Referat mavzu: k means algoritmi Bajardi: Sh. Xoshimov Tekshirdi

2.2 Bilimlarni tavsiflash modellari
Xar xil predmet bulimlari uchun bir kancha bilimlarni tavsiflash modellari mavjud. Ularning ko’pchiligini quyidagi sinflarga ajratish mumkin:
- produksion;
- semantik tarmoqlar;
- freymlar;
- formal mantikiy modellar.
Produksion model. Ushbu model QOIDAlarga asoslangan bo’lib, bilimlarni quyidagicha kurinishda tavsiflaydi:
Agar (shart), u holda (xarakat).
Bu yerda shart deganda bilimlar bazasidan kidirish lozim bo’lgan kurinish asosida berilgan biror so’z yeki jumla, xarakat deganda esa shartdagi jumla topilganda bajariladi. Ushbu shart va qadamlar boshqa biror qadam orasida, maqsadli, tizim ishini tugatuvchi bulishi mumkin.
Produksion modelni qo’llaganda bilimlar bazasi QOIDAlar to’plamidan iborat buladi. Kerakli QOIDAni topuvchi dastur esa chiqarish mashinasi deyiladi. Ko’pincha chiqarish to’g’ri (ma’lumotlardan maqsadni kidirish) yeki teskari (maqsaddan uni tasdiklash uchun ma’lumotlarga) buladi. Ma’lumotlar bu - QOIDAlarni bazadan tanlovchi dasturni ishga tushirishga asos buluvchi boshlangich faktlardir.

3. Semantik tarmoqlar
Semantik termini - ma’noli degan ma’noni anglatadi, semantika esa belgilar ma’nosini aniklovchi, ya’ni simvollar va ob’ektlar urtasidagi
bog’liklikni aniklovchi fandir.
Semantik tarmoq bu yunaltirilgan graf bo’lib, uning uchlari tushuncha, yeylari esa tushunchalar urtasidagi munosabatlardir.
Tushunchalar bo’lib abstrakt va konkret ob’ektlar ishlatiladi, munosabatlar esa quyidagi bog’lanishlardir: bu ("is"), kismga ega ("hasrart"),.ga tegishli ( ),"yaxshi qurish".
Semantik tarmoqlarning xarakterli tomoni - ularda quyidagi 3 xil munosabatlar bulishidir:
- sinf - sinf elementi;
- xossa - qiymat;
- sinf elementi misoli.
Semantik tarmoqlarning bir necha klassifikatsiyasini keltirish mumkin. Masalan munosabatlar tiplari soni buyicha:
- bir jinsli (munosabatning bir tipiga esa)
- bir jinsli emas (xar xil tipli munosabatga ega).
Munosabatlar tiplariga kura:
- binar (munosabat ikki ob’ektni bog’laydi )
- n arli (ikkitadan ortik tushunchani bog’lovchi maxsus munosabatlar bor).
Ko’pincha semantik tarmoqlarda quyidagi munosabatlar ishlatiladi:
- "kism - butun" tipli bog’lanish ("sinf - sinf kism", "element - to’plam " va xokazo)
- funksional bog’lanishlar (odatda "ishlab chiqarish", "ta’sir kiladi" kabi fe’llar bilan aniqlanadi).
- mikdoriy bog’lanishlar (ko’p, kam, teng...);
- fazoviy bog’lanishlar (...dan uzok, ...ga yaqin, orkasida, ostida, ustida...).
- vaqtli bog’lanishlar (oldin, keyin, orasida...);
- atributli bog’lanishlar (xossaga ega, qiymatga ega...);
- mantikiy bog’lanishlar (va, yoki, emas) va x.k.