Reja: kirish I bob. Perinatal psixologiyaning nazariy asoslari

Tavsiya
Perinatal va prenatal davrda yuzaga kelgan psixologik muammolarni bartaraf etish uchun ayollarga muhim tavsiyalar
1. Har bir ayolning hayotida bir vaqtning o'zida ham baxtiyor, ham hayajonli daqiqalar sodir boladi. Bu homila davri va farzand tugilishi. Bu muhim davr tabiatning ajoyib qonuni bilan bogliq, ammo bazan bunday bosqich bolg'usi onaning psixologik holatiga qattiq ta'sir qiladi. Har bir ayolda tug'ruq davrida, tug'ruqdan keyingi davrda depressiya muammolari perinatal psixologiyada keng tarqalgan.
2. Perinatal davrda homilador ayollarda asosan depressiya, qo'rquv, kuchli hayajon va homiladorlik holatidan tashvishlanishni bartaraf etish, tug'ilish qo'rquvini yo'qotish, shuningdek, homilador onani o'z ro'lini qabul qilishga o'rgatishda asosan psixologlari katta ro'l o'ynaydi. Ushbu davrda ayollar mutaxassisga, perinatal markazlarga, psixologga , akusher-ginekologga murojot qilishlari zarur. Psixolog bilan olib borilgan ishlar tufayli ayol o'zining yangi hayot bosqichini qabul qilib, voqealarning keyingi rivoji haqida xulosa chiqaradi.
3. Perinatal psixologiya psixologik bepushtlik (psixosomatik bepushtlik) kabi muammolarni ham bartaraf etishga yordam beradi. Bu davrda ayollarga perinatal markazlarda psixologlar, akusher - ginekologlar birgalikda ishlash orqali ushbu muammoni hal qilishda yordam beriladi. Meditatsiya, depressiyadan chiqish , oldini olish uchun turli trening mashg'ulotlar olib borish orqali ayollarga psixologik yordam beriladi. Perinatal psixologiya va tibbiyot sohasi doimo chambarchas bogʻliq bo'lgan.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.MIRZIYOYEV ning
08.11.2019 -yildagi PQ-4513 -son qarori
2. D. Abdullayeva Oila psixologiyasi : o ‘quv qollanma D. Abdullaeva,
R. Yorqulov, N. Atabayeva -Toshkent:Tafakkur Bo'stoni; 2015.
3. D.T.Ismatova Oila psixoterapeyasi nazariyalari
4. Jalilova S. X .Taraqqiyot psixologiyasi va differensial psixologiya o'quv qo'llanma -Toshkent "Innovatsiya -Ziyo ", 2 0 2 0 ,
5. Nishanova, Zamira Taskarayevna. Psixologik maslahat: o'quv qo‘llanma/Z.T. Nishanova, Sh. A som uddinova; O'zbekiston Respublikasi Oliy va o 'rta maxsus ta’lim vazirligi. - Toshkent: «0‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati» nashriyoti, 2010.
6. To'raqulov B.N Psixologiya kafedrasi o‘qituvchisi Umumiy psixologiya Termiz ; 2018
7. Z.Ibodullayev. Tibbiyot psixologiyasi.Darslik , 3-nashr; T; 2019.
8. Z. Ibodullayev ensiklopediyasi . 2022.
9. Абрамченко В. В. Клиническая перинатология. – СПб.: ИАГ РАМН им. Д. О. Отта, 1996.
10. A.A.Баранова. Патология детей старшего возраста М; 1998.
11. Белогай К. Н. Введение в перинатальную психологию: Учебное пособие. – Томск: ТПГУ, 2008
12.Винникотт Д. В. Семья и развитие личности. Мать и дитя / Пер. с англ. – Екатеринбург:ЛИТУР, 2004
13. Добряков И. В. Психотерапия и перинатальная психология Перинатальная психология и нервно-психическое развитие детей: Сборник материалов межрегиональной конференции. – СПб.: АМСУ, 2000.
14. Добряков И. В. Перинатальная семейная психотерапия Системная семейная психотерапия / Под ред. Э. Г. Эйдемиллера. – СПб.: Питер, 2002
15. Lusskin S. I., Pundiak T. M., Habib S. M. Perinatal depression: hiding in plain sight Can.J. Psychiatry. 2007.
16. Перинатальная психология : П. И. Сидоров, Г. Н. Чумакова,
Е. Г. Щукина. — СанктПетербург : СпецЛит, 2015
17. Чичерина Н. А. Пренатальное воспитание и его интегративные функции Сборник материалов III Всероссийской научно-практической конференции по пренатальному воспитанию «Медико-психологические аспекты современной перинатологии». – М.: Academia, 2001.
18.https://fayllar.org/mavzu-perinatal-psixologiya-konteksida-ota-onalik-i-kirish-qis.html?page=2
19.https://optolov.ru/uz/windows-and-soffits/chto-takoe-perinatalnaya-psihologiya-i-v-kakih-sluchayah-nuzhna-pomoshch-psihologa.html
20.https://worldbeyondwar.org/uz/speakersold/
21.Rank O., 2004, 193-bet.

Ilova .
Homilador munosabatlar testi.
Sizning ma'lumotlaringiz:
Familiyasi ismi otasini ismi____________________________________________
Yosh ____________________ telefon _____________________________
№ Homiladorlik _________________ homiladorlik davri _________________
Ko'rsatma:
Bloklarda keltirilgan beshta bayonotdan birining raqamini belgilashingizni so'raymiz, sizning
holatingizni eng yaxshi aks ettiradi.
A. Bloki.

I.	1.	Hech narsa meni homilador ekanligimni bilishdek xursand qilmaydi
	2.	Men homilador bo'lish bilan bog'liq hech qanday his-tuyg'ularni his qilmayman
	3.	Homilador ekanligimni bilganimdan beri men chekinib qoldim
	4	Umuman olganda, men homilador ekanligimni bilganimdan xursandman
	5	Men homilador ekanligimdan juda xafaman.
II.	1.	Homiladorlik meni hayot tarzimni butunlay o'zgartirishga majbur qildi.
	2.	Homiladorlik meni hayot tarzimni sezilarli darajada o'zgartirishga majbur qilmadi, lekin men o'zimni qandaydir tarzda cheklay boshladim.
	3.	Men homiladorlikni turmush tarzimni o'zgartirish uchun sabab deb bilmayman.
	4.	Homiladorlik hayotimni shu qadar o'zgartirdiki, u go'zal bo'lib qoldi.
	5.	Homiladorlik meni ko'p rejalardan voz kechishga majbur qildi, endi umidlarimning ko'pchiligi amalga oshmaydi.
III.	1.	Men homiladorlik yoki yaqinlashib kelayotgan tug'ilish haqida umuman o'ylamaslikka harakat qilaman.
	2.	.Men doimo tug'ish haqida o'ylayman, men ulardan juda qo'rqaman.
	3.	.O'ylaymanki, tug'ruq paytida men hamma narsani to'g'ri qila olaman va o'zimni ortiqcha his qilmayman ulardan qo'rqish.
	4.	.Kelajakdagi tug'ilish haqida o'ylasam, kayfiyatim yomonlashadi, shuning uchun men yomon natijaga shubha qilmayman.
	5.	Men tug'ilishni yaqinlashib kelayotgan bayram deb bilaman.

B. bloki.

I.	1.	.Men onalik burchini uddalay olishimga shubha qilaman.
	2.	Men yaxshi ona bo'la olmayman deb o'ylayman
	3.	..Men yaqinlashib kelayotgan onalik haqida o'ylamayman.
	4.	Ishonchim komilki, men ajoyib ona bo'laman.
	5.	Men harakat qilsam, yaxshi ona bo'lishimga ishonaman
II.	1.	.Ko'pincha men ko'tarib yurgan bolani tasavvur qilishdan, u bilan suhbatlashishdan zavqlanaman.
	2.	.Men ko'tarib yurgan bolani tushunaman, unga qoyil qolaman va u men o'ylayotgan hamma narsani bilishiga va tushunishiga ishonaman
	3.	.Men doimo ko'tarib yurgan bolaning sog'lig'i haqida qayg'uraman, buni his qilishga harakat qilaman.
	4.	Men doimo ko'tarib yurgan bolaning sog'lig'i haqida qayg'uraman.
	5.	.Ko'pincha men ko'tarib yurgan bola qandaydir nogiron bo'lib qoladi deb o'ylayman va bundan juda qo'rqaman.
III.	1.	.Men bolamni emizish haqida o'ylamayman
	2.	.Bolamni emizganimdan xursandman.
	3.	O'ylaymanki, men bolamni emizaman
	4.	Men emizish bilan bog'liq muammolardan xavotirdaman
	5.	Men bolamni emiza olmasligimga ishonchim komil.

C bloki.

I.	1.	Farzandimning otasi nazarida homiladorlik meni yanada go‘zal qildi deb o‘ylayman.
	2.	Mening homiladorligim bolamning otasining menga bo'lgan munosabatini o'zgartirmadi.
	3.	Homiladorlik tufayli bolamning otasi menga nisbatan e'tiborliroq va iliqroq bo'lib qold
	4.	Homiladorlik tufayli men xunuk bo'lib qoldim va bolamning otasi menga sovuqroq munosabatda bo'lishni boshladi.
	5.	Men homiladorlik bilan bog'liq o'zgarishlar bolamning otasi menga munosabatini yomonlashtirishi mumkin deb qo'rqaman.
II.	1.	Menga yaqin odamlarning ko'pchiligi homiladorlik haqidagi quvonchimni baham ko'rishadi va men ular bilan yaxshi his qilaman.
	2.	Menga yaqin odamlarning hammasi ham homilador ekanligimdan xursand emas, endi menga alohida davolanish kerakligini hamma ham tushunmaydi.
	3.	Ko'pchilik yaqinlarim homiladorligimni ma'qullamaydi, ular bilan munosabatlarim yomonlashdi
	4.	Mening homiladorligimga, hatto yaqinlarimga bo'lgan munosabat meni qiziqtirmaydi.
	5.	Menga yaqin bo'lgan ba'zi odamlar mening homiladorligim haqida ikkilanishadi va bu meni xavotirga solmoqda
III.	1.	Boshqalar mening "holatda" ekanligimni payqashganda, men doimo qattiq uyalaman.
	2.	Boshqalar mening "holatda" ekanligimni sezishsa, o'zimni biroz noqulay his qilaman.
	3.	Boshqalar mening "holatda" ekanligimni payqasa, xursand bo'laman.
	4.	Boshqalar mening "holatda" ekanligimni payqashlari yoki sezmasliklari menga ahamiyat bermaydi.
	5.	Agar boshqalar mening vaziyatda ekanligimni sezishsa, men ayniqsa xijolat bo'lmayman.

A	I.
	II.
	III.
B	I
	II
	III.
C	I.
	II.
	III.