Reja: Alisher Navoiy asarlarida so’z ta’rifi. “Layli va Majnun” dostonida so’z xususida

Namangan davlat universiteti filologoya fakulteti o’zbek tili yo’nalishi 201- guruh talabasi Abdullayeva Gulyoraning ‘’nutq madaniyati va mutolaa san’ati’’ fanidan yozgan mustaqil ishi

Reja:

1. Alisher Navoiy asarlarida so’z ta’rifi.

2. “Layli va Majnun” dostonida so’z xususida.

3. So’zning qudrati.

Alisher Navoiy Movorounnahr va Xuroson diyoridagi eng muhim va e’tiborli shaxsdir. Navoiy o’z asarlarida so’z ta’rifiga alohida to’xtalib o’tilgan.
Alisher Navoiy o’z asarlarida til va adabiyotga katta e’tibor bergan. Ayniqsa, so’z ta’rifiga alohida to’xtaladi. “Xamsa” sining har bir dostonida so’z ta’rifiga to’xtalib o’tadi.
Alisher Navoiy “Xamsa"sidagi uchinchi dostoni “ Layli va Majnun” dostonida ham so’z ta’rifiga to’xtalib o’tiladi. “ Layli va Majnun “ dostonining beshinchi bobi aynan so’z ta’rifiga bag’ishlanadi. Unda so’zga alohida ta’rif beradi.
So’z gavhari vasfidakim, “gavhar”, so’zi uning oldida tomchi suvdek bulur, deydi. Navoiy aytadiki, birinchi sado so’z ekan, har qanday tovushning ham boshlanishi so’zdir.
Navoiy so’z haqida shunday deydi: “Ey so’z, bunchalik ajoyib gavharsan?! Gavhar nimasi, mavj urgan dengizsan! U dengiz buncha dilkash naqshlarni bir to’lqinlanish bilan naqshlab yaratdi. Yer qa’ridan tortib falak yuksakligigacha bo’lgan narsalarning jami uning avvalgi mavjidir”
Alisher Navoiy so’z borasida yana shunday deydiki, seni dur deydilar. Bu – ma’qul gap emas. Sen ruh javharisan. Dur – quruq suvning o’zi-ku. Demak, seni durga o’xshatish, xuddi durni shudringga o’xshatishdir. Aytib sovimaydigan qo’shiq sensan.
“Sen qadr-u muruvvatda dengiz va falaklarday benihoya, lutf-u bahoda sof gavharsan.Qamish qalam bilan seni chizgan ul zot gavharni qora ipakka chizdi.Til sening zikring bilan yuksaklik egasi, tishlari esa unga inju tasbehi bo’ladi”
“Layli va Majnun” dostoni.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

• Alisher Navoiyning “Xamsasi”.

2. “Layli va Majnun” dostoni.