Reja: Mulohaza va uning qiymati
Download 163.56 Kb.
|
MATEMATIK MANTIQ HAQIDA TUSHUNCHA
- Bu sahifa navigatsiya:
- Klini
6 . Þ .
Masalan, «Agar bo`sh vaqtim bo`lsa, unda televizor ko`raman» mulohaza «Yoki bo`sh vaqtim bo`lmaydi, yoki televizor ko`raman» mulohazaga teng kuchli. 7 . ; – kommutativlik qonunlari. Kommutativlik qonunlari o`z-o`zidan ravshan bo`lsa ham, ularni o`ylamasdan qo`llashda muammolarga duchor bo`lish mumkin. Bu holatga Klini[3] misolini keltiramiz: : “Maryam turmushga chiqdi”; : “Maryam farzand ko`rdi”. Bu holda , formulalar mos ravishda teng kuchli bo`lmagan talqinlarga ega. Fikrimizcha, buning sababi yuqoridagi mulohazalarda ko`rinmas holatda vaqt parametri ishtirok etishida. 8 . ( ) ( ) ); ( C) ( ) C) – assotsiativlik qonunlari. 9 . ( C) ( ) ( C); ( C) ( ) ( ) - distributivlik qonunlari. 10 . ( ) ; ( ) - qisqartirish qonunlari. Yuqorida ko`rsatib o`tilganidek avromatika, hisoblash mashinalari va boshqaruv qurilmalari nazariyasi va amaliyotni rivojlanishi matematik mantiq ahamiyatini o`sib borayotganligidan dalolat beradi. Insoniyat avval zamonlardan aqliy mehnatni qandaydir darajada almashtira oladigan, qurilmalar ustida bosh qotirganlar. Ammo buning uchun eng avvalo ob`ektlar, hodisalar va bu ijodlarni aniq formulirovkasi talab qilingan. Aniqlandiki, bunday maqsadlarga erishish uchun matematik mantiq apparatidan foydalanish kerak bo`ladi. Chunki matematik mantiq mantiqiy hulosalar mexanizmini o`rgatadi. Demak avtomatik qurilma echish kerak bo`lgan masala avvalo mantiq usullari orqali ifodalanadi, undan keyingina texnik masala hal qilinib u yoki bu qurilma yig`iladi. Endi matematik mantiq elementlari bilan tanishib o`tamiz. Informasiya yoki miqdor va uning inversiya(inkor)sining yig`indisi 1ga teng bo`ladi. Informasiya yoki miqdor va uning inversiyasiga ko`paytmasi 0ga teng bo`ladi. Informasiya yoki miqdor a bilan 0 yig`indisi a miqdorga teng bo`ladi. Informasiya yoki miqdor bilan 1 yig`indisi 1ga teng bo`ladi.
Informasiya yoki miqdorning 1ga ko`paytmasi 1ga teng bo`ladi. Informasiya yoki miqdorning 0ga ko`paytmasi 0ga teng bo`lsa Mantiq algebrasida har bir o`zgaruvchi fikr yoki informasiya (miqdor) faqat ikki qiymatga (0 va 1) ega bo`lishi mumkin. Shuning uchun informasiyalar (miqdorlar) yig`indisi alohida miqdor qiymatiga ega bo`ladi. Informasiyalar ko`paytmasi ham o`sha miqdorga teng bo`ladi. Yuqorida aytilganlariga muvofiq quyidagi tenglamalarni yozish mumkin. Inkor qilingan o`zgaruvchi fikr yoki informasiyalar yig`indisi alohida inkor qilingan informasiyalarning ko`paytmasiga teng bo`ladi. Inkor qilingan informasiyalarning ko`paytmasi inkor qilingan alohida informasiyalarning yig`indisiga teng bo`ladi. Inkor (inversiya) “YO`Q” operasiyasi. Mantiqiy algebraning bu operasiyasi haqiqiy, bor informasiyani inkor qilinsa yo`q informasiyasiga va noto`g`ri informasiyalar inkor qilinsa “HA” informasiyasiga aylanishini ko`rsatadi. Bunday baytilgan fikr yoki informasiyalar nohaqiqiy, yani bo`lsa bu argumentni inkor qiluvchi funksiya haqiqiy bo`ladi va quyidagicha yoziladi: Operasiyaning holatlar jadvaliiga muvofiq 0 ni inkor qilish 1,1 ni inkor qilish esa 0ga teng bo`adi. Download 163.56 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling