Referat bajardi: ms-4-22 guruh talabasi: Boltaboyeva Shoxsanam Qabul qildi: N. Rahmonov Qo’qon 2023 reja

QO’QON UNIVERSITETI

“Raqamli texnologiyalar va matematika”

“Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari” fanidan

“Kompyuter va uning qurilmalari” mavzusida

REFERAT

Bajardi: MS-4-22 guruh talabasi: Boltaboyeva Shoxsanam

Qabul qildi: N.Rahmonov

Qo’qon 2023

REJA.
1. Kompyuter haqida ma’lumot
2. Kiritish qurilmalari
3. Chiqarish qurilmalari
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati

Kompyuter haqida ma’lumot

Kompyuter — XX asrning eng buyuk kashfiyotlaridan biri. Uning yaratilish tarixi bir necha bosqichdan iborat bo‘lib, davr sinovidan o‘tgan eng yangi avlodi hozirgi kunda inson faoliyatning barcha sohalarida qo‘llanilib kelmoqda. Kompyuter ingl. kompyuter — hisoblagich so‘zidan olingan bo‘lib, hisob-kitobni amalga oshirish, oshiruvchi qurilma ma’nosini bildiradi. Katta kompyuter, asosan, murakkab hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun mo‘ljallangan bo’lishi mumkin. Kompyuterda matn, rasm, tovushlar, video kabi ma’lumotlarni saqlash, ularni qayta ishlash, idishni qayta ishlash vazifalarini ham bajaradi. Kompyuterning turlari xilma-xil bo‘lib, ular najasga, balki ma’lum bir imkoniyatlar va harakatlari bilan ham bir-biridan farq qiladi. Bugungi kunda kundalik kompyuterlar davriga nisbatan ishlab chiqarish texnologiyalari keskin o‘zgarib, takomillashib harakat. Kompyuterlarga bo‘lgan bilishning kundan-kunga keyin esa kompyuter ishlab chiqarish yangining paydo bo'lishi bo‘lishiga sabab bo‘lmoqda. Hozirda jahon bozorlarida kompyuter texnikasining 100 dan ortiq modeli sotuvga bo‘lib, kompyuter savdosi biznes olamidagi serdaromad manbalardan biri. Kompyuterlar, eng avvalo, o‘lcham hamda ishni bajarish bilan bir-biridan farq qiladi. Nima maqsadda qo‘llanishiga ko‘ra, texnik ta’minoti, vosita va qo‘shimcha jihozi bilan ham bir-biridan ajralib turadi.
• Ish stoli — shaxsiy (shaxsiy) kompyuter;
• Monoblok — monitor va tizim bloki birlashtirilganixcham kompyuter;
• Noutbuk — noutbuk (noutbuk) – bloknot tipidagi shaxsiy kompyuter;
• Planshet — planshetli shaxsiy kompyuter;
• Nettop — ixcham qutida joylashish va Internet ilovalari bilan ishlashga mo‘ljallangan kompyuter;
• Palmtop — cho‘ntak kompyuteri, organayzerlarga bo‘linadi.
Kompyuter - bu ma'lumotlarni saqlash, olish va qayta ishlash uchun dasturlashtiriladigan qurilma. "Kompyuter" atamasi dastlab abak va slayd qoidasi kabi mexanik kalkulyatorlar yordamida raqamli hisob-kitoblarni amalga oshiruvchi odamlarga (inson kompyuterlari) berilgan. Keyinchalik bu atama mexanik qurilmalarga berildi, chunki ular inson kompyuterlarini almashtira boshladilar. Hozirgi kompyuterlar ma’lumotlarni qabul qiluvchi (kirish), bu ma’lumotlarni qayta ishlovchi, mahsulot ishlab chiqaradigan va natijalarni saqlaydigan (saqlovchi) elektron qurilmalardir.
Birinchi raqamli kompyuter va ko'pchilik kompyuter deb o'ylaydigan narsa ENIAC deb nomlangan. U Ikkinchi jahon urushi (1943-1946) davrida qurilgan va inson kompyuterlari tomonidan amalga oshirilayotgan hisob-kitoblarni avtomatlashtirishga yordam berish uchun yaratilgan. Ushbu hisob-kitoblarni kompyuterda amalga oshirish orqali ular natijalarga tezroq va kamroq xatolar bilan erishishlari mumkin edi. ENIAC kabi dastlabki kompyuterlar vakuum naychalaridan foydalangan va katta (ba'zan xona o'lchami) va faqat korxonalar, universitetlar yoki hukumatlarda mavjud edi. Keyinchalik, kompyuterlar oddiy odamga kompyuterga ega bo'lish imkonini beradigan tranzistorlar va kichikroq va arzonroq qismlardan foydalana boshladi.
Bugungi kunda kompyuterlar ilgari ancha sodda bo'lgan ishlarni bajaradi. Misol uchun, siz matn protsessorida xat yozishingiz, uni istalgan vaqtda tahrirlashingiz, imloni tekshirishingiz, nusxalarini chop etishingiz va uni bir necha soniya ichida dunyo bo'ylab kimgadir yuborishingiz mumkin. Bularning barchasini bajarish uchun bir necha kun, balki oylar kerak bo'lardi. Bundan tashqari, bu misollar kompyuterlar qila oladigan narsalarning kichik bir qismidir.
1-jadval
Kompyuter qurilmalarining turlari

Turlari	Xususiyatlari
Kiritish qurilmalari	Kompyuter kiritish qurilmalari ma'lumotlarni kompyuterga uzatuvchi apparatdir. Periferik yoki yordamchi qurilmalar qo'shimcha xususiyatlarga ega kirish va chiqish qurilmalari deb ataladi.
Chiqarish qurilmalari	Chiqarish qurilmasi odatda displey, proyeksiya yoki fizik ko'paytirish uchun kompyuterdan ma'lumotlarni qabul qiladigan har qanday tashqi qurilma. Monitorlar va printerlar kompyuterda ishlatiladigan eng ko'p ishlatiladigan chiqish qurilmalaridir. Kompyuter hali ham chiqish qurilmasisiz ishlashi mumkin. Biroq, kompyuter nima qilayotganini aniqlay olmaysiz. Chiqarish moslamasidan foydalanib, siz kiritish natijalarini kompyuterdan ko'rishingiz va olishingiz mumkin.
Xotira qurilmalari	Xotira - bu kompyuter tezda yetib borishi kerak bo'lgan ko'rsatmalar va ma'lumotlarni saqlash uchun elektron joy. Bu erda ma'lumotlar darhol foydalanish uchun saqlanadi. Xotira kompyuterning asosiy funktsiyalaridan biridir, chunki usiz kompyuter to'g'ri ishlay olmaydi. Xotira kompyuterning operatsion tizimi, apparat va dasturiy ta'minoti tomonidan ham qo'llaniladi.

Hozirgi ish stoli kompyuterlari quyida keltirilgan ba'zi yoki barcha komponentlar (apparat) va tashqi qurilmalarga ega. Texnologiyaning rivojlanishi bilan eski texnologiyalar, masalan, floppi disk va Zip disk (quyida ko'rsatilgan) endi talab qilinmaydi yoki qo'shilmaydi. Korpus yoki shassi, optik haydovchi: Blu-ray, CD-ROM, CD-R, CD-RW yoki DVD, CPU (protsessor), yumshoq disk drayveri, qattiq disk, klaviatura, RAM (tasodifiy kirish xotirasi), mikrofon, monitor, LCD yoki boshqa displey qurilmasi, sichqoncha, tarmoq kartasi, quvvatlantirish manbai, printer, ovoz kartasi, spikerlar, ona Plata, video karta kabi qurilmalar kompyuter qurilmalariga misol bo’la oladi.
Kompyuter yuqorida aytib o'tilgan barcha komponentlarni talab qilmaydi. Biroq, kompyuter kamida quyida sanab o'tilgan qismlarga ega bo'lmasdan ishlay olmaydi.

• 
  Protsessor - dasturiy ta'minot va apparatdagi ko'rsatmalarni bajaradigan komponent.
  
• 
  Xotira - Xotira va protsessor o'rtasida harakatlanadigan ma'lumotlarning vaqtinchalik asosiy xotirasi.
  
• 
  Ona Plata (bortdagi video bilan) - Barcha komponentlarni bog'laydigan komponent.
  
• 
  Saqlash qurilmasi (masalan, qattiq disk) - ma'lumotlarni doimiy ravishda saqlaydigan sekinroq ikkinchi darajali saqlash.
  

Biroq, agar sizda yuqoridagi minimal qismlarga ega bo'lgan kompyuteringiz bo'lsa, kamida bitta kiritish moslamasini (masalan, klaviatura) ulamaguningizcha u bilan bog'lana olmaysiz. Bundan tashqari, nima bo'layotganini ko'rish uchun sizga kamida bitta chiqish moslamasi (masalan, monitor) kerak bo'ladi.