Referat mavzu: Guruh: Rahbar: Bajardi: jizzax 2023 Reja: Kirish

I. Asosiy qism

II.1. C++ dasturi operatorlari Operatorlar.
Operator - bu qandaydir amalni bajarish tug'risida kompilyatorga uzatiladigan literaldir. Operatorlar operandlarga ta'sir qiladi. C++ da operandlar deb alohida literallar va butun ifodalar tushuniladi.
C++ tilida ikki ko'rinishdagi operatorlar bor:
o'zlashtirish operatorlari matematik operatorlar
O'zlashtirish operatori.
O'zlashtirish operatori (=) o'zidan chap tomonda turgan operand qiymatini tenglik belgisidan o'ng tomondagilarni hisoblangan qiymatiga almashtiradi.
Masalan,
x = a+b;
ifodasi x operandga a va v o'zgaruvchilarni qiymatlarini qo'shishdan hosil
bo'lgan natijani o'zlashtiradi.
O'zlashtirish operatoridan chapda joylashgan operand adresli operand yoki l– kiymat (chap-chap so'zidan olingan) deyiladi. O'zlashtirish operatoridan o'ngda joylashgan operand operasion operand yoki r–kiymat deyiladi.
O'zgarmaslar faqatgina r–kiymat bo'lishi mumkin va hech qachon adresli operand bo'la olmaydi, chunki dasturning bajarilishi jarayonida o'zgarmas qiymatini o'zgartirib bo'lmaydi. 35 = x // notugri!
l–kiymat esa r–kiymat bo'lishi mumkin.
Ayirma: 4294967246 ga teng
Butun songa bo'lish va qoldiqni olish operatorlari.
Butun songa bo'lish odatdagi bo'lishdan farq qiladi. Butun songa bo'lishdan hosil bo'lgan bo'linmaning faqatgina butun qismi olinadi. Masalan, 21 sonini 4 ga bo'lsak 5 soni va 1 qoldiq hosil bo'ladi. 5 butun songa bo'lishni qiymati, 1 esa qoldiqni olish qiymati hisoblanadi.
Inkrement va dekrement.
Dasturlarda o'zgaruvchiga 1 ni qo'shish va ayirish amallari juda ko'p hollarda uchraydi. C++ tilida qiymatni 1 ga oshirish inkrement, 1 ga kamaytirish esa dekrement deyiladi. Bu amallar uchun maxsus operatorlar mavjuddir.
Inkrement operatori (++) o'zgaruvchi qiymatini 1 ga oshiradi, dekrement operatori (--) esa o'zgaruvchi qiymatini 1 ga kamaytiradi. Masalan, s o'zgaruvchisiga 1 qiymatni qo'shmoqchi bo'lsak quyidagi ifodani yozishimiz lozim.
C++ //s o'zgaruvchi kiymatini 1 ga oshirdik. Bu ifodani quyidagicha yozishimiz mumkin edi. s=s+1;
Bu ifoda o'z navbatida quyidagi ifodaga teng kuchli:
s+=1;