Reja; Atom haqida nazariy tushuncha Tomsonning Atom modeli

ular atom bag`riga kirib, uni parchalashi

mumkinligidan Rezerford atom tuzilishini

aniqlashda foydalanadi.

U atomlarni -zarralar bilan bombardimon

qilish kerak degan xulosaga keldi.

Rezerford tajribasi sxemasi
R-Radioaktiv element
T-Tirqishlar
Z.V-Oltin folga
---->Sochilishdan oldingi alfa zarralar trayektoriyasi
---->Sochilishdan keyingi alfa zarralar trayektoriyasi
Rezerford tajribasi
Folga
Radioaktiv element
a- zarra – yorug’likning vakuumdagi tezligining 1/30 qismi
Ekran
Folga
a – zarralar trayektoriyasi
Z=2 alfa zarraning Z=26 Temir yadrosida sochilishi

Ma’lum miqdordagi -zarralar juda katta (deyarli 1800 gacha bo`lgan) burchaklarga sochilganligi ma’lum bo`ldi.

• Ma’lum miqdordagi -zarralar juda katta (deyarli 1800 gacha bo`lgan) burchaklarga sochilganligi ma’lum bo`ldi.
• Тajriba natijalarini taxlil qilib, Rezerford 1911 yilda atomning yadro modelini taklif qildi:

Atomning markazida musbat zaryadli yadro joylashgan bo`lib, uning atrofida manfiy zaryadli zarralar (elektronlar) turli orbitalar bo`ylab harakatlanadi.

Bu atomning Planetar modeli ham deb ataladi.

O’z yo'nalishini o’zgartirgan va orqaga qaytgan zarrachalar sonini xisoblab va xamda qaytish burchagini xisoblab, yadro zaryadini topish mumkin. Rezerford shu usuldan foydalanib yadro zaryadi atom massasining yarmiga tengligini ko’rsatdi.
Atomning tuzilishi
Tomson modeli
Rezerford modeli
Atomning Rezerford modeli
Atomning Tomson modeli
Yadro
Elektronlar qobig’i
K L
Atom yadrosi
o’lchamini aniqlash
Atomning planetar
modeli

Foydalanilgan adabiyotlar

• Atom Fizikasi O.B.Mamatqulov
• Fizika o’qitish meto’dikasi Mahamatrasul Djo’rayev
• Vikipediya.com

Xulosa;

Biz Fizika fanidan Atom tushunchasini o’rgandik. Atom shu kungacha bo’linmas deya tariflanib kelindi lekn keginchalik esa Atom ham bo’linuvchi ekanligi ma’lum bo’ldi.Atomga endi biz eng kichik zarra deb tarif berolmaymiz chunki Atomni bo’linuvchan ekanligi va uni ichida mayda zarralar bor ekanligini bilamiz. Bu zarralar fizika fanida Elementar zarrachalar deya tariflana boshladi. Atomning bo’linishi bizga yangi zarrachalarni o’rganishimizga zamin yaratdi.