Referat mavzu: Elektron hisoblash mashinalari (ehm),ularning ishlash prinsipi. Kompyuterlarning asosiy va qushimcha qurilmalari

3.3. Kompyuterning yordamchi  qurilmalari
Imkoniyatlaridan  yanada  to‘laroq  foydalanish  maqsadida  zamo­
naviy  kompyuterlar  tarkibiga  bir  qator  yordamchi  qurilmalarni 
qo'shish mumkin.
Videokarta  tasvirlami  monitorga  uzatish  uchun  tayyorlaydi. 
Tasvirlarning sifati  va monitordagi  tezligi  videokartaga  bog‘liq.  U o ‘z 
ichki  operativ  xotirasi  va  protsessoriga  ega.  Videokarta  protsessori- 
ning  chastotasi  va  xotirasining  hajmi  monitordagi  tasvirlarning  sifati 
va  tczligiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatadi.
Tovush kartasi tovushli m a’lumotlami tayyorlash va kolonkalar- 
I'.a 
11
/.atish vazifasini  bajaradi.  Odatda tovush kartasi  ona plata tarkibi- 
ra  kiritilgan  bo‘ladi.  Ammo  ehtiyoj  bo‘lsa,  uni  alohida  ham  qo‘shish 
mumkin.
25


Tarmoq  kartasi — kompyutemi  boshqa  kompyuterlar  bilan  ma- 
halliy yoki  global tarmoqlar (masalan,  internet)  orqali  aloqa o ‘matish 
imkonini  beradi.  U  ham  ona  platasiga  o'matilgan  yoki  alohida 
joylashtirilgan  bo‘lishi  mumkin.
Disk yuritgich  -  CD/DVD  (ROM  yoki  RE WRITER)  qurilmasi 
CD  va DVD tipidagi kompakt disklarga yozish va ulardagi m a’lumot­
lami  o‘qish uchun moijallangan.  Bu qurilmalar bir-biridan m a’lumot­
lami  o ‘qish  va  yozish  tezligi  bilan  farqlanadi.  CD  disklariga  720 
Mbayt, DVD disklarga esa 4,2 Gbaytgacha  ma’Iumot yozish mumkin.
Printerlar kompyuter xotirasidagi  ma’lumotlami qog‘ozga bosib 
chiqarish  uchun  moijallangan.  Bugungi  kunda  lazer  kukuni  yoki 
siyoh  bilan  ishlaydigan  printerlardan  keng  foydalaniladi.  Odatda, 
siyohli  printerlar  maxsus  katrijlar  bilan  ta’minlangan  boiib,  rangli 
mam  va  tasvirlami  bosib  chiqarishda  qollanadi.  Bunday  printerlar- 
ning  kamchiligi  shuki,  ulardan  foydalanish  ancha  qimmat  turadi  va 
lazer printerlarga nisbatan tezligi  kam boiadi.
Lazer  kukuni  bilan  ishlaydigan  printerlar  oq-qora  yoki  rangli 
boiadi.  Odatda ular minutiga  15-20 tagacha qog'ozga matn bosib chi- 
qarishi mumkin.
Skaner  hujjatlar,  fotosurat  va  grafik  tasvirlami  kompyuter 
xotirasiga  ko‘chirish  qurilmasi  b o iib ,  bir-biridan  ishlash  tezligi  va 
sifati bilan farqlanadi.
Dinamiklar kompyuter xotirasidagi tovushli  ma’lumotlar,  musi- 
qa  va maxsus signallami eshitish  uchun  moijallangan.
Bu qurilmalardan tashqari, kompyuterlarga djoystik,  rul va pedal 
kabi qurilmalami ham o ‘matish mumkin.
Videokarta
Tovush kartasi
Tarmoq kartasi
26