Reja : giroskoplarning turlari. Giroskoplar va nutatsiya xarakati

Elliptik orbita boʻylab harakatlanuvchi osmon jismlariga tegishli Keplerning uchinchi qonunini sayyoralar va ularning yoʻldoshlari hamda umumiy massa markazi atrofida elliptik orbitalar boʻylab harakatlanuvchi qoʻshaloq yulduzlarga qoʻllab, bu osmon jismlariga tegishli baʼzi kattaliklarni aniqlash mumkin. Xususan, bu qonun sayyoralarning massalarini Kuyosh massasiga nisbatan hisoblashga, shuningdek, kuzatishlar yordamida qoʻshaloq yulduzlardan birining ikkinchisiga nisbatan aylanish davrini aniqlash hamda ularning yillik parallakslarini oʻlchash asosida, ularning umumiy massalarini hisoblashga imkon beradi. Kepler oʻz qonunlari asosida sayyoralarning harakat jadvallarini tuzdi. Bu jadvallar 1627-yilda "Rudolf jadvallari" nomi bilan nashr qilindi. Aniqligi yuqori darajada boʻlgan bu jadvallardan astronomlar amaliy astronomiyada 17-, 18-asrlar davomida keng foydalanishgan. K. q. osmon mexanikasi fanining paydo boʻlishi va taraqqiyotida muhim oʻrin tutadi. Koinotning hech qaysi qismida biror jism harakati to`la va aniq ravishda faqat ikki jism masalasi doirasida ifoda etila olinmaydi. Hamma gap ushbu aniqlikda va qanday vaqt muddati qaralayotganiga bog`liq, ya`ni u taqribiy bo`lsa-da kuzatuv ma`lumotiga biroz yaqinroq holi ham ba`zan amalda yetarli bo`lishi mumkin. Lekin juda ko`p hollarda ushbu ikki jismga qaysidir darajada ta`sir etayotgan uchinchi, bu ham yetmasa to`rtinchi jism ta`siri hisobga olinishi mumkin. Masalan, Quyosh sistemasi evolyutsiyasini o`rganish uchun 10 jism (Quyosh va 9 ta sayyora) masalasi qaralsa, ulardan biror sayyora orbitasi evolyutsiyasi o`rganilayotganda esa nisbatan kamroq jismlar (o`zi, uning yaqin qo`shnilari, Quyosh va bir-ikkita gigant sayyora) masalasi yechilishi yetarlidir.

XULOSA

MEN mustaqil ish mavzulari bilan tanishib chiqdim bulardan asosan Noinersiyal sanoq tizimlaridagi inersiya kuchlari, O`zgaruvchan massali jismning harakati, nisbiylik nazariyasi, revelestik dinamika elementlari,kepler qonunlari bularni qanday topilgan qay holatda topilganligini bilib oldim.