Referat mavzu : Banklarda ochilgan maxsus hisobvaraqlarda bajariladigan pul muomalalarining hisobi

Akkreditivlar boʻyicha hisob-kitoblar
Akkreditiv boʻyicha hisob-kitob qilinganida mijozning
(mablagʻlarni toʻlovchining) topshirigʻi bilan va uning
koʻrsatmalariga muvofiq akkreditiv ochgan bank (bankemitent) mablagʻlarni oluvchi yoki u koʻrsatgan shaxs
hujjatlarni taqdim etgan va akkreditivda nazarda
tutilgan boshqa shartlarni bajargan taqdirda toʻlovni
amalga oshirish majburiyatini oladi.
Akkreditivning amal qilish muddati va u boʻyicha hisob-kitob qilish tartibi mablagʻlarni toʻlovchi bilan mablagʻlarni oluvchi oʻrtasidagi shartnomada belgilab qoʻyiladi.
Shartnomada yana quyidagilar boʻlishi kerak:
• mablagʻlarni toʻlovchiga xizmat koʻrsatuvchi bankning nomi;
• akkreditivning turi va uni bajarish usuli;
• akkreditiv ochilganligi haqida mablagʻlarni oluvchini
xabardor qilish usuli;
• akkreditiv boʻyicha mablagʻlar olish uchun mablagʻlarni
oluvchi tomonidan taqdim etiladigan hujjatlarning
toʻliq roʻyxati va aniq tavsifi;
• tovarlar joʻnatilganidan (xizmatlar koʻrsatilgan, ishlar
bajarilganidan) keyin hujjatlarni taqdim etish
muddatlari, ularni rasmiylashtirishga qoʻyiladigan
talablar
Akkreditiv bankning shartli pul majburiyatnomasi boʻlib, bank bu hujjatni mijozning topshirigʻiga koʻra shartnoma boʻyicha uning kontragentiga beradi. Bu shartnomaga koʻra akkreditiv ochgan bank (emitent bank) mahsulot yetkazib
beruvchiga pul toʻlashi yohud shunday toʻlovlar oʻtkazish uchun boshqa bankka vakolat berishi mumkin.
• Akkreditivlarning quyidagi turlari ochilishi mumkin:
• qoplangan (deponentlangan) yoki qoplanmagan (kafolatlangan);
• qaytarib olinadigan yoki qaytarib olinmaydigan.

Qoplangan (deponentlangan) akkreditiv ochilgan taqdirda, mablagʻlarni toʻlovchiga xizmat koʻrsatuvchi bank uni ochish vaqtida mijozning oʻz mablagʻlarini yoki unga berilgan kreditni mablagʻlarni toʻlovchiga xizmat koʻrsatuvchi bankning majburiyatlari amal qilib turadigan butun muddatga mablagʻlarni oluvchiga xizmat koʻrsatuvchi bank
ixtiyoriga oʻtkazishi shart. Qoplanmagan akkreditiv ochilgan taqdirda, mablagʻlarni
toʻlovchiga xizmat koʻrsatuvchi bank mablagʻlarni oluvchiga xizmat koʻrsatuvchi bankka akkreditivning butun summasini mablagʻlarni toʻlovchiga xizmat koʻrsatuvchi
bankning mablagʻlarni oluvchiga xizmat koʻrsatuvchi bankda yuritilayotgan hisobvaragʻidan oʻchirish huquqini beradi. Har bir akkreditivda u qaytarib olinadigan yoki
qaytarib olinmaydigan shakldaligi aniq koʻrsatilishi kerak. Agar shunday koʻrsatma
boʻlmasa, akkreditiv qaytarib olinadigan, deb hisoblanadi.
• Qaytarib olinmaydigan akkreditiv uning asosida pul oladigan mahsulot yetkazib
beruvchining roziligisiz oʻzgartirilishi yoki bekor qilinishi mumkin emas
Akkreditiv amal qiladigan muddat va hisob-kitob qilish tartibi toʻlovchi bilan mahsulot yetkazib beruvchi oʻrtasidagi shartnomada belgilab qoʻyiladi.
Shartnomada quyidagi maʼlumotlar koʻrsatilishi zarur:
– emitent bank nomi;
– akkreditiv turi va uni ijro etish usuli;
– akkreditiv ochilganligi toʻgʻrisida mahsulot yetkazib beruvchiga xabar qilish usuli;
– akkreditiv boʻyicha pul olish uchun mahsulot yetkazib beruvchi
takdim etadigan hujjatlarning toʻliq roʻyxati va aniq tavsifi;
– tovar joʻnatilgandan keyin hujjatlarni takdim etish muddati hamda ularni rasmiylashtirishga doir talablar;
– boshqa zarur hujjatlar va shartlar.
Akkreditiv ochmoqchi boʻlgan toʻlovchi oʻziga xizmat koʻrsatuvchi bankka (emitent bankka) akkreditiv uchun elektron ariza beradi.