Referat jumíSÍ Tayarlaǵan Q. Mámbetnazarov Qabıllaǵan G. Djaykov Nókis -2022

_{ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ}
INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI


MUXAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴÍTASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI
NÓKIS FILIALÍ


TELEKOMMUNIKACIYA fakulteti
«Kommunikaciya » baǵdarı
3-kurs 3001-19 toparı sırtqı tálim student
Mámbetnazarov Quwanıshbay
« Kompyuter tarmaqları»
páninen


REFERAT
JUMÍSÍ


Tayarlaǵan _________________ Q. Mámbetnazarov
Qabıllaǵan _________________ G. Djaykov

Nókis –2022

TEMA: ETHERNET TEXNOLOGIYASI


JOBASI:


Kirisiw
Tiykarǵı bólim:
1. Ethernet tarmaǵı
2. Fast ethernet
3. Ethernet paketi
Juwmaq
Paydalanılǵan ádebiyatlar.

Ethernet tarmaǵı

Birinshi jergilikli tarmaqlar payda bolǵan waqıttan berli júzlegen hár qıylı tarmaq texnologiyaları jaratıldı, lekin keń kólemde teńilib, tarqalǵan tarmaqlar bir neshegine tek. Belgili firmalar bul tarmaqlardı qollap-quwatlawlarına hám joqarı dárejede olardı jumıs iskerligin shólkemlestirilgen táreplerin standartlasqanı ga ne sebep boldı. Bul tarmaq apparat hám úskenelerin kóp islep shıǵarılıwı hám olardıń bahası tómenligi, basqa tarmaqlarǵa qaraǵanda artiqmashliǵin támiyinledi. Programmalıq támiynat quralların óndiriwshiler de álbette keń tarqalǵan apparat hám qurallarǵa mólsherlengen ónimlerin islep shıǵaradılar. Sol sebepli standart tarmaqtı tańlaǵan paydalanıwshı apparat hám programmalardı bir-biri menen uyqas túsiwine tolıq kepillik hám isenimge iye boladı.

Házirgi waqıtta paydalaniletuǵın tarmaq túrlerin kemeytiw tendensiyasi kusheytip atır. Sebeplerinen birewi sonnan ibarat, jergilikli tarmaqlarda informaciya uzatıw tezligin 100 hám hátte 1000 Mbit/s ga jetkiziw ushın eń jańa texnologiyalardı isletiw hám saldamlı, kóp aqsha talap etetuǵın ilimiy-izertlew jumısların ámelge asırıw kerek. Tuwrısıda bunday islerdi tek úlken firmalar ámelge asıra aladılar hám olar ózi islep shıǵaratuǵın standart tarmaqlardı qollap -quwatlaydilar. Sonıń menen birge, kópshilik paydalanıwshılarda qaysı bolıp tabıladı tarmaqlar ornatılǵan jáne bul apparatlardı bır jola, putkinley basqa tarmaq apparatlarına almastırıwdı qálemeydiler. Sol sebepli jaqın keleshekte birotala jańa standartlar qabıl etiliwi kútilmeydi, álbette.

Bazarda standart lokal tarmaqlardıń túrli tapologiyali, túrli kórsetkishlilari júdá kóp, paydalanıwshına tańlaw múmkinshiligi keń kólemde bar. Lekin ol yamasa bul tarmaqtı tańlaw mashqalası baribir qalǵan. Programmalıq qurallardı ózgertiwge qaraǵanda (olardı almastırıw júdá ańsat) saylanǵan apparatlar kóp jıl xizmet etiwi kerek, sebebi olardı almastırıw tekǵana kóp aqsha talap etiwden tısqarı, kabellar yotqizilish hám kompyuterlerdi ózgertiw, nátiyjede pútkil tarmaq sistemasın ózgertiwge tuwrı keliwi múmkin. Sol sebepli tarmaq apparatın tańlawda jol qoyılǵan qátelik, programmalıq támiynattı tańlawda jol qoyılǵan qátelikke salıstırǵanda talay qımbatqa túsedi. Biz bul bapta birpara standart tarmaqlardı kórip ótemiz, bul oqıwshın tarmaq tańlawına talay járdem beredi degen umiddamiz.

Standart tarmaqlar ortasında eń kóp tarqalǵan tarmaq bul Ethernet tarmaǵı bolıp tabıladı. Ol birinshi bolıp 1972-jılda Xerox firması tárepinen jaratılıp, islep shıǵarıla baslandı. Tarmaq joybarı talay tabıslı bolǵanlıǵı ushın 1980-jılı onı úlken firmalardan DEC hám Intel qolladılar (Ethernet tarmaǵın birgelikte qollaǵan firmalardı bas háripleri menen DIX dep yuritila baslandı ). Bul ush firmanıń háreketi hám qóllawı nátiyjesinde 1985-jılı Ethernet xalıq aralıq standartı bolıp qaldı, onı úlken halqaro standartlar shólkemleri standart retinde qabıl etediler: 802 IEEE komiteti (Institute of Electrical and Electronic Engineers) hám ECMA (European Computer Manufactures Association). Bul standart IEEE 802. 03 atınıń aldı (anglichan «eight oh two dot three»).

IEEE 802. 03 standartınıń tiykarǵı kórsetkishleri tómendegiler: Tapologyasi - shina; uzatıw ortalıǵı - koaksial kabel; uzatıw tezligi - 10 Mbit/s; maksimal uzınlıǵı - 5 km; abonentlerdiń maksimal sanı - 1024 danege shekem; tarmaq bóleginiń uzınlıǵı - 500 m; tarmaqtıń bir bólegindegi maksimal abonentler sanı - 100 danege shekem; tarmaqqa ıyelew usılı -CSMA/CD, uzatıw modulyatsiyasız (monokanal).

Saldamlı qaralganda IEEE 802. 03 hám Ethernet arasında az parq ámeldegi, lekin olar haqqında ádetde eslanmaydi.
Ethernet házir dúnyada eń belgili tarmaq hám shubha joq álbette ol jaqın keleshekte de sonday bolıp qaladı. Bunday bolıwına tiykarǵı sebep, onıń jaratılıwınan baslap hámme kórsetkishleri, tarmaq protokolı hámme ushın ashıq bolǵanlıǵı, sonday bolǵanlıǵı ushın dúnyadaǵı júdá kóp óndiriwshiler Ethernet apparat hám úskenelerin islep shıǵara basladılar. Olar óz-ara bir-birine tolıq maslanǵan túrde islep shıǵıladı, álbette.

Dáslepki Ethernet tarmaqlarında 50 Om li eki túrdegi (qalın hám jińishke) koaksial kabellar isletiliner edi. Lekin keyingi waqıtlarda (1990 -jıl baslarınan ) Ethernet tarmaǵınıń baylanıs kanalı ushın oralǵan juplıq kabellaridan paydalanılǵan versiyaları keń tarqaldı. Sonıń menen birge, optikalıq talshıqlı kabellar isletiletuǵın standart da qabıllandı hám standartlarǵa tiyisli ózgertiwler kirgizildi. 1995-jılı Ethernet tarmaǵınıń tez jumıs- lovchi versiyasına standart qabıllandı, ol 100 Mbit/s tezlikte isleydi (Fast Ethernet dep at berildi, IEEE 802. 03 ol standar- ti), baylanıs ortalıǵında oralǵan juplıq yamasa optikalıq talshıq isletiledi. 1000 Mbit/s tezlikte isleytuǵın versiyası da islep shıǵarıla baslandı (Gigabit Ethernet, IEEE 802. 03 z standartı ).

,

Tarmaqtıń bir bólegi (segment) bolıp, sonıń menen birge, bir abonent de segment bolıwı múmkin. Koaksial kabellar shina segmentlerine isletiledi, toqılǵan jup- lik hám optikalıq talshıqlı kabellar bolsa passiv juldız nurları ushın jumıs- latiladi (birli abonentlerdi konsentratorga jalǵaw ushın ). Tiykarǵısı payda etińan tapologiyada jabıq jollar (petlya) bolmawi kerek. Nátiyjede fizikalıq shina payda boladı, sebebi signal olardıń hár birinen túrli táreplerge tarqalıp taǵı sol jayǵa qaytıp kelmeydi (halqa daǵı sıyaqlı ). Pútkil tarmaq kabelining maksimal uzınlıǵı teoriyalıq tárepten 6, 5 km ga jetiwi múmkin, lekin ámelde bolsa 2, 5 km den aspaydı.