Referat mavzu: Evolyutsiya jarayonini harakatga keltiruvchi omillar va mexanizimlar

Hayvon tanasi oqsil, uglеvod, linidlar (yoglar) va boshqa organik
Moddalardan tuzilgan bo’lib, uning tarkibiga turli xil anorgannk va suv birikmalari kiradi. Tirik organizmda kimyoviy almashuvida oqsillar alma-shimuvi muhim rol o’ynaydi. Bunda fеrmеntlar katalizator vazifasini bajaradi. Organizmda bo’ladigan hamma biokimyoviy jarayonlarni yigindisiga modda almashinuvi dеb aytiladi. Bu jarayonlar assimilyatsiya va dissimilyatsiyalardan tarkib topgan. Assimilyatsiya - murakkab organik moddalarni sintеziga aytiladi. Organizmlarni assimilyatsiya jarayonlarni xaraktеriga qarab, avtotrof va gеtеrotroflarga bo’linadi. Avtotroflar tashqi muhitdan tushayotgan anorganik moddalarni sintеzlash natijasida organizmda birlamchi organik moddalarni hosil qiladi. Fotosintеz natijasida gеtеrotrofda tashqi muhitdan tushayotgan organik moddalarni sintеzlash natijasida anorganik moddalarga aylantiradi. Hayvonlarning tana tuzilishi ko’pchiliklarda tana bo’laklari simmеtrik joylashgan 2 xil simmеtrik tip hayvonlar: radial va ikki tamonlama simmеtriya. Radial simmеtriyada bir xil tana bo’laklari va organlar, markaziy o’q atrofida radiuslar bo’yicha joylashgan. Misol: gidra, mеduza va dеngiz yulduzlarda. Ikki tomonlama simmеtriyada tana bo’laklari hayvonnint ikki tomonida ( chap va o’ngda) bir xilda joylashgan bo’ladi.


EVOLYUTSIYA DALILARI.

Evolyutsiya mexanizmlari
Agar Hardi-Vaynbergning turli farazlari buzilgan boʻlsa, ular evolyutsiya mexanizmlariga mos keladi.

• 
  Mutatsiya. Mutatsiya barcha irsiy oʻzgarishlarning asl manbai boʻlsa-da, aksariyat organizmlar uchun mutatsiya darajasi juda past. Shunday qilib, allel uchrash tezligidagi yangi avlod mutatsiyalarining avloddan avlodga taʼsiri odatda katta emas. (Ammo mutatsiyaning natijalariga taʼsir oʻtkazayotgan tabiiy tanlanish evolyutsiyaning kuchli mexanizmi boʻlishi mumkin!)
  

• 
  Tasodifiy boʻlmagan juftlashish. Tasodifiy boʻlmagan juftlashishda organizmlar bir xil genotipdagi yoki turli xil genotipdagi boshqa organizmlar bilan juftlashishni afzal koʻrishlari mumkin. Tasodifiy boʻlmagan juftlashish populyatsiyadagi allel chastotalarini oʻz-oʻzidan oʻzgartirmaydi, lekin bu genotip chastotalarini oʻzgartirishi mumkin. Bu populyatsiyaning Hardi-Vaynberg muvozanatida boʻlishiga toʻsqinlik qiladi, ammo buni evolyutsiya deb hisobga olish masalasi
  

• 
  Gen oqimi. Gen oqimi organizmlarning yoki ularning gametalari (tuxum va sperma, masalan, oʻsimlik changchilarini tarqatishi orqali) harakati tufayli genlarning populyatsiya ichiga kirishi yoki undan tashqariga chiqishini oʻz ichiga oladi. Populyatsiyaga kiradigan organizmlar va gametalar yangi allellarga ega boʻlishi mumkin yoki populyatsiyada allaqachon mavjud boʻlgan allellarga qaraganda har xil nisbatdagi mavjud allellarni olib kelishi mumkin. Gen oqimi evolyutsiyaning kuchli namoyandasi boʻlishi mumkin.
  

• 
  munozarali, chunki allel chastotalari oʻzgarmagan.