Referati bajardi: Joʻrayeva g tekshirdi: Atamurodoova q mavzu: Ilmiy savodxonlikni oshirishda ta'limiy diktantlar

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA
MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI



Denov tadbirkorlik va pedogogika instituti
Sirtqi (maxsus sirtqi) boʼlimi
“Boshlang’ich ta’lim va sport tarbiyaviy ishi”
yo’nalishi 4-bosqich 401 -guruh talabasi
Joʻrayeva Gulruxning
Ona tili metodikasi fanidan tayyorlagan
REFERATI
Bajardi: Joʻrayeva G
Tekshirdi: Atamurodoova Q
Mavzu: Ilmiy savodxonlikni oshirishda ta'limiy diktantlar
Reja:
1.Diktant haqida tushuncha
2.Diktant turlari
ona tilini o’qitilishi “Ta’lim to’g’risida”gi qoniunda belgilangan ana shu
prinsiplarga tayanadi. O’quvchilarni ona tili darslariga mustaqil ijodiy fikrlashga o’rgatish ular
ongida ma’naviy-ma’rifiy inqilob hosil qilishga intilish lozim. Shuning uchun yangi dastur va
darsliklarda Grammatik qoidalarni yodlatishdan voz kechish, ijodiy tafakkur tarzini
shakllantirish, dars va mashg’ulotlarni o’quvchilarning nutqiy malakasini yuzaga keltirishga
qaratish maqsad qilib olindi.
Mustaqillikning dastlabki kunlaridanoq mamlakatimizda yosh avlod tarbiyasiga jiddiy katta
qaratila boshlandi. “Ta’lim to’g’risida’gi Qonun, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”,
“Davlat ta’lim standartlari”ning qabul qilininshi va chop etilishi ushbu jarayonlardagi muhim
bosqich hisoblanadi.
Ta’limning quyi bosqichida bolalarni o’qish, yozishga o’rgatish, nutqini o’stirishga,
tafakkur qilish faoliyatlarini kengaytirishga alohida e’tibor berish zarur.
1. Diktant lotincha ,,dicto“ so‘zidan olingan bo‘lib, ,,aytib bermoq“, ,,aytib turmoq“,
,,so‘zlamoq, gapirmoq“ degan ma’nolarni bildiradi. Til ta’limida o‘quvchilarning imlo
savodxonligini oshirishda diktantning o‘rni juda muhim. O‘quvchilar diktant yozish
jarayonida fonetika, leksikologiya, so‘z yasalishi, morfologiya va sintaksisga oid bilimlarni
xotiraga keltirib, amalda qo‘llaydilar. Bundan tashqari, ular yo‘l qo‘ygan xatolar va ularni
bartaraf etish uchun o‘qituvchiga ham yordam beradi. O‘quvchilarning mavzularni qay darajada
o‘zlashtirganligini aniqlashda ham diktantning roli beqiyosdir.
Diktant dastlab shartli ravishda ikkiga bo‘linadi:
1. Ta’limiy diktantlar 2.Nazorat diktanti
XULOSA
Fikrni adabiy til qoidalariga rioya qilgan holda to‘g‘ri ifodalay olish ko‘nikmasi. 
Matnni og‘zaki yoki yozma tuzish, inshoni yozish, ya’ni barcha tayyorgarlik ishlarini 
yakunlash ko‘nikmasi. 
Yozilgan matnni takomillashtirish ko‘nikmasi. Bu ko‘nikma o‘z ijodiga tanqidiy 
munosabatda bo‘lish asosida tarbiyalanadi. 
Shuning uchun o‘quvchilarning bog‘lanishli nutqini o‘stirishga oid mashq turlarining bir 
yillik rejasini tuzib olish tavsiya etiladi. Rejada o‘quvchilar yoshiga mos bayon va inshoning barcha 
turlari hisobga olinishi zarur. 

Foydalanilgan Adabiyotlar. 

1. Mirziyoev Sh.M. “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlashyurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi”. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganining 24 yilligiga bag‘ishlangan tantanalimarosimdagi ma’ruza. 2016 yil 7 dekabr- Toshkent, O‘zbekiston, 2017. 48-b
2..Ta’lim taraqqiyoti.Umumiy o‘rta ta’lim.Davlat ta’lim standarti.Boshlang‘ich 
ta’lim ona tili dasturi.Sharq.1999 yil. 
3. Boshlang‘ich ta’lim bo ‘yicha yangi tahrirdagi Davlat ta’lim standarti. 
Toshkent.2005 yil. 
4.Qosimova K. va boshqalar. Ona tili. “O‘qituvchi”.2003 yil.93-96-bet. 
5.Fuzailov S. va boshqalar. Ona tili III-sinf. Toshkent.2003 yil. 102-106-betlar. 
6.Ikromova va boshqalar. Ona tili IV-sinf. Toshkent. “O‘qituvchi”.2003 yil. 
7.Qosimova K.Neymatova A. II-sinfda ona tili darslari. “O‘qituvchi kitobi”. 
Toshkent.Cho‘lpon 2004 yil. 108-111-bet, 
8.Xudoyberganov M. va boshqalar.III-sinfda ona tili darslari. Toshkent. 
“O‘qituvchi”.2004 yil. 101-107- betlar. 
9.G‘ulomova X. va boshqalar.IV-sinfda ona tili darslari. Toshkent.“O‘qituvchi”2003 
yil. 119- 128-betlar.