Referat tema: Miywelerdiń payda bolıwı hám dúzilisi

A’jiniyaz atindag’i No’kis ma’mleketlik pedagogikaliq instituti

Ta’biyiy pa’nler fakulteti

BIologiya keshki

REFERAT
Tema: Miywelerdiń payda bolıwı hám dúzilisi.

Tapsirg’an: Jaqsimbaeva J
Qabillag’an: Allamuratov Sh
Reje;
1.Miywelerdıń payda bolıwı.
2.Miywelerdiń klassifikaciyası.

1.Miywelerdıń payda bolıwı.

Mıywe jabıq urıwlı ósimlikler ushın tán bolǵan generativ aǵza esaplanıp, gulda urıwlanıw processinden keyin uruhchi túynegi hám gulning basqa aǵzaları qatnasıwında rawajlanadı. Egerde gulda bir neshe tuqımgershilik qánigesi bolsa, olar urıwlanǵanınan keyin ayırım miywelerden shólkemlesken topmeva rawajlanadı.
Miyweler forması, ishki dúzilisi hám gistologik xarakterine kóre asa xilma - xil bolıp tabıladı. Mevanining qabıqı yamasa mıywe yonligi perikarp dep atalib, onı shártli túrde ush qabatı ajratıladı : ishki endokarp, orta mezokarp hám sırtqı ekzokarp. Bul qabatlar barlıq miywelerde birdey dárejede rawajlanbaǵan.. Mıywe qabıqı. Mıywe qabıqı túynek diywallarınıń kúshli ósiwi hám formasın ózgeriwi nátiyjesinde payda boladı. Mıywe qabıǵınıń sırtqı bólegi - ekzokarpiy, ishki bólegi endokarpiy hám birpara miywelerde orta bólegi jaqsı rawajlanıp mezokarpiy dep ataladı. Bul úsh bólim mójeneli miywelerde jaqsı taraqqiy etken: juqa sırtındaǵı qabıqı - ekzokarpiy, eti - mezokarpiy, qattı - endokarpiy, hól miywelerde bolsa mıywe qabıqı jumsaq bolǵanlıǵınan qabatların anıqlap bolmaydı. Birpara qurǵaqlay miywelerdiń qabıqı (ayǵabaǵar ) túrlishe differensiatsiyalashgan kletkalardan shólkemlesken bolsa, birpara miywelerdiń qabıqı birdey kletkalardan ibarat boladı.

• 
  2.Miywelerdiń klassifikaciyası.
  
• 
  Mıywe ginetseydan qáliplesedi lekin kópshilik miywelerdiń payda bolishida basqa organlar : kishkene kese burglar, gúl aldı japıraqlar, gúl naychalari yamasa ózek. Bunday jaǵdaylarda gúl payda bolishida basqa organlar qatnasıw etse jalǵan mıywe dep ataladı. Urıwlanishdab song mıywe ónim bolıwı roy beravermaydi. Kóp ósimliklerdi miyweleri urıw payda etmesten rawajlanadı. Bunday hádiyse Partinicarpiy dep ataladı. Birpara ósimliklerde mısalı jer yong'og'ida mıywe ónim baladı qashanda urıwlanǵan urıw urıqlı tuqımgershilik qánigesi topıraqǵa kirgeninde. Mıywe klasifikasiya qılıwdıń hár qıylı metodları ámeldegi (Winkler, 1939, 1940, McLean hám Ivimey - Kuk, 1956, Roth, 1977).
  
• 
  Miyweler mıywe yonligining kelip shıǵıwı, dúzilisi, ólshemi, forması hám reńleri menen asa túrme-túr bolıp tabıladı. Morfologiyalıq klassifikaciyası miywelerdiń sırtqı dúzilisine, konsistansiyasi hám urıwlar sanına tiykarlanǵan. Miyweler ádetde hól hám qurǵaqlay, bir urıwlı hám kóp urıwlı, chatnaydigan hám chatnamaydigan sıyaqlılarǵa ajratıladı. Evolyusion hám genetikalıq klassifikaciyası bolsa tuqımgershilik qánigesi túrine tiykarlanǵan. Talay ápiwayı dúzılıw daǵı tuqımgershilik qánigesi túri apokarp esaplanıp, odan keyinirek mevabarglarning óz-ara qosılıwı nátiyjesinde senokarp ginetsey kelip shıqqan. Soǵan kóre bir yamasa bir neshe ayırım mevabarglardan shólkemlesken apokarp hám bir- birleri menen óz-ara qosılǵan mevabarglardaniborat senokarp miyweler ajratıladı.