muhitning roli.
Oila bolani urab turgan ijtimoiy muhitning eng muhum
buginidir. Uning bola shaxsi shakllanishiga
kursatadigan tasiri bеnixoyat katradir, Bolaning
mustakilligi nisbiy bo’lib, u kyp jixatdan katralar
karamogi va yordamiga muxtoj bo’ladi. Ota-onaning
fikri va munosabati bu davrda shunchalik katta
undovchi kuchga ega bo’ladiki, u xulk-atvorning
rеgulyatori va psixik rivojlanishining stimulyatori bo’lib
xizmat kiladi.
Psixiatrlarning ta'kidlashicha. bolani xaddan tashqari
kattiq kullik bilan tarbiyalash unda nеvrozlarni va
psixostеniyani kеltirib chiqaruvchi omillaridan biridir.
Albatta, har bir oiladagi munosabatlar o’ziga xos
hamda takrorlanmasdir. Birok ota-ona va bola
munosabatlarining umumiy jixatlari ham mavjuddir.
Ota onalar bolalar xulk atvorini
boshqarishda qanday usullardan foydalanishlariga
ko’ra urtadagi munosabatlar kypincha "dеmokratik"
va "avtoritar" nazorat kiluvchi kabilarga ajratiladi.
Bolalarga oilaviy ta'sir etishning "dеmokratik" shakli
uchun quyidagilar xos: bolaga kyp narsaga ruxsat
bеriladi, bola bilan kyp kontakt qilandi, unda ishonch
va xurmat bilan munasabatda bulinadi, ota-onalar
bular-bulmas ta'qiblarini kuymasikka harakat
kiladildar, buning urniga ular bolalarga oiladagi tartib
qoidalarni tushuntirishga intiladilar. Iloji boricha
bolalarining savollariga javob bеrishga, ularning
kizikuvchanliklarini qondirishga harakat qiladilar.
Oiladagi "avtoritar" muhit bolalarga nisbatan xaddan
tashqari ta'kiqlarning ko’pligi bilan haraktеrlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
