Reja: Armatura nima?

Mavzu: Armatura maxsulotlari turi.
Reja:

1. 
   Armatura nima?
   
2. 
   Armatura maxsulotlari turi.
   

Armatura (lotincha: armatura — qurollanish, anjomlar), xususan temir-beton konstruksiyalar armaturasi — betonning choʻzilishga (kamdan-kam siqilishga) mustahkamligini oshirish uchun moʻljallangan tarkibiy qismi. Asosan poʻlatdan yasalgan egiluvchan armatura (sterjen yoki payvandlangan toʻr), baʼzan bikr armatura (prokat qoʻshtavrlar, shveller, burchaklik) ishlatiladi. Mustahkamligi va plastikligi boʻyicha sterjensimon (diametri 6+90 mm), chiviqsimon (diametri 3+8 mm) va zoʻrikma (900 Mn/sm² va undan ortiq kuchga chidaydigan) armaturalarga boʻlinadi. Poʻlat armaturalar baʼzan oyna orasiga va choʻyan quymalarning choʻzilish zonasiga ham qoʻyiladi. Turkistonning qadimgi binokor ustalari ham armaturadan keng foydalanganlar. Sinchli devor orasiga qoʻyiladigan sinch, paxsa devor orasiga qoʻyiladigan shox-shabba va qamishlar, loyga qoʻshiladigan somon oʻsha davrning armaturasi edi.
Shuningdek armatura atamasi ostida mashina, konstruksiya, inshootlarning toʻgʻri ishlashini taʼminlovchi yordamchi qurilma va detallar toʻplami ham tushuniladi. Masalan, vodoprovod armaturasi (klapanlar, kranlar, suv oʻlchagich va h.k.); qozonxona armaturasi (termometrlar, manometrlar, saqlagich klapanlari); isitish tizimi armaturasi (termoregulatorlar, termostatlar va h.k.); gaz tizimi armaturasi (kran va klapanlar, reduktorlar va h.k.); elektr texnikasi armaturasi (patronlar, oʻchirib yoqqichlar, rozetkalar, qandillar)
Armatura poʻlati — temir-be-ton konstruksiyalar armaturalarini tay-yorlashda ishlatiladigan material. Ar-maturaning mustahkamlik tafsilotlari poʻlatning kimyoviy tarkibiga (uglerod va legirlovchi qoʻshilmalar miqdoriga), ularga ishlov berish tarziga (choʻzish, tortish, termik ishlov berish va boshqalarga) bogʻliq boʻladi. Oldindan kuchaytirilgan temir-beton konstruksiyalar uchun oʻrtacha yoki koʻp uglerodli poʻlat ishlatiladi; bunday poʻlat qizdirib prokat langan boʻladi yoki termik ishlab pux-talanadi. Kuchaytirilmagan temir-beton konstruk-siyalar uchun kam uglerodli pulat ishla-tiladi. Armatura poʻlati esa oldindan kuchaytirilgan konstruksiyalar uchun ishlatiladi. Armatura poʻlati yaxshi payvandlanadi.
Armatura mexanik ishlab chiqarish jarayonida qayta ishlangan ob'ektni tuzatish uchun ishlatiladigan qurilmani bildiradi, shuning uchun u qurilish yoki tekshirishni qabul qilish uchun to'g'ri pozitsiyani egallaydi, uni armatura deb ham atashadi. Umuman olganda, jarayonning har qanday jarayonida, ishlov beriladigan qismni tez, qulay va xavfsiz o'rnatish uchun ishlatiladigan asbobni armatura deb atash mumkin.
Armatura odatda joylashishni aniqlash elementlari, siqish moslamalari, asboblarni sozlash bo'yicha ko'rsatma elementlari, indekslash moslamalari, biriktiruvchi elementlar va qisish korpuslaridan iborat.

Armatura turlarini quyidagilarga bo'lish mumkin.

UniversalUmumjahon universal moslama. Mashina dastgohi, chakka, assimilyatsiya chashkasi, indekslash boshi va aylanuvchi stol va boshqalar kabi juda ko'p qirrali bo'lib, ular qayta ishlash protseduralari va ishlov berish ob'ektlarining o'zgarishiga yaxshiroq moslashadi. Tuzilishi yakunlandi, hajmi va spetsifikatsiyasi ketma -ket joylashtirildi. Ularning aksariyati dastgoh asboblarining standart aksessuariga aylangan.
Maxsus armatura. Bu ma'lum bir jarayonda mahsulotning ma'lum bir qismini siqish ehtiyojlari uchun maxsus ishlab chiqilgan va ishlab chiqarilgan. Xizmat ko'rsatish ob'ekti o'ziga xos va juda mos keladi va u odatda mahsulot ishlab chiqaruvchisi tomonidan ishlab chiqilgan. Odatda torna armaturalari, frezalash moslamalari, burg'ulash qoliplari va zerikarli qoliplar ishlatiladi.
Sozlanishi moslama. Komponentlarni almashtirish yoki sozlashi mumkin bo'lgan maxsus armatura. Birlashtirilgan armatura. Turli shakllar, texnik xususiyatlar va foydalanish standartlashtirilgan komponentlardan tashkil topgan dastgohlar bir qismli, kichik partiyali ishlab chiqarishga va yangi mahsulotlar sinovdan o'tkaziladigan va tez-tez almashtiriladigan vaqtinchalik vazifalarga mos keladi.