Ideal gaz qonunlari
2 Mavzu
Режа
• 1. Boyl - Mariott qonuni.
• 2. Gey - Lyussak qonuni.
• 3. Sharl qonuni.
• 4. Hajmiy nisbatlar qonuni.
• 5. Avogadro qonuni va undan kelib chiqadigan
• xulosalar
• 6. Gazlarning nisbiy zichligi.
• 7. Parstial bosimlar qonuni. Gazlar aralashmasining
tarkibiy qismlari konstentrastiyasini turli xil
• ifodalash usullari
Boyl - Mariott qonuni
• Makroskopik jismlar holatining harorat
o’zgarmay turadigan sharoitidagi o’zgarish
jarayoniga izotermik jarayon deb ataladi.
Boyl - Mariott qonuni - o’zgarmas haroratda
gazning bosimi hajmiga teskari proporstional
bo’ladi.
Gey - Lyussak qonuni
• Termodinamik sistema holatining bosimi
o’zgarmay turadigan sharoitdagi o’zgarish
jarayoniga
izobarik jarayon deyiladi.
Gey - Lyussak qonuni - o’zgarmas bosimda
gazlarning hajmi haroratga
tug’ri
proporstional
bo’ladi.
Sharl qonuni
• Termodinamik sistema holatining hajm
o’zgarmay
turadigan sharoitdagi o’zgarish jarayoniga
izoxorik
jarayon deyiladi.
Sharl qonuni - hajm o’zgarmas bo’lganda
harorat bosimga to’g’ri proporstional.
V=const;
Hajmiy nisbatlar qonuni
Gazlar aralashmasining tarkibini
turlicha ifodalash mumkin:
• Hajmiy ulushlarda – hajmiy ulush bu gazlar
aralashmasining 100 hajmidagi egallagan hajmi.
• Gazlar aralashmasining hajmiy birliklarda (1 m3, 1
l yoki 1 ml da) gi massa miqdori.
• Massa ulushlarda – bu gazlar aralashmasining 100
og’irlik qismidagi har bir gazning massa miqdori.
• mol ulushlarda – bu gazlar aralashmasida bir
gazning mol miqdori-ning gazlarning umumiy
miqdoriga nisbatiga tengdir.
Gazlarning nisbiy zichligi
• Gazlarning nisbiy zichligi - biror gazning
boshqa gazdan necha marta og’ir ekanligini
ko’rsatadi.
Parstial bosimlar qonuni
• gazlar aralashmasining umumiy bosimi ayrimayrim
gazlarning parstial bosimi yig’indisiga
• teng:
• P = P 1 + P2 + P3 + P4 + …. + Pn
• P – gazlar aralashmasining bosimi; P1, P2, P3, P4… + P
• n – ayrim gazlarning parstial bosimi. Bu
• qonun Daltonning parstial bosimlar qonuni deb
• ataladi.
• Aralashmadagi gazning parstial bosimi aralashma
• egallagan hajmda shu gazning yolg’iz o’zi ko’rsatadigan
bosimiga teng.
Mendeleev - Klapeyron qonuni- istalgan sharoit
uchun gazlarning parametrini va miqdori, massasi
va molekulyar massasini topishga bag’ishlangan
Тавсия этилган адабиётлар рўйхати
Асосий адабиётлар
1. Howard Devoe Thermodynamics and chemistry.A.P.Ch.E.University of Moryland, 2015.
2.Anatol Malijevsky Phyzical Chemistry in brief,Instite of Chemistry,Prague,2005.
3. Cltfford E. Dikte Pysical Cemistri a modern information,Teylor and Francis
Grup.LLC,2012.
4. Х.И.Акбаров, Р.С.Тиллаев, Б.У.Саъдуллаев. Физикавий кимё, Тошкент, Университет,
2014, 436 бет.
Қўшимча адабиётлар
5. Усмонов Х.У., Рустамов Х.Р., Рахимов Х.Р. Физик химия. Тошкент: “Ўқитувчи”, 1974.
6. Стромберг А.Г., Семченко Д.П. Физическая химия. М. “Химия”: 2002.
Интернет сайтлари
7.
www.Ziyo.net
Do'stlaringiz bilan baham: |