Alimentar yetishmovchiligi va uning oqibatlari
- Reja : 1.Alimentar haqida tushincha 2.Alimentar patologiyasi 3.Alimentar va uning oqibatlar.
Alimentar distrofiya [lot. alimentarius – ovqatga aloqador], shish kasalligi – yolchib ovqatlanmaslik natijasida kelib chiqadigan kasallik.
Moddalar almashinuvining jiddiy buzilishi, ozib ketish, darmonsizlik, teri osti yogʻ qavati (kletchatkasi)ning shishishi, assit, ichki aʼzolar va toʻqimalar faoliyatining buzilishi bilan kechadi.
Organizmda oqsil yetishmasligi, shuningdek, boshqa noqulay omillar (sovuq, jismoniy va ruhiy tanglik) alimentar distrofiyani keltirib chiqaradi.
Morfologik o’zgarishlar surunkali buyrak yetishmovchiligining barcha turlarida nefroskleroz bilan xususiyatlanadi, u asosiy kasallikga nisbatan qator spesifik belgilariga ega.
O’tkir buyrak yetishmovchiligida bolalarda, asosan hayo’tining birinchi ikki kunligida bashorat juda ham jiddiy. Profilaktikasi tug'ma va irsiy buyrak kasalliklarni erta tashxislashdan iborat.
Alimentar omillar - temir yetishmovchiligi kamqonligining yetakchi sababi. Xavf guruhi: moslashtirilmagan aralashmalar bilan sun'iy ovqatlantiriladigan bolalar; qo’shimcha ovqatni kech berish; har qaysi yoshda faqat osimlik, sabzavo’tlar bilan ovqatlantirish; rasionda sutni ko’p ishlatish (sutkada 0,5 l dan yuqori).
Gemoglobinning pasayish darajasiga harab, anemiyaning yengil (gemoglobin 90-110g/l), orta-og’ir (60-80 g/l) va og’ir (gemoglobin 60 g/l dan kam) turlari ajratiladi. Klinik ko’rinishida quyidagi sindromlar kuzatiladi:
Astenonevro’tik sindrom: tez charchash, qo’zg’aluvchanlik, asabiylashish, emosional no’turg’unlik, ko’p terlash, jismoniy va psixomo’tor rivojlanishdan orqada qolish; lanjlik, asteniya, apatiya, ishtaha pastligi, diqqat e'tiborni pasayishi
"Epitelial"sindrom. Terining oqimtirligi (asosan kaftda, tirnoqlarda, shilliq qavatlarda va quloq supralarida; terining quruqligi va kepaklanishi; teri, tirnoq, soch, og’iz shilliq qavati, tilning distrofik o’zgarishi (og’iz burchagida bicqilish, angulyar stomatit, til sorgichlarining yassiligi, laklangan til, tilning qizarishi, atrofik glossit), qattiq ovqatlarni yutishning buzilishi;
Mushak sindromi: gipo’toniya, tez charchash, peshobni ushlab turaolmaslik, qabziyat. Ikkilamchi immunitet tanqisligi sindromi: temir yetishmasligini yanadi og’irlashishiga olib keluvchi tez-tez ORVI, pnevmoniya, ichak infeksiyalari bilan kasallanish.
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati 1.OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil 2.Petrov V. N., Baxramov S. M., Farmankulov X. K., Jelezodefitsitnie anemii, T., 1995.Saidjalol Bahromov
E'TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT
Do'stlaringiz bilan baham: |
