Referat mavzu: 2017yilda Ozbekistonda keng qolamli iqtisodiy islohotlar dasturini qabul qilinishi va uning ahamiyati

Ushbu islohotlarning kamchiliklari qanday?

Kursni bir xil qilish so‘mning qadrsizlanishiga olib kelishi kutilgandi. Va aholining daromadlari dollarda hisoblaganda ikki martaga kamayib ketdi. Albatta, bunday kursni joriy etish importchilarga zarba bo‘lib tushdi. Import kutilganidek qimmatlashdi. Biroq falokatli ssenariydan qochishning uddasidan chiqildi. 

Valyutadan tashqari, boshqa qanday muhim islohotlar amalga oshirildi?

Bu haqda kam gapirishmoqda, biroq mamlakatda juda jiddiy o‘zgarishlar yuz berdi. Mening fikrimcha, prezidentning davlatning yanada ochiqligi siyosatini amalga oshirish bo‘yicha taklifi davlat boshqaruvi tizimi, davlat hokimiyati organlari tizimi faoliyati va boshqaruvda katta o‘zgarish bo‘ldi. Gap faqat virtual qabulxonalar haqida emas, u bilan birga «xalq qabulxonalari» ham ko‘paydi. Aholi bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot, xalqning mamlakat rahbariyati bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqasi mexanizmining joriy etilishi shunga olib keldiki, pastroq darajadagi amaldorlar aholi oldida hisobot berishning yangi shakllarini o‘zlashtirish, muloqot olib borish va noqulay savollarga javob qaytarishga majbur bo‘ldi.

Qarorlarni qabul qilish tizimini takomillashtirish, davlat siyosatini amalga oshirish doirasida elektron hukumatning yangi shakllarini tatbiq etish bo‘yicha jiddiy ish ketmoqda. Inson, fuqaro, tadbirkor uchun ma'lumot ochiqroq bo‘ldi. Hattoki xorijda ham shuni tan olishdiki, O‘zbekiston elektron hukumat va boshqaruv sohasida loyihalarni amalga oshirish sur'ati bo‘yicha yetakchilardan biriga aylanmoqda. Barcha deyarli har hafta elektron hukumatning yangi shakllari va ko‘rinishlari tatbiq etilayotganini ko‘rmoqda: elektron kadastr tizimi, elektron sudlar va hokazo. Hamda bu juda muhim – davlat, jamiyat va biznesning o‘zaro aloqasi jarayonlarini optimallashtirish bo‘yicha haqiqiy mexanizmlar paydo bo‘lmoqda. Fuqaro uchun ma'lumot olish huquqi texnologik yechimni olayapti.
Ba'zi kuzatuvchilarga ko‘ra, islohot loyihalari uchun mablag‘ yetmayapti...

Juda keng ko‘lamli vazifalar qo‘yilgan, ko‘plab yo‘nalishlar bo‘yicha jiddiy loyihalar va dasturlar amalga oshirilmoqda. Masalan, hududlarda muhandislik-kommunal infratuzilmani takomillashtirish bo‘yicha loyiha va dasturlarning o‘zi juda katta mablag‘lar hamda yangi shakllarni talab qiladi (xususiy-davlat sherikchiligi mexanizmlarini tatbiq etish bo‘yicha loyihalar). Men shunga qo‘shilamanki, bu barcha loyiha va dasturlarni bir vaqtning o‘zida bajarish byudjyet uchun juda kuchli yukdir. Albatta, dastur va loyihalarni amalga oshirishda ustuvor yo‘nalishlar belgilab olinadi. Hammasini birdaniga qilish imkonsiz.

O‘zbekiston Markaziy Osiyo strategiyasi doirasida qo‘shnilar bilan munosabatlarni yo‘lga qo‘ymoqda. Qozog‘iston, Turkmaniston bilan hammasi tushunarli. Tojikiston? Shavkat Mirziyoyevning Dushanbega tashrifi tayyorlanmoqda, hamda shu bilan birga, Tojikiston hukumati «mojaroli» Rog‘un GESni qurishda davom etmoqda. O‘zbekiston rahbariyatining bu masala bo‘yicha pozitsiyasi o‘zgardimi?

Turkmaniston, Qozog‘iston bilan avvalgi bosqichda yaratilgan asos tufayli munosabatlar iliqlashdi va hamkorlik masalalarida oldinga siljish ro‘y berdi. Mintaqada o‘ziga xos o‘zak tashkil topdi: Turkmaniston-O‘zbekiston-Qozog‘iston. So‘nggi bahli masala hal etildi – chegaraning Ustyurt qismi bo‘yicha nuqta qo‘yildi. Noyabrda davlat chegaralarining tutashish nuqtasi tumani bo‘yicha muddatsiz uch tomonlama kelishuv imzolandi.

Qirg‘iziston bilan ba'zi kelishuvlarga kelindi, biroq hali o‘z yechimini kutayotgan masalalar talaygina. Qirg‘iziston O‘zbekiston uchun muhim – «Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston» transport yo‘lagi bo‘yicha kelishuvni amalga oshirish lozim, buni avtomobil qismini qurishdan boshlab, temir yo‘l magistralini qurishga o‘tish orqali qilish kerak. Bu loyiha Xitoydan Yaqin Sharq va Janubiy Yevropa portlariga katta transport yo‘lagining asosiy qismi bo‘ladi. Ya'ni, XQO‘ loyihasi hisobga olinsa, Turkiyadan Xitoyning dengiz portlariga qadar transport-kommunikatsiya magistrali yaratiladi.