Rеja: Iqtisodiy tahlilning bozor munosabatlari sharoitidagi mazmuni

Mehnat sig‘imining o‘zgarishini mehnat unumdorligiga ta’siri tahlili

Ko’rsatgichlar	0‘tgan yili	Hisobot yili			Ko‘rsatkichlarni o‘zgarishi
		Biznes- rejada	Haqi­ qatda	reja o‘ tgan yilga nisbatan, %		haqiqiy o‘tgan yilga nisbatan, %	Rejaning bajarili­shi, %
Mahsulot hajmi solishtirma ulgurji bahoda, ming so’m Mil 11)4 Ml III	2113430	2198763	2553967	104,04		120,84	116,15
Ishchilarning jami ishlagan kishi-soatlari, k/soat	1287,8	1255,2	1202,8	97,47		93,40	95,82
Har ming so’m mahsulot uchun sarflangan mehnat soat (2 satr: 1 satr)	0,61	0,57	0,47	93,44		77,05	82,45
Ishchining bir soatlik ish unumi(1 satr: 2 satr)	1641,1	1751,723	2123,351	106,74		129,38	121,21

Jadvalma’lumotlarishuniko'rsatadikixo'jaliksubyektidao’rganilayotgandavrdamahsulotishlabchiqarishhajmisolishtirmaulgurjibahodaotganyilganisbatanham, biznes-rejaganisbatanhamo’sgan. Bungaaksincha, ishchilarningjamiishlagankishisoatlarihajmiqisqargan. Bushundandalolatberadiki, korxonadamahsulotmehnatsig’imiqisqarganvaaksinchamehnatqaytimiko’rsatgichlariortgan. Shularningnatijasidaishchilamingbirsoatlikishunumlarihamo’sgan.Mehnatsig‘iminipasayishihisobigaishchining 1soatlikunumini29.38 % gaoshirishko'zdatutilgan.Haqiqatdaesa 1 soatlikishunumini 21,21 % gamehnatsigiminipasavishihisobigamahsulothajmigata’siretuvchimehnatomillaritahlili
Bugungiraqobatbardoshiqtisodiyotdakorxonalarningmahsulotishlabchiqarishhajmlarinio’zgarishigabirqatoromillarta’sirko’rsatadi.
Mahsulothajmigata’siretuvchiomillamishartliravishdato'rttaguruhgaajratishmumkin:

• mehnat predmetlari;

  
  

• mehnat vositalari;

  
  

• mehnat omillari;

  
  

• tadbirkorlik.

  
  

Mazkur omillar tarkibida asosiy o'rinni mehnat omillari tashkil etadi. Shu sababh ham mehnat omillarini tahlil qilib borish bugungi kunning dolzarb vazifalaridan hisoblanadi.

Mahsulot hajmiga quyidagi mehnat omillari ta 'sir etadi.

• ishchilar sonini o’zgarishi.

  
  

• bir ishchini yil davomida ishlagan kishi-kunlarini o‘zganshi.

  
  

• ish kuni davomiyligini o‘zgarishi.

  
  

• ishchini 1 soatlik ish unumini o‘zgarishi.

  
  

Bu mehnat omillarini mahsulot hajmiga boigan ta’sirini zanjirli bog’liqanish, foizlar farq usullari orqali aniqlash mumkin.