner reklama, ijtimoiy tarmoqlardagi reklama, elektron pochta orqali 
reklama, rich-mediya reklama, pop-up va pop-under reklama, tizer 
reklama, push-reklama, product-placement reklama, giperilovalar va 
xeshteglardir; 

Potentsial mijozga ta’siri bo’yicha aktiv va passiv reklamalar bo‘ladi; 

---

450 

Axtaruv marketingining saradorligini oshirish uchun konversiya 
ko’rsatgichining CTR, mingta klik narxini CPC va tranzaktsiyalar 
bo’yicha konversiya ko’rsatgichini TCR larni qilish kerak bo’ladi; 

Hozirgi paytda internetda elektron reklama joylashtirishning CPT-Cost 
For Thousand, AD exposure, FFA-Flat Fee Advertising, CPC-Cost Per 
Click, CPA-Cost Per Action, CPV-Cost Per Visitor, CPS-Cost Per Sale, 
CPBE-Cost 
For 
Banne 
Exchangekabi 
baholash 
modellaridan 
foydalaniladi; 

Ruxsat beriladigan marketing (permission marketing) foydalanuvchilarga 
u yoki bi reklama ma’lumotini mustaqil ravishda olish uchun imkoniyat 
beradi; 

Elektron marketingdan foydalanuvchi kompaniyalar uchun quyidagi 
ko‘rsatgichlar muhim ahamiyatga ega: CPC-Cost Per Click, TCR-
Transaction Conversion Rate, WOM-Word of Mouth, virusli marketing, 
rad etishlar foizi va boshqalar; 

Elektron biznes daromadlarini oshirish uchun quyidagi usullardan 
foydalanishi mumkin: elektron franchayzing, remarketing, kontent-
marketing, hamkorlik marketingi, affiliate network, SMM-Social media 
marketing va boshqalar. Bunda quyidagi qoida juda muhimdir: The 
customer is just a click amay – birgina turitki bian mijozni batamom 
yo’qotishingiz mumkin.