Reja: Boshqaruv hisobi haqida tushuncha Boshqaruv hisobining maqsadi Boshqaruv hisobining vazifalari Boshqaruv haqida tushuncha

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA 
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI 
BUXGALTERIYA HISOBI VA AUDIT FAKULTETI 
BUXGALTERIYA HISOBI KAFEDRASI 
BOSHQARUV HISOBI FANIDAN 
MUSTAQIL ISH 
Mavzu: Boshqaruv hisobining maqsadi va 
vazifalari 
Bajardi: 91k/2 guruh talabasi Botirov Shahobiddin 

---

Mavzu: Boshqaruv hisobining maqsadi va 
vazifalari
 
Reja:
1. Boshqaruv hisobi haqida tushuncha 
2. Boshqaruv hisobining maqsadi 
3. Boshqaruv hisobining vazifalari 
Boshqaruv haqida tushuncha 
Boshqaruv hisobining mohiyatini chuqurroq 
tushunib yetish uchun dastavval boshqaruv hisobi 
atamasining mazmunini aniqlab olish kerak. «Boshqaruv 
hisobi» so’z birikmasida «boshqaruv» atamasining 
ahamiyati «hisob»ga qaraganda yuqoriroqdir. Mazkur 
atamani nafaqat «buxgalteriya hisobi» sifatida, balki keng 
ma'nodagi hisob, boshqaruvning asosi sifatida talqin 
qilish kerak.
«Boshqaruv hisobi» so’zini etimologik ma'nosiga 
to’xtaladigan bo’lsak, u «management accounting» anglo-
sakson atamasining tarjimasidan olingan. Ushbu atama 
so’zma-so’z boshqaruv hisobi deb tarjima qilinganda 
hisob nafaqat boshqaruvning funksiyasi sifatida e'tirof 

---

etilgan, balki ma'lumotlarni qayta ishlash va ularni tizimli 
tahlil qilish ham nazarda tutilgan. 
Bugunga kelib boshqaruv hisobi mamlakatimiz 
korxonalarining iqtisodiyot, moliya va boshqaruvi 
amaliyotida muhim o’rin egallay boshladi. Shunga 
qaramay, haligacha boshqaruv hisobi mavzusi 
mamlakatimizdagi boshqaruv nazariyasi va amaliyotida 
eng ko’p bahs-munozaralarga sabab bo’layotgan 
mavzulardan biri bo’lib qolmoqda. Amaliyotda ba'zi bir 
korxonalargina boshqaruv maqsadlari uchun buxgalteriya 
hisobini tashkil qilmoqda, qolganlari esa moliyaviy hisob 
ma'lumotlarini analitik qismi bilan chegaralanmoqda. 
Boshqaruv hisobiga oid ta'riflar bo’yicha qarashlar 
Boshqaruv hisobiga oid ta'riflar bo’yicha qarashlarning 
mazmuni
1. - ichki (ichki firma) hisob;
2. - xarajatlar hisobi yoki ishlab chiqarish hisobi (nemis 
hisob maktabi);

---

3. - boshqaruv buxgalteriyasi (analitik, marjinal hisob) 
(fransuz hisob maktabi);
4. - menejmentning ajralmas bir qismi (ingliz-amerika 
hisob maktabi);
5. - faoliyat (soha)ning bir turi;
6. - iqtisodiy ma'lumotlarni qayta ishlash metodlarini 
qo‗llash;
7. - boshqaruv axborotlari tizimining bir qismi;
8. - jarayon sifatida;
9. - buxgalteriya hisobi va yoki boshqaruvning quyi 
tizimi;
10. - alohida tizim sifatida.
Yuqoridagilardan kelib chiqib, fikrimizcha boshqaruv 
hisobiga quyidagicha ta'rif berish maqsadga muvofiq 
bo’ladi, «Boshqapuv hisobi-kopxonadagi umumiy hisob 
tizimining chetga chiqishlar bo’yicha boshqaruv usullarini 
keng qo’llagan holda, buxgalteriya hisobi, operativ va 
statistik hisob funksiyalarini iqtisodiy tahlil, rejalashtirish, 

---

nazorat qilish, taptibga solish va istiqbolni belgilash 
funksiyasi bilan o’zaro hamkorligini ta'minlaydigan qismi 
bo’lib, unga xarajatlarning hosil bo’lish joylapi va 
javobgaplik mapkazlapi bo’yicha hisobga olish, hisobning 
ilg’or tizim va usullarini yapatish hamda tatbiq etish ham 
kiradi».