Referat jumisi Tayarlag`an : Izbaev Baxtibay Qabillag`an : Elmuratov Qudiyar Jobasi: Kirisiw

Ápiwayı matematikalıq ańlatpalardı esaplaw.
Mathcad 200 den artıq ózinde qurılǵan funksiyalarına iye bolıp, olardı matematikalıq ańlatpalarda isletiw ushın standart panel jardemindegi Insert Function (Funksiyanı qoyıw ) tuymesine baylanısqan baylanısıw aynasınan paydalanıladı. Mathcad hújjetine tekst kirgiziw ushın bas menyudan Insert→Text Region (Qoyıw→Tekst maydanı ) buyrıǵın beriw yamasa jaqsısı klaviaturadan ekili kavichka (“) belgisin kirgiziw kerek. Bunda tekst maǵlıwmatın kirgiziw ushın ekranda tekst kirgiziw maydanı payda boladı. Tekst kirgiziw maydanına matematikalıq ańlatpanı jazıw ushın matematikalıq maydandı da qoyıw múmkin. Onıń ushın sol tekst maydanında turıp Insert→Math Region (Qoyıw→Matematikalıq maydanı ) buyrıǵın beriw jetkilikli. Bul maydan daǵı kiritilgen matematikalıq ańlatpalar da ápiwayı kiritilgen matematikalıq maydan sıyaqlı esaplawdı atqaradı.
Programmanı jaratıw hám rawajlandırıw tariyxı
Ózbekstanta 1945 jıllarda matematikalıq esaplardı avtomatlastırıw zárúrshiligi kompyuterlerdiń payda bolıwına alıp keldi ( kompyuter - sózbe-sóz awdarma etilgen " esaplaw mashinası"). Biraq elektron trubalarda bunday mashinalardıń birinshi áwladları keń qollanilmadi. Olar qımbat hám qolaysız edi, sol sebepli tek qánigeler paydalanıwı múmkin.
Mikroelektronikaning rawajlanıwı menen jeke paydalanıw ushın mólsherlengen miniatyurali kompyuterler, matematikalıq esaplar ushın mólsherlengen programmalastırıwtirilgan kalkulyatorlar payda boldı [I]. Olar búgingi kúnde de keń qollanıladı. Biraq, sońǵı jıllarda jáne de joqarı dárejedegi grafik qábiletine iye hám pán, islep shıǵarıw, biznes hám tálimdiń derlik barlıq tarawlarında isletiletuǵın talay kúshli, tez hám kóp qırlı jeke kompyuterler keń tarqalıp atır.
Mikroelektronikaning rawajlanıwı menen jeke paydalanıw ushın mólsherlengen miniatyurali kompyuterler, matematikalıq esaplar ushın mólsherlengen programmalastırıwtirilgan kalkulyatorlar payda boldı [I]. Olar búgingi kúnde de keń qollanıladı. Biraq, sońǵı jıllarda jáne de joqarı dárejedegi grafik qábiletine iye hám pán, islep shıǵarıw, biznes hám tálimdiń derlik barlıq tarawlarında isletiletuǵın talay kúshli, tez hám kóp qırlı jeke kompyuterler keń tarqalıp atır.
Óz-ózinen kompyuterlerdiń payda bolıwı matematikalıq esap -kitaplardı ápiwayılashtirmadi, tek ǵana olardı orınlaw tezligin hám echilayotgan mashqalalardıń quramalılıǵın sezilerli dárejede asırıwǵa múmkinshilik berdi. Bunday esap -kitaplardı baslawdan aldın, kompyuter paydalanıwshıları kompyuterlerdi, programmalastırıw tillerin hám esaplawdıń quramalı usılların úyreniwleri, BASIC yamasa Paskal tillerinde esaplaw máselelerin sheshiw ushın programmalardı qóllawları hám sazlawları kerek edi. Qálemegen halda, alım hám injener, fizikalıq, ximik hám matematikalıq programmistlerge aylanıwları kerek edi, ókiniw menen aytamız, geyde júdá ortasha. MathSoft (AQSh) tárepinen islep shıǵılǵan MathCAD klası daǵı matematikalıq esaplardı avtomatlastırıw ushın ornatılǵan sistemalar 80-jıllardıń ortalarında keń dańq shıǵardı hám múnásip ataqlılıqqa eristi.
Óz-ózinen kompyuterlerdiń payda bolıwı matematikalıq esap -kitaplardı ápiwayılashtirmadi, tek ǵana olardı orınlaw tezligin hám echilayotgan mashqalalardıń quramalılıǵın sezilerli dárejede asırıwǵa múmkinshilik berdi. Bunday esap -kitaplardı baslawdan aldın, kompyuter paydalanıwshıları kompyuterlerdi, programmalastırıw tillerin hám esaplawdıń quramalı usılların úyreniwleri, BASIC yamasa Paskal tillerinde esaplaw máselelerin sheshiw ushın programmalardı qóllawları hám sazlawları kerek edi. Qálemegen halda, alım hám injener, fizikalıq, ximik hám matematikalıq programmistlerge aylanıwları kerek edi, ókiniw menen aytamız, geyde júdá ortasha. MathSoft (AQSh) tárepinen islep shıǵılǵan MathCAD klası daǵı matematikalıq esaplardı avtomatlastırıw ushın ornatılǵan sistemalar 80-jıllardıń ortalarında keń dańq shıǵardı hám múnásip ataqlılıqqa eristi.
Búgingi kunga shekem olar birden-bir matematikalıq sistema bolıp qalıp atır, ol jaǵdayda ápiwayı matematikalıq formulalar hám belgiler járdeminde matematikalıq mashqalalardi sheshimi xarakteristikası berilgen. Esaplaw nátiyjeleri birdey formaǵa iye. Sonday etip, MathCAD sistemaları CAD ( Computer Aided Design ) qısqartpasın tolıq aqlaydı, bul eń quramalı hám aldıńǵı avtomatlastırılgan dizayn sistemaları - CADga tiyisli ekenligi haqqında gápiradi. Biz MathCADni matematikada ayriqsha SAPR dep ayta alamız.
Búgingi kunga shekem olar birden-bir matematikalıq sistema bolıp qalıp atır, ol jaǵdayda ápiwayı matematikalıq formulalar hám belgiler járdeminde matematikalıq mashqalalardi sheshimi xarakteristikası berilgen. Esaplaw nátiyjeleri birdey formaǵa iye. Sonday etip, MathCAD sistemaları CAD ( Computer Aided Design ) qısqartpasın tolıq aqlaydı, bul eń quramalı hám aldıńǵı avtomatlastırılgan dizayn sistemaları - CADga tiyisli ekenligi haqqında gápiradi. Biz MathCADni matematikada ayriqsha SAPR dep ayta alamız.