Dinamika nisbiymiqdorlariquyidagichahisoblanadi:
Bazisli usul:
Zanjirli usul:
buyerda:
– bazisliusuldahisoblangandinamikanisbiymiqdori;
– zanjrli usuldahisoblangandinamikanisbiymiqdori;
Di– idavrdarajasi;
Di-1 – harbirkeyingidavrdanoldingidavrdarajasi;
Do– bazisdavrdarajasi.
Tarkibiy (struktura) nisbiymiqdorlardeyilgandato`plamdagiayrimguruhlarningshuto`plamningumumiyyig’indisigabo`lgannisbatitushuniladi. Umumiyko`rinishdabuko`rsatkichquyidagichahisoblanadi:
buyerda:
– tuzilmanisbiymiqdorlari;
n – to`plamdagiayrimguruhlar (bo`laklar);
– to`plamyig’indisi.
Intensivlikniifodalovchinisbiymiqdor (Inm). Bu ko‘rsatkicho‘zarobir-biribilanbog‘liqbo‘lganhodisavajarayonlarniifodalovchiikkimiqdorbir-biribilantaqqoslanadi.
;
O‘zbekistonhududi448,978kv.km. bo‘lib, uningaholisi2019y. 33255,538mingkishinitashkiletgan. Hududningharbir kv.km gaqanchaaholito‘g‘rikelishinitopamiz, ya’niaholiningharbir kv.km ga aholizichliginianiqlaymiz:
Aholi zichligi
Koordinatsiyanisbiymiqdorlari (Knm) to‘plamningbir-birigabog‘liqikkiguruhlariningbir-biriganisbatibilananiqlanadi. Bundaynisbiymiqdorlarnianiqlashto‘plamguruhlariningbir-birio‘rtasidaginisbiykoordinatsiyanianiqlashdafoydalaniladi:
;
yoki
.
Misol: Korxonadabarchaxodimlarsoni 80 kishinitashkiletadi, shujumladanishchilarsoni 65 ta kishima’muriy- boshqaruvxodim 15 kishi; Korxonama’muriy-boshqaruvxodimlariningishchilarsoniganisbatinianiqlaymiz:
Demakkorxonarahbariyatiishchilarganisbatan 23 foizinitashkiletarekan.
Qisqacha xulosa:
Ilmiy bilishda va amaliy faoliyatda statistik ko`rsatkichlar quyidagi funksiyalarni bajaradi:
-o`rganilayotgan hodisa va jarayonlarni miqdoriy ifodalash va baholash, ya`ni o`lchash funksiyasi;
-ularning muhim tomonlariga e`tiborni jalb qilish, yuzaki tomonlarini soqit qilish, ya`ni umumlashtirish funksiyasi;
-hodisalar orasidagi o`zaro bog’lanishlarni tavsiflash va qonuniyatlarni miqdoriy ifodalash, ya`ni analitik funksiya;
-axborotlarni ommalashtirish, ya`ni reklama funksiyasi.
E’tiboringiz uchun rahmat
Do'stlaringiz bilan baham: |
