Reja: Birgalikda bajarilgan ish masalalari

MAVZU: Birgalikda bajarilgan ish masalalari.


REJA:
1. Birgalikda bajarilgan ish masalalari.


2. Ishga doir masalalar


Ayirmаli tаqqоslаshgа dоir mаsаlаlаr. Bu хil mаsаlаlаr bilаn tаnishtirish ishini аvvаl sаnоq mаtеriаllаridаn fоydаlаnib аmаlgа оshirish tаvsiya qilinаdi. O‘quvchilаr ishni mustаqil bаjаrsаlаr ishning nаtijаsini tеkshirish qulаy bo‘lаdi. Мustаqil ishlаrni sаmаrаli tаshkil qilishgа аmаliy ishlаr o‘tkаzishgа yordаm bеrаdi. Маsаlаn, o‘qituvchi o‘quvchilаrgа 6 tа kаtаkli bir sаtr (yoki ustun) chizishni vа uning yonigа bоshqа 4 kаtаkli sаtr (yoki ustun) chizishni tаklif qilаdiBizning misolimizda barcha konservalardan bir nechtasi, aytaylik, 200 tasi olinib, shu 200 ta konservaning massalaridan tashkil topgan 1 2 200 ( , ,..., ) xx x qator aniqlanadi va uning 1 2 200 ... 200 xx x x + ++ = o‘rta qiymati hisoblanadi. Shu o‘rta qiymat barcha konservalarning o‘rta qiymatiga taqriban teng degan xulosaga kelinadi. Tanlanma kuzatish usuli mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy holati, asosiy demografik tavsiflar, aholi bandligi, uning turmush darajasi, yashash sharoitlari, ta’lim, sog‘liqni saqlash, madaniyat sohalaridagi ko‘rsatkichlarini aniqlashda, tovar va xizmatlar iste’mol bozori, transport va aloqa xizmatlari haqida ma’lumotlarni tahlil qilishda qo‘llaniladi. O‘rganilishi kerak bo‘lgan barcha obyektlar to‘plami bosh to‘plam deyiladi. Tanlanma to‘plam (ba’zan tanlanma) deb bosh to‘plamdan ajratib olingan obyektlar to‘plamiga aytiladi. Shu to‘plamlarning har bir elementini xarakterlovchi sifat yoki miqdor ko‘rsatkichlari majmuasi statistik1 ma’lumotlar deyiladi. Statistik ma’lumotlar qatorining tabiati sonli bo‘lishi shart emas. Masalan, foylanishda bo‘lgan avtomashinalar rusumlari, ranglari o‘rganilganda, ularga mos statistik ma’lumotlarning tabiati sonli emasligi ravshan. Tabiati sonli bo‘lmagan statistik ma’lumotlar kvalitativ (ing.quality – sifat), miqdoriy statistik ma’lumotlar esa kvantitativ (ing.quantum – miqdor) deyiladi. Odatda, kvantitativ statistik ma’lumotlar sonlar ketma-ketligini (qatorini) tashkil qiladi. Bosh to‘plamning barcha elementlarini xarakterlovchi sifat yoki miqdor belgisi parametr deyiladi. Tanlanma to‘plamning funksiyasi esa statistika deyiladi. Statistika miqdoriy xarakterga ega bo‘lsa, uni statistik kattalik ham deyishadi. Agar yuqoridagi 1-misolda har bir konserva idishining o‘rtacha massasini μ deb belgilasak, u holda μ – parametrga, tanlanmadagi har bir konserva idishining x o‘rtacha massasi esa statistikaga misol bo‘lishi mumkin. Bunda muay’an holatlarda statistikaga qarab, parametrning qiymatini baholash mumkin.
Keng ma’noda statistika deb statistik ma’lumotlarni to‘plash, ularni tizimga solish, ishlov berish hamda ulardan ilmiy va amaliy xulosalar chiqarish usullarini o‘rganadigan fanga aytiladi.


Hovuzga 2 ta quvur o‘tkazilgan. Birinchi quvur bo‘sh hovuzni 10 soatda to‘ldiradi. Ikkinchisi esa 15 soatda bo‘shatadi. Hovuz bo‘sh bo‘lgan vaqtda ikkala quvur birdaniga ochilsa, hovuz necha soatdan keyin to‘ladi?
ISHGA OID MASALALAR
10 soat
15 soat
? soat
Yechish: Birinchi quvur soatda to‘ldirsa, ikkinchisi soatda bo‘shatsa, ikkalasi birdaniga ochilsa, hovuz soatda to‘ladi, u holda tenglik o‘rinli bo‘ladi. Bunda =10, =15 , =?
Javob: 30 soat
ISHGA OID MASALALAR
9-masala
Hovuzdagi suv ikki quvur orqali chiqadi. Birinchi quvur to‘la hovuzni 30 minutda, ikkala quvur birgalikda uni 18 minutda bo‘shatadi. Ikkinchi quvur to‘la hovuzni necha minutda bo‘shatadi?
ISHGA OID MASALALAR
Yechish: Ikkinchi quvur soatda to‘ldirsin. U holda tenglik o‘rinli bo‘ladi:
Javob: 45 minut
8-Masala

Yog‘liligi p1%,hajmi V1 bo‘lgan aralashmaga
yog‘liligi p2%, hajmi V2 bo‘lgan aralashma aralashtirildi.

Natijada, yog‘liligi p1+2, hajmi V1+V2 bo‘lgan aralashma uchun ushbu formula o‘rinli bo‘ladi

10-masala
Yog‘liligi 5% bo‘lgan 12 litr sut bilan yog‘liligi
2% bo‘lgan necha litr sut aralashtirilsa, yog‘liligi 4,4% bo‘lgan sut hosil bo‘ladi?