Reja: Kirish “Va” mantiq elementi “Yoki” mantiq elementi Invertor “Va-yo’q” mantiq elementi “Yoki-yo’q” mantiq elementi Ikkilik mantiqiy elementlarning qo’llanilishi Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar Kirish

Ikkilik mantiqiy elementlarining qo‘llanilishi
Mantiqiy elementlarning shartli belgilanishi, rostlik jadvallari va Bul ifodalari elektrotexnika sohasidagi real masalalarni yechishda juda qo‘l keladi.
Har qanday fikrlar algebrasi formulasini ¬, &, V amallari orqali yozish mumkin, buning uchun →, ~ dan qutilish qoidalarini qo‘llash kifoya. ¬, & va V amallaridan iborat formulaga mos paralel va ketma-ket ulash qoidalariga asosan sxema tuzish mumkin. Bundan kelib chiqadiki har qanday sxemaga parallel va ketma-ket ulanish qoidalariga ko‘ra mos formula yozish mumkin. Boshlang‘ich ko‘rinishdagi formulani esa mantiq qonunlari bo‘yicha soddalashtirib, soddalashgan formulaga mos yana qaytatdan sxema tuzish mumkin. Hosil bo‘lgan sxema ham ixcham, ham arzon bo‘lib, boshlang‘ich sxema bajargan ishni to‘laligicha bajarib beradi. Amaliyotda ushbu qoidadan murakkab ko‘rinishdagi mantiqiy sxemalarni soddalashtirish uchun foydalaniladi.
Masalan: F(x,y,z)=(xy)(xy)(yz) formulaga mos mantiqiy sxema quyidagicha bo‘ladi:
Ushbu formulani mantiq qonunlari bo‘yicha soddalashtirsak:
F(x,y,z)=(xy)(xy)(xy)=x&(yy)(xy)= =x (xy)=
= (xx)&(xy)= xy=(x&y)
u holda yuqorida keltirilgan sxema ishini bajarib beradigan quyidagicha soddalashgan sxemaga ega bo‘lamiz:
Quyida keltirilgan misollar uchun rele-kontakt sxemasi keltirilsin, sxema mantiq qonunlari asosida soddalashtirilsin:

	F(x,y,z)=x&(x&yz)&(xz)
	F(x,y,z)=(xy)&(yx&z)
	F(x,y,z)=x&(yx)&(xz)
	F(x,y,z)=(x&y)→(z&x)
	F(x,y,z)=(x&yz)&x&z
	F(x,y,z)= (xzx&y)&(z→y)
	F(x,y,z)=(xyzxy&z)&xy
	F(x,y,z)=(x&y&zx&z)&y
	F(x,y,z)=(xy)((yz)→(xxz))
	F(x,y,z)=(xy)((yz)→(xz))
	F(x,y,z)=x((yz)(x→z))
	F(x,y,z)=(((xy)z)y)&(y→z)
	F(x,y,z)=((xy)(yz))(x(y→z))
	F(x,y,z)=(xy→z)((xy)z)
	F(x,y,z)=(xy)(xxyyz(xyz))
	F(x,y,z)=(xyz)(xyx(yz)y&z)x
	F((x,y,z)=((xy)→(xy))&((x→y)→(xy))
	F(x,y,z)=((xy)(xz))(xyz)
	F(x,y,z)=((xy)z→((xz)y))((xy)z)
	F(x,y,z)=((xy)(xy))→(z→y)
	F(x,y,z)=(x→y)(((x→z)y)z)
	F(x,y,z)= ((xy)→((xy)y))z
	F(x,y,z)= ((xy)→(xz→y))→xz
	F(x,y,z)=((xy)z)x)y
	F(x,y,z)=((x→y)(x→yz))(xy)
	F(x,y,z)=(x→y)((y→z)→xy)
	F(x,y,z)=(xy)(x→(y→z))
	F(x,y,z)=x→((y→z)→yz)
	F(x,y,z)=(x(y→z))(xy)
	F(x,y,z)=(xy)(xz))(xyz)

Xulosa
Har qanday elektron qurilmalarda mantiqiy elementlar mavjuddir ular judda soddasidan juda murakkablariga qullaniladi. Eng asosiy mantiqiy amllar yordamida turli xil murakkablikladi mantiqiy amallar yaratish mumkin. Har qanday holatdaham element javobi ha yoki yo’q bo’ladi. Bu natijalarga erishish uchun juda ko’p qurilmalar, mantiqiy elementlar birlashtirilib kerakli maqsadga erishiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. Wikipedia: https://uz.wikipedia.org/wiki/Mantiqiy_amallar

   
   

2. Karimov va boshqalar. Elektrotexnika va elektronika asoslari. T. «Ukituvchi» 1995 yil.

3. .Shixin i drugie. Elektrotexnika. M. «Vыsshaya shkola» 1989 god.
4. A.Raximov. Elektrotexnika va elektronika asoslari .T. «Ukituvchi» 1998 yil.
5. A.I. Xolboboev, N.A.Xoshimov. Umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari. 2000 yil.
6. V.V.Paushin i drugie. Osnova avtomatiki vыchislitelnыy mikroprotsessornoy texniki.T. 1989 god.
http://fayllar.org