Reja: 1 Boshqaruv tushunchasi haiqda umumiy
Download 1.01 Mb. Pdf ko'rish
|
M.Mahliyo slayd tashkilot
|
REJA: 1) Boshqaruv tushunchasi haiqda umumiy tushunchasi va uning vazifalari 2) Tashkilot tushunchasi va uning xususiyatlari 3) Tashkilotning zamonaviy shakillari va modeli Boshqaruv tushunchasi tor ma'noda biror-bir tashkilot maqsadini aniqlash va unga erishish uchun zarur bo'lgan rejalashtirish, tashkil etish va nazorat jarayonlarining foyda keltirishi, samara berishi, faoliyat yo'nalishini to'g‘ri tanlay bilish, qarorlar qabul qila olishga hamda uning boshqarilishini nazorat qilishga va bu jarayonning borishiga bog‘liq bo‘ladi. Boshqarish nazaryasi asoschilari: Taylor Ford, Gilbert, Emirson,Fayol Tashkilot — bu umumiy maqsad yoki maqsadga erishish uchun ongli ravishdagi faoliyatning muvofiqlashtirilgan kishilar guruhidir. Tashkilot deb atalashi uchun qandaydir bir guruh majburiy talablarga javob berish kerak: 1.Hech bo'lmaganda o'zini shu guruhning a'zosi deb hisoblaydigan ikkita shaxsning mavjudligi 2.Hech bo'lmaganda guruhning barcha a'zolari o'zlari uchun umumiy deb qabul qilgan bir maqsadning mavjudligi 3.Maqsadga erishish uchun birgalikda ishlaydigan guruh a'zolarining mavjud bo'lishi Tashkilot uchta protsesni amalga oshiradi : 1.Tashqi muhitdan resurslarni olish 2.Mahsulotni ishlab chiqarish 3.Mahsulotni tashqi muhitga topshirish Tashkilot shakllanish alomatiga ko'ra 2 turga bo'linadi : 1.rasmiy tashkilot 2. norasmiy tashkilot Rasmiy tashkilot - aniq qo'yilgan maqsadgan,shakllantirilgan qoidalar,tizim aloqaga ega.Bu guruhga biznessning barcha tashkilotlari va davlat,xalq,institut idoralari kiradi Norasmiy tashkilot - aniq maqsad ,qoidalar va tizimlarsiz faolyat yuritadi.Ularga oila,do'stlik, insonlar o'rtasidagi norasmiy munosabatlarning barchasi kiradi. Tashkilotlar hajmi jihatdan kichik, o'rta va yirik tashkilotlarga bo'linadi. Kichik tashkilotlarda 50dan kam bo'lmagan tashkilot a'zolari bo'lishi shart. O'rta tashkilotda 50dan 250gacha a'zolari bo'lishi shart Tashkilotlar foydaga munosabati bo'yicha tijoraat va notijoraat tashkilotlarga bo'linadi. 1. Tijoraat tashkilotlarning maqsadi foydasi bo'ladi 2.Notijoraat tashkilotlarning maqsadi foyda olish emas, balki foydani tashkilot a'zolari o'rtasida bo'lishtirish. Tashkilotning hayot sikli konsepsiyasiga muvofiq uning barcha faoliyati u tug‘ilishidan boshlab hayotini to‘xtash yoki tubdan modernizatsiyalash (takomillash) gacha qator bosqichlarni bosib o‘tadi. Ularning har biri ma’lum maqsadlar, belgilar, boshqarish uslubi vazifasi va mehnatni tashkil qilish kabi 5 fazadan iborat. 1-faza. Tashkilotning tug‘ilishi. Unda yashab qolishdan iborat bosh maqsadni belgilash; boshqarish uslubi inqirozi; asosiy vazifa, bozorga chiqish, mehnatni 2-faza. Bolalik va yoshlik. Asosiy xususiyatlar: bosh maqsad — qisqa muddatli foyda va tez o‘sish; qattiq rahbarlik hisobiga yashash; asosiy vazifa mustahkamlanish va bozorning ma’lum qismini egallash; mehnatni tashkil qilish, 3-faza foydani rejalashtirish, xizmat va maoshni oshirish. 3-faza. Yetuklik. Bosh maqsad tizimli muvozanatli o‘sish va shaxsiy shakllanish; vakolatlarni berish orqali rahbarlik samaradorligi; asosiy vazifa —turli yo‘nalishlar bo‘yicha o‘sish; bozorni egallash, turli manfaatlarni hisobga olish, mehnatni tashkil qilish— taqsimot va kooperatsiya, shaxsiy natija uchun mukofot.MadaniyatJarayonlarVazifa va topshiriqlarStrategik maqsadlarTexnologiyaTashkilotning tuzilishiOdamlar Menejer 4-faza. Tashkilotning qarishi. Mohiyati bo‘yicha yetuklikning eng yuqori darajasi. Tashkilotning rivojlanishida bosh maqsad — erishilgan natijalarni saqlash, boshqarish sohasida samarali harakatlarni moslash orqali erishiladi; asosiy vazifa— barqarorlikni ta’minlash, mehnatni erkin rejimda tashkil etish, foydada qatnashish. 5-faza. Tashkilotning tiklanishi (qayta tug‘ilishi). Bosh maqsad — barcha funksiyalar bo‘yicha jonlanishni ta’minlash: jamoatchilik hisobiga o‘sish; bosh vazifa— yosharish; mehnatni tashkil qilish sohasida — ITTKI (ilmiy tajriba tadqiqot konstruktorlik ishlari) ni tatbiq qilish, jamoaviy mukofotlash. Tashkilot tarkibi — bu boshqarish darajalarining mantiqiy o‘zaro munosabatlari va tashkilotni samarali maqsadga erishishga imkon beradigan shaklda tuzilgan funksional sohalardir. Barcha tashkilotlar bir- biridan ajratib turadigan yo‘nalishga ega (funksiyalar, uslub va prinsiplar, operatsiyalar murakkabligi va ish tartibi). Shuning bilan birgalikda ular barcha tashkilotlar uchun umumiy tavsifga ega. Biznesda tashkilotlarning ichki va tashqi muhitlari Har qanday tashkilotda bir turdagi ishni bajaruvchi kishilar birlashadi. Boshqarish bo‘g‘ini - bu boshqarishning ayrim yoki qator funktsiyalarini bajaruvchi mustaqil strukturali bo‘limlardir.Bu bo‘limlar o‘rtasidagi bog‘lanish va aloqalar gorizontal xarakterga ega. ➖Boshqarish bosqichi - bu ierarxiyaning muayyan darajasida amal qiladigan bo‘g‘indir. Masalan: ➡️Vazirlik ➡️birlashma ➡️korxona ➡️ tsex ➡️uchastka Tashkilotni boshqarish tuzilmalari Uchun turli tashkilotlar xarakterli boshqaruv tuzilmalarining har xil turlari. Biroq, odatda, chiziqli, chiziqli- shtat, funktsional, chiziqli-funktsional, matritsa kabi tashkiliy boshqaruv tuzilmalarining bir nechta universal turlari mavjud. Ba'zan bitta kompaniya ichida (odatda katta biznes) ajratiladi alohida bo'linmalar, departamentlashtirish deb ataladigan narsa. Keyin yaratilgan tuzilma bo'linuvchi bo'ladi. Shuni esda tutish kerakki, boshqaruv tuzilmasini tanlash tashkilotning strategik rejalariga bog'liq. Tashkiliy tuzilma quyidagilarni tartibga soladi: ➖bo'limlar va bo'linmalar bo'yicha vazifalarni taqsimlash; ➖ muayyan muammolarni hal qilishda ularning malakasi; ➖ bu elementlarning umumiy o'zaro ta'siri. Boshqaruvning muhim funktsiyasi - bu korxonaning barcha bo'limlari o'rtasida doimiy va vaqtinchalik aloqalarni o'rnatish, korxona faoliyatining tartibi va shartlarini belgilashdan iborat bo'lgan tashkilot funktsiyasi. Tashkilotning funktsiyasi ikki yo'l bilan amalga oshiriladi: ma'muriy va tashkiliy boshqaruv va operativ boshqaruv. 1.Ma'muriy va tashkiliy boshqaruv korxona (firma) tuzilmasini aniqlash, barcha bo'limlar o'rtasida munosabatlarni o'rnatish va funktsiyalarni taqsimlash, boshqaruv apparati xodimlari o'rtasida huquqlar berish va majburiyatlarni belgilashni o'z ichiga oladi. 2.Operatsion boshqaruv kompaniyaning tasdiqlangan rejaga muvofiq ishlashini ta'minlaydi. U olingan real natijalarni rejada rejalashtirilgan natijalar bilan davriy yoki uzluksiz taqqoslash va ularni keyinchalik tuzatishdan iborat. Operatsion boshqaruv joriy rejalashtirish bilan chambarchas bog'liq. Download 1.01 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|