Reja: Olefinlar Quyi va yuqori olefinlar

Izomeriyasi:

Etilen qatori uglevodorodlarining izomerlari xuddi to’yingan uglevodorodlarnikiga o’xshashdir,ammo qo’shbog’ning joylashi shiga qarab izomerlar soni ko’proq bo’ladi.Eten va Propenda izomer bo’lmaydi

Bundan tashqari etilen uglevodorodlarda,fazoviy izomerlar –sis

-trans,izomerlar xam bo’lishi mumkin.Agar o’rinbosarlar qo’shbog’ga

nisbatan bir tomonda bo’lsa –sis,agar o’rinbosarlar xar tomonda

bo’lsa – trasn izomer deyiladi.Masalan

Olinish usullari:

Etilen,propilen va butilen sanoatda neftni qayta ishlash natijasida xosil bo’ladigan gazlardan olinadi.

1.Spirtlarni o’ziga suv tortob oluvchilar ishtirokida qizdirib olish mumkin.

2.Bug’ fazali xolatda xam spirtlardan to’yinmagan uglevodorodlar olish mumkin.

3.Monogalogenli uglevodorodlarga KOH yoki NaOH ning spirtli eritmasini ta’sir ettirib, olefinlarni olish mumkin.

4.Yonma- yon turgan uglerod atomlarida ikkita galogen atomi bo’lgan digalogenli uglevodorodlarga Zn yoki Mg lar ishtirokida qizdirilsa, alkenlar xosil bo’ladi.

4.Yonma- yon turgan uglerod atomlarida ikkita galogen atomi bo’lgan digalogenli uglevodorodlarga Zn yoki Mg lar ishtirokida qizdirilsa, alkenlar xosil bo’ladi.

5.Asetilen qatoridagi uglevodorodlarga Ni,Pt,Pd katalizatorlari ishtirokida vodorod ta’sir ettirib,alenlarni olish mumkin.

6.To’yingan uglevodorodlarni gaz xolatida 300-400 C da qizdirilsa va xrom oksididan o’tkazilsa, alkenlar xosil bo’ladi.

Fizik xossasi:

Etilen,propilen,butilen oddiy sharoitda gaz, C5H10 dan C16H32 gacha suyuqlik, undan yuqorilari esa parafinga o’xshash qattiq moddalardir.Ular suvda erimaydi,lekin organik erituvchilarda yaxshi eriydi.Molekulyar massasi ortishi bilan ularning suyuqlanis qaynash temperaturalari va zichliklari ortib boradi.

Kimyoviy xossalari:

Etilen qatoridagi uglevodorodlarga birikisg, oksidlanish va polimerlanish reaksialari xos.

1.Alkenlar Ni metali katalizatorligida vodorodni biriktirib to’yingan uglevodorodni xosil qiladi.