Referati mavzu. Nomanfiy butun sonlar ustida arifmеtik amallar bajarishning og`zaki usullari. Reja

1.3-usul. “Negiz” son atrofida guruhlash. Bu usul bir-biriga yaqin sonlar yig`indisini topish talab qilinganda qo`llanadi.

Masalan: 57 + 54 + 53 + 55 + 54 + 52 + 54 + 50 yig‘indini topish talab etilsin.

Bu sonlarning tstalgan birini “negiz”uchun tanlash mumkin. 54 ni olaylik:

1) Hammasi bo‘lib 8 ta qo‘shiluvchi bo‘lgani uchun 54 ni 8 ga ko‘paytiramiz: 54 ∙ 8 = 432;

2) Qo‘shiluvchilarning 54 dan farqlarini yig‘amiz: 3 + 0 - 1 + 1 + 0 - 2 + 0 - 4= -3;

3. 
   Natijani 432 ga qo‘shamiz: 432 + (-3) = 432 - 3 = 429.
   

Negiz son farqlarni jamlash oson bo‘ladigan qilib tanlanadi. Masalan, 50 ni negiz son qilib tanlasak:

1. 
   50∙8 = 400,
   
2. 
   7+4+3+5+4+2+4 =(7+3)+(4+4+2)+5+4=29.
   
3. 
   400+29 =429.