Agar barcha izotermalardagi to`lqinlarning eng chekka nuqtalarini tutashtirib chiqsak qung`iroqqa o`xshash chiziq hosil bo`ladi (2- chizma). Bu chiziq va kritik izoterma-P, diagrammani 3 qisimga bo`ladi. Qo`ng`iroqsimon chiziq ostida ikki xil suyuqlik va to`yingan bug` holati yotadi. Chap tomonda suyuq holat, o`ng tomonda esa bug` holati yotadi. Buning gaz holatidan farqi shundaki, u siqilganda suyuqlikka aylanadi. Kritik temperaturadan yuqori temperaturadagi gaz esa hech qanday bosimda ham suyuqlikka aylanmaydi. Temperatura ortishi bilan to`yingan bug`ning zichligi ortib boradi, suyuqlikning zichligi esa kengayishi natijasida kamayib boradi. Temperatura ko`tarilgan sari bu zichliklarning qiymatlari bir-biriga yaqinlashadi va ma’lum bir temperaturada tenglashishadi. Boshqacha aytganda suyuqlik va bug` orasidagi farq yo’qoladi. Suyuqlikning bunday holatiga kritik holat, temperaturaga esa kritik temperatura deyiladi. - Agar barcha izotermalardagi to`lqinlarning eng chekka nuqtalarini tutashtirib chiqsak qung`iroqqa o`xshash chiziq hosil bo`ladi (2- chizma). Bu chiziq va kritik izoterma-P, diagrammani 3 qisimga bo`ladi. Qo`ng`iroqsimon chiziq ostida ikki xil suyuqlik va to`yingan bug` holati yotadi. Chap tomonda suyuq holat, o`ng tomonda esa bug` holati yotadi. Buning gaz holatidan farqi shundaki, u siqilganda suyuqlikka aylanadi. Kritik temperaturadan yuqori temperaturadagi gaz esa hech qanday bosimda ham suyuqlikka aylanmaydi. Temperatura ortishi bilan to`yingan bug`ning zichligi ortib boradi, suyuqlikning zichligi esa kengayishi natijasida kamayib boradi. Temperatura ko`tarilgan sari bu zichliklarning qiymatlari bir-biriga yaqinlashadi va ma’lum bir temperaturada tenglashishadi. Boshqacha aytganda suyuqlik va bug` orasidagi farq yo’qoladi. Suyuqlikning bunday holatiga kritik holat, temperaturaga esa kritik temperatura deyiladi.
Yuqorida aytilganidek kritik holat kritik parametrlar bilan xarakterlanadi. Har bir suyuqlik uchun kritik temperaturaning qiymatlari turlicha bo`ladi. Masalan geliy uchun suv uchun - Yuqorida aytilganidek kritik holat kritik parametrlar bilan xarakterlanadi. Har bir suyuqlik uchun kritik temperaturaning qiymatlari turlicha bo`ladi. Masalan geliy uchun suv uchun
- Qizdirilgan bug` va undan texnikada foydalanish. Bir xil bosimda o`zining to`yinish temperaturasidan yuqori temperaturaga ega bo`lgan bug`ga qizdirilgan bug` deyilad. Qizdirilgan bug` issiqlik dvigatellari‚ trubinalarida ishchi jism bo`lib hizmat qiladi.
- Ma’lumki yoqilg`ining ichki energiyasidan unumli foydalanishning samarali usullaridan biri uni bug`ning energiyasiga aylantirishdir. Bug` kengayib ish bajaradi va sovuydi. Uning ichki energiyasi harakatlanayotgan porshenning yoki aylanayotgan trubinaning mexanik energiyasiga aylanadi. Qozonda hosil qilingan qizdirilgan bug` turbinalarga yuboriladi. Qizdirilgan bug`ning temperaturasi shu qadar yuqoriki bunday turbinalarning F.I.K. 40 % dan yuqori bo`ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
